Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Ücretlileri, emeklileri enflasyona ezdirmedik” argümanı, yılın birinci ayında TÜİK’in resmi enflasyon verisiyle tekzip edildi. Daha yılın birinci ayında taban fiyata yapılan yüzde 30, memur aylıklarına yapılan yüzde 11,54 ve emekçi emeklileriyle en düşük emekli aylığına yapılan yüzde 15,75 oranındaki artışlar 5 puan eridi. Taban fiyat artırımı yüzde 25’e, memur ve memur emekli artırımları yüzde 6,5’a, en düşük emekli aylığıyla SGK’lı emekçi ve Bağ-Kur emekli aylıklarına yapılan artırım yüzde 10’a geriledi.
Ocak ayında tüketici fiyatlarındaki artış TÜİK verisiyle aylık yüzde 5,03, yıllık yüzde 42,12 oldu. 2025 yılı için yüzde 43,93 olarak belirlenen Tekrar Değerleme Oranına (YDO) endeksli ÖTV başta olmak vergi, harç ve ceza artışları, kamu tarafından belirlenen köprü, otoyol geçiş fiyatı artırımları, toplu taşıma, sıhhat, ilaç artırımları ve katkı hisselerindeki yüzde 100’ü aşan artışlar ocak enflasyonunun yüksek geleceğini daha baştan işaret ediyordu.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan geçen ay Londra’da yabancı bankerlere ve finans yöneticilerine yaptığı sunumda ocak ve şubat aylarında enflasyonun yüksek çıkmasını öngördüklerini, ocakta yüzde 4-5 ortasında bir enflasyon beklediklerini tabir etmişti. Geçen yılın şubat ayında yüzde 2,92 olan TÜFE artışının bu yılda yeniden en az yüzde 3 dolayında gelmesi bekleniyor. Münasebetiyle birinci iki ayda maaş ve fiyat artırımlarının yaklaşık yüzde 10’u erimiş olacak.
MİLYONLAR GÖZ NAZARAN GÖRE ENFLASYONA EZİLDİ
Geçen yılın ocak ayında yüzde 6,70, yıllık yüzde 64,86 olan tüketici enflasyonu bu yılın ocak ayında yüzde 5,03 olunca yıllık enflasyon da baz tesiriyle yüzde 42,12’ye indi. Fakat Merkez Bankası’nın yüzde 21 olarak ilan ettiği yılsonu enflasyon gayesi daha birinci ayda zora girdi. Yüzde 5’lik ocak enflasyonu akabinde gayenin tutması için kalan 11 ayda aylık enflasyonun yüzde 1-1,10 oranında olması gerekiyor. Şubatta en az yüzde 3 enflasyonun gerçekleşmesi durumunda kalan 10 ayda aylık enflasyonun yüzde 1’in de altına inmesi gerek. Orta Vadeli Program’daki (OVP) yüzde 17,5’luk yılsonu amacı ise şimdiden çöktü.
ENFLASYON SIFIR BİLE OLSA YENİ MİNİMUM FİYAT AÇ KALMAMAYA YETMİYOR
Asgari fiyat 22 bin 104 TL olarak açıklandığında bu meblağın açlık ve sefalet fiyatı olduğu, bir-iki ay içinde açlık sonunun altında kalacağı lisana getirilmesine karşılık iktidar ve patron kısmı bu fiyatı milyonlarca aile için kâfi gördü. Gerçekten Türk-İş’in 31 Ocak’ta açıkladığı 2025 Ocak ayı açlık hududu 22 bin 131 TL oldu. 4 kişilik bir ailenin yalnızca bir aylık besin ve beslenme muhtaçlığı için gerekli harcamayı söz eden bu fiyat 22 bin 104 liralık taban fiyatın üzerinde. Münasebetiyle enflasyon sıfır olsa bile yeni taban fiyat aç kalmamaya yetmiyor. Son bir haftada simit fiyatı 5 TL artırımla 15 liradan 20 liraya yükseldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın artık simit-çay hesabı yapmasına imkan kalmadı. 1 Şubat’tan itibaren meskenlerde kullanılan elektrik tarifesi tüketim ölçüsüne nazaran yüzde 140 zamlandı. 1050 liraya kadar olan faturalar 2 bin liraya çıkacak. Pek çok vilayette toplu taşıma fiyatları 1 Şubat’tan geçerli olarak yüzde 35-45 zamlandı. Ramazan öncesi iktidar besin üreticilerini ve toptancılarını yüksek para cezasıyla tehdit ederek artırım yapmamalarını kaide koşuyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Lideri Şemsi Bayraktar gübre fiyatlarının yalnızca bir ayda yüzde 10 zamlandığını, üretici maliyetlerinin süratle yükseldiğini, besin fiyatlarının daha da artacağını ilan etti. Ocak enflasyonun ortaya koyduğu tablo, şayet yeniden kâğıt üzerinde rakam-hesap oyunları yapılmazsa yılsonunda enflasyon iktisat idaresinin argüman ettiği üzere yüzde 20’lerde değil en az yüzde 30’larda olacak. Maaşlara önemli oranda orta artırım yapılmazsa enflasyon milyonlarca kişiyi, aileyi, çalışanları, emeklileri, çiftçiyi, esnafı ezmeye devam edecek.