Baykal Gölü tartışmaları alevlendi
Sibirya’da bulunan ve dünyanın en eski, en derin tatlı su gölü olan Baykal, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor. Göl, eşsiz biyolojik çeşitliliği ve dünyanın donmamış tatlı suyunun yaklaşık %20’sini barındırmasıyla biliniyor. Lakin, son yıllarda bilhassa yerli turistlerden gelen büyük bir ziyaretçi akınına sahne oluyor. 2024 datalarına nazaran, yalnızca Buryatya bölgesine gelen turist sayısı bir evvelki yıla nazaran %22,3 artışla rekor bir düzeye ulaştı. İrkutsk bölgesinde ise turist sayısının 800 bini aştığı ve bunun %90’ının Rus vatandaşları olduğu belirtiliyor.
Bu turizm patlaması, beraberinde önemli çevresel problemleri getiriyor. Yetkililer, denetimsiz turizmin göl kıyılarında atık kirliliği, yasa dışı çöp depoları ve su kalitesinin bozulması üzere sorunlara yol açtığını kabul ediyor. UNESCO ve IUCN tarafından 2023’te yayınlanan bir izleme raporu, gölün Harikulâde Kozmik Bedeli’nin (OUV) kıymetli tehditlerle karşı karşıya olduğunu ve su kalitesinde uzun vadeli bir bozulma eğilimi yaşandığını ortaya koydu.
“TURVARVARLAR” MI, “ALTYAPI EKSİKLİĞİ” Mİ?
Konuya dair tartışmalar, Rus iş adamı Oleg Deripaska’nın 2022’de yaptığı açıklamalarla alevlendi. Deripaska, göl kıyılarını ve suyunu kirleten “vahşi turistler” yahut “turvarvarlar” olarak nitelendirdiği şahısların sayısının sonlandırılması ve tek kullanımlık plastiğin yasaklanması gerektiğini savundu.
Ancak Buryatya Cumhuriyeti Başkanı Aleksey Tsydenov, bu görüşe katılmadı. Tsydenov, “Katılmıyorum. Bunların hepsi Rusya vatandaşları. Moskova’ya girişi de yasaklayalım o vakit. Sorun yasaklamak değil, şartları yaratmaktır” sözlerini kullandı. Tsydenov’a nazaran tahlil, donanımlı kamp alanları, çöp toplama noktaları, karavanlar için park yerleri ve altyapının iyileştirilmesinden geçiyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM VE GELECEK ADIMLAR
Uzmanlar ve yetkililer, Baykal’ın geleceği için sürdürülebilir turizm modellerinin geliştirilmesi gerektiği konusunda hemfikir. Buryatya Turizm Bakanı Aldar Dorjiyev, bölgenin ekoturizm ve kültürel mirası öne çıkararak büyümeye devam ettiğini belirtti.
İrkutsk bölge idaresi, atık su arıtma tesislerinin güzelleştirilmesi, katı atık idaresi ve ulaşım altyapısına yatırım yapılmasının değerini vurguluyor. Bilhassa Olkhon Bölgesi üzere hassas bölgelerde ileri arıtma teknolojilerine muhtaçlık duyulduğu söz ediliyor.
Öte yandan, özel ekonomik bölgelerde (SEZ) planlanan büyük ölçekli turizm projelerinin, birikimli çevresel tesirleri gereğince değerlendirilmeden ilerlemesi tasa kaynağı olmayı sürdürüyor.
