Unutkanlık hastalıklarına duvar ören 5 öneri! Uzmanlar anlattı
Küresel bilim topluluğu, yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan unutkanlık hastalıklarına ve bilişsel gerilemeye karşı gözetici tesir gösteren bir dizi değerli hayat stili faktörünü doğruladı.
Son devirde yayımlanan kapsamlı bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, yalnızca genetik baht olarak görülen bu durumlara karşı alınabilecek somut adımlar bulunduğunu gözler önüne serdi.
Massachusetts General Hospital Genetik ve Yaşlanma Araştırma Ünitesi Direktörü ve Harvard Tıp Fakültesi Nöroloji Profesörü Dr. Rudolph Tanzi, geliştirdiği ve ‘SHIELD’ olarak isimlendirdiği beyin sıhhati planının temelini oluşturan bu 5 anahtar öneriyi güçlü bir formda tabir etti.
Dr. Tanzi’ye nazaran, bu faktörleri ömür uzunluğu benimsemek, beyin hücreleri ortasındaki irtibatları güçlendirerek bilişsel rezervi artırdı.
Avustralya’daki Neuroscience Research Australia ve UNSW’de misyon yapan Nöropsikolog Prof. Ruth Peters de, ispatların, “kalp için uygun olanın beyin için de yeterli olduğu” tarafında birleştiğini belirtti.
Prof. Peters’ın araştırmaları, bilhassa yüksek tansiyon üzere kardiyovasküler risk faktörlerinin denetim altına alınmasının demans riskini düşürmede merkezi bir role sahip olduğunu gösterdi.
Genç yaşta unutkanlıkla ilgili uzmanlardan kritik öneriler
UNUTKANLIĞA KARŞI KALKAN OLUŞTURAN 5 ADIM
Uluslararası uzmanların görüş birliğine vardığı ve bilimsel çalışmalarla desteklenen, beyin sıhhatini muhafaza altına alan 5 temel teklif şu halde sıralandı:
1. Hareket Güçtür: Fizikî Aktivite Şart
Düzenli fizikî aktivitenin bilişsel işlevler üzerindeki hami tesiri kanıtlandı. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik aktivite (tempolu yürüyüş gibi) yapılmasının beyne giden kan akışını artırdığı ve böylelikle hudut hücrelerinin gelişimine yardımcı olduğu tespit edildi.
Dr. Tanzi, idmanın, Alzheimer hastalığında etkilenen beyin bölgelerindeki hudut hücresi büyümesini tetiklediğini ve amiloid plaklarının parçalanmasını başlattığını söz etti.
2. Uykuyu Önceliklendirin: Beyin Paklığı Gece Yapılıyor
Yeterli ve kaliteli uykunun bilişsel gerilemeyle uğraşta hayati ehemmiyet taşıdığı saptandı. Uzmanlar, yetişkinler için gecelik 7-9 saatlik sistemli uykunun gaye alınması gerektiğini vurguladı.
Dr. Tanzi, uykunun, bilişsel gerilemeye yol açan plakları temizleme fonksiyonu gördüğünü, bu plakların semptomlar ortaya çıkmadan onlarca yıl evvel biriktiğini belirtti.
Hafıza güçlendirici mucize unutkanlık hastalıklarına savaş açıyor!
3. Zihninizi Besleyin: Yeni Şeyler Öğrenin
Beyni daima etkin tutmanın, beynin esnekliğini ve dayanıklılığını artırdığı anlaşıldı. Yeni ve zorlayıcı şeyler öğrenmenin (yeni bir lisan yahut enstrüman çalmak gibi), hafızaları depolayan hudut hücreleri ortasındaki ilişkiler olan sinapsların sayısını güçlendirdiği ve artırdığı kaydedildi. Sinaps kaybının demans şiddetiyle en çok ilişkilendirilen faktör olduğu belirtildi.
4. Kontakta Kalın: Toplumsal Etkileşim Hayati
Sosyal izolasyonun ve yalnızlığın demans riskini artırdığı bilimsel olarak doğrulandı. Dr. Tanzi, yalnızlığın Alzheimer riskini iki katına çıkardığını belirtti. Aile, arkadaş ve etrafla nizamlı toplumsal etkileşimin, hafıza kaybına katkıda bulunabilen depresyon ve gerilimi savuşturmaya yardım ettiği söz edildi.
5. Beslenmeye Dikkat: Kalp Dostu Diyet Beyin Dostudur
Sağlıklı bir diyetin beyin sıhhati için temel bir gereklilik olduğu tekrar teyit edildi. Bilhassa Akdeniz yahut DASH diyetinden ilham alan meyve, zerzevat, tam tahıl ve yağsız protein kaynaklarının tüketildiği bir beslenme modelinin benimsenmesinin, enflamasyonu azalttığı ve beyin gücünü desteklediği anlaşıldı.
