Telefon kullanımı hakkında çarpıcı uyarı!
Çocukların erken yaşta telefonla tanışmasının olumsuz tesirlerine değinen Doç. Dr. Yaşar Barut, “Çocukların erken yaşta telefonla tanışması, bilhassa beyin gelişiminin en süratli olduğu 0-6 yaş periyodunda olumsuz tesirler oluşturabilir. 0-6 yaş kümesindeki çocuklar için deneyimsel öğrenme, oyun ve insan etkileşimi kritik kıymettedir. Telefon üzere pasif ekranlar, lisanı manaya, hisleri tanıma ve söz etme üzere gelişim alanlarında gecikmelere neden olabilir” dedi.
EKRAN MÜDDETİ DİKKAT EKSİKLİĞİNİ VE UYKU SORUNLARINI TETİKLİYOR
Telefon ve tablet üzere dijital aygıtların uzun periyodik kullanımı, çocuklarda dikkat eksikliği, uyku bozuklukları ve toplumsal marifetlerde zayıflık üzere sıkıntılara yol açabildiğini söyleyen Doç. Dr. Barut, “Bilimsel araştırmalar, uzun periyodik ekran maruziyetinin çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktivite belirtileri, uyku sorunları ve toplumsal etkileşimlerde zayıflık ile ilişkilendirildiğini ortaya koyuyor. Bilhassa süratli görsel geçişler içeren dijital içerikler, çocukların dikkat müddetlerini kısaltabiliyor. Ayrıyeten mavi ışık, uyku hormonlarını baskılayarak çocukların uykuya geçişini zorlaştırabiliyor. Toplumsal gelişim açısından da yüz yüze etkileşimlerin yerini ekranın alması, empati gelişimini ve toplumsal ipuçlarını okuma hünerlerini olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
“TELEFONUN BİR SAKİNLEŞTİRİCİ OLARAK KULLANILMASI İLERLEYEN YAŞLARDA GERİLİM, TASA YAHUT ÖFKE ÜZERE HİSLERLE BAŞA ÇIKMAKTA ZORLUK YAŞAMALARINA NEDEN OLABİLİR”
Birçok ebeveynin, çocuklarını sakinleştirmek ya da oyalamak için dijital aygıtlara başvurduğunu belirten Doç. Dr. Yaşar Barut, bu yaklaşımın uzun vadede duygusal düzenleme meselelerine yol açabileceğini “Telefonun bir ‘sakinleştirici’ ya da ‘ödül-ceza aracı’ olarak kullanılması, çocukların duygusal düzenleme marifetlerinin gelişmesini engelleyebilir. Çocuklar zorlayıcı hislerle başa çıkmayı öğrenmek yerine, bu hisleri bastırmak için dışsal araçlara bağımlı hale gelebilirler. Telefonun bir sakinleştirici olarak kullanılması ilerleyen yaşlarda gerilim, dert yahut öfke üzere hislerle başa çıkmakta zorluk yaşamalarına neden olabilir” formunda tabir etti.
“ÇOCUKLARINIZA TEKNOLOJİ KULLANIMI KONUSUNDA KESİNLİKLE ROL MODEL OLUN”
Çocukların teknolojiyle sağlıklı bir bağlantı kurabilmeleri için ailelere ve öğretmenlere büyük sorumluluk düştüğünü belirten Doç. Dr. Barut, teknoloji kullanımına dair uygulanabilir tekliflerde bulundu:
“Çocuklarınıza teknoloji kullanımı konusunda kesinlikle rol model olun. Ebeveynler ve öğretmenler, kendi davranışlarıyla çocuklara örnek olmalı; sınırsız ve dikkatsizce ekran kullanan bir yetişkinin, çocuğa hudut koyması pek mümkün değildir. Bilhassa çocuğunuzun okul öncesi devirde ekran müddetinin günde 1 saati geçmemesine dikkat edilmelidir. Bunun yerine çocukları kitap okumaya, açık havada oyun oynamaya ve çeşitli etkinliklerle meşgul olmaya teşvik etmek çok daha yararlı olacaktır. Çocuğunuzla birlikte dijital içerikleri izlemek ve sonrasında bu içerikler hakkında konuşmak, onun dijital dünyayı anlamasını ve medya okuryazarlığını geliştirmesini sağlar. Ayrıyeten, günlük hayatta ekranlardan uzak kalınacak vakit dilimleri planlamak; örneğin yemek saatlerinde ya da yatmadan evvel dijital molalar vermek, sağlıklı bir kullanım alışkanlığı kazandırmada epeyce tesirlidir.”
“MEDYA OKURYAZARLIĞI OKUL MÜFREDATLARINA ENTEGRE EDİLMELİ”
Çocukların telefon bağımlılığı ve ekran müddetiyle uğraş noktasında devlet siyasetleri tarafından da desteklenmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Yaşar Barut, “Devlet siyasetleri, çocukların sağlıklı dijital medya kullanımı konusunda şuurlu bireyler olarak yetişmeleri için medya okuryazarlığını okul müfredatlarına entegre etmeli. Ailelere rehberlik hizmetleri sunulmalı ve ekran yerine faal öğrenme desteklenmeli. İskandinav ülkelerinde uygulanan ‘ekran detoksu günleri’ yahut Japonya’daki sonlu ekran siyasetleri, çocukların teknolojiyle sağlıklı bağlar kurmasına yardımcı olan başarılı örnekler ortasında yer alıyor” tabirlerini kullandı.
