Emekli sayısı 20 milyona çıkıyor!

Cumhurbaşkanı seçiminde meydanlardaki vaatler ortasında yer alan Bağ-Kur’luların prim gün sayısının düşürülerek erken emeklilik imkanının sağlanmasına ait yasa değişikliği TBMM’ye geliyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın Bağ-Kur’a kayıtlı küçük esnaf ve sanatkârların prim ödeme gün sayısının 9 bin günden 7 bin 200 güne düşürülmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ortak çalışma yürüttüklerini açıklamasının akabinde 3 milyon esnaf ve sanatkara erken emeklilik yolu açılacak.

BAKAN IŞIKHAN’DAN AÇIKLAMA

Işıkhan, yapılacak yasa düzenlemesiyle ilgili açıklamasında; “İnşallah esnafımıza 7 bin 200 muştusunu Sayın Cumhurbaşkanımızın vermesi için biz bakanlık olarak Maliye Bakanlığımızla birlikte çalışıp bunu gündemden çıkarmamız lazım. Önümüzdeki aylarda yani 2026’nın birinci çeyreğinde ya da ikinci çeyreğinde bu mevzuyu nihayete erdirmeyi hedefliyoruz” dedi.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında SSK ve Emekli Sandığı emeklileri daha evvel yapılan yasa değişiklikleriyle 7 bin 200 gün prim ödeme ve yaş şartını da karşılana durumunda emekli olabilirken Bağ-Kur’a kayıtlı esnaf ve sanatkarlar için 9 bin olan prim ödeme gün sayısının SSK ve Emekli Sandığı ile eşitlenmesi uzun müddettir tartışılıyor.

Bağ-Kur’lular aleyhine toplumsal adaletsizliğe yol açan bu durumun eşitlenmesi için yapılan davetler sonrası, 2023 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili seçiminde gerek muhalefet önderleri gerekse Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gereken düzenlemenin yapılacağını vaat etmelerine rağmen 2,5 yıldır yasa değişikliği gündeme getirilmedi. Bakan Işıkhan’ın yaptığı açıklama, 2026 yılının birinci aylarında yasa teklifinin AK Parti tarafından TBMM’ye sunulacağına işaret ediyor.

3 MİLYON ESNAFA ERKEN EMEKLİLİK

Halen SGK’dan yaşlılık aylığı alan emeklilerle vefat aylığı alan toplam emekli, dul ve yetim sayısı resmi bilgiler ve belge sayısına nazaran 16 milyon 859 bin kişi.

Prim gün sayısının 5 yıl düşürülerek 9 binden 7 bin 200 güne inmesiyle Bağ-Kur’a kayıtlı 3 milyon esnaf ve küçük işletme sahibi de bayanlarda 58, erkeklerde 60 yaş olmak kaydıyla emeklilik imkanına kavuşacak.

2026’da düzenlemenin TBMM’den geçerek yasalaşması ve yürürlüğe girmesiyle SGK’dan aylık alan emekli sayısı 19 milyon 859 bin şahsa ulaşacak. Bu ise TÜİK’in 2024 sonu prestijiyle 85 milyon 664 bin kişi olarak açıkladığı Türkiye nüfusu içinde yüzde 18,5 olan emekli nüfus oranının yüzde 21’e yükselmesi manasına geliyor.

Yeni düzenlemeyle nüfusun dörtte birine yaklaşacak emekli nüfus, çocuk ve genç nüfusla başa baş noktaya erişecek.

21 MİLYON ÇOCUK, 13 MİLYON GENÇ, 20 MİLYON EMEKLİ

İktidar sözcülerinin 2027 Kasım ya da 2028 bahar aylarını işaret ettiği erken seçime yönelik atılım olarak atılan bu adımla 3 milyon esnafa erken emeklilik kapısı açılırken, emekli nüfus 20 milyona ulaşacak. Eş ve aileleriyle 25-30 milyona dayanacak bu nüfus, doğum suratının tabana vurmasıyla yaşlanan Türkiye’de, süratle gerileyen çocuk nüfus ve genç nüfusla yarışır hale gelecek.

TÜİK’in 2025 Çocuk ve Gençlik Araştırması sayılarına nazaran Birleşmiş Milletler kriterleri uyarınca çocuk sayılan 0-17 yaş ortası nüfus 21 milyon 817 bin kişi. Toplam nüfusa oranı yüzde 25,5. Yaş kümelerine nazaran dağılımda ise Türkiye; 0-4 yaş ortası 5 milyon, 5-9 yaş ortası 6,3 milyon, 10-14 yaş ortası 6,4 milyon, 15-17 yaş ortası 3,8 milyon çocuk nüfusa sahip.

2024 sonunda yüzde 25,5’a gerileyen çocuk nüfus oranı 1935’ten bu yana tutulan resmi nüfus kayıtlarına nazaran Cumhuriyet tarihinin en düşük oranı. 1970’te toplam nüfus içinde çocuk nüfus yüzde 48,5, 1990’da yüzde 41,8 idi. Çocuk nüfusun işgücüne iştiraki ve çocuk emeğinin istismarı açısından da yüzde 24,9 oranıyla bugüne kadarki en vahim tablo kelam konusu.

Diğer yandan yeniden BM kriterlerine nazaran genç nüfus olarak nitelendirilen 15-24 yaş kümesindeki nüfus TÜİK’in resmi datalarıyla 12 milyon 872 bin kişi. Gen nüfusun toplam nüfusa oranı da 2024 sonunda sert biçimde gerileyerek yüzde 15,1’e indi. Yapılan projeksiyonlara nazaran genç nüfus oranı 2030’da yüzde 14’e, 20240’ta yüzde 13’e inecek.

Bu tabloyu ekonomik, toplumsal ve insani açıdan daha vahim hale getiren gelişme ise çocuk ve genç nüfus gerilerken emekli nüfusun artması ve iktidarın siyasi hesaplarıyla emekli nüfusun daha da artmasına taban hazırlayacak düzenlemelerin gündeme alınması.

Halen 16,5 milyon kişi ve toplam nüfus içindeki yüzde 18,5 hisseyle genç nüfusun 3 puan üzerinde olan emekli nüfusu 2026’da yasalaştırılacak Bağ-Kur’a erken emeklilik düzenlemesiyle 20 milyona ulaşacak ve toplam nüfusa oranı yüzde 21’e çıkacak. Bu durumda genç nüfusla emekli nüfus ortasındaki oransal fark emekliler lehine 6 puana yükselirken, çocuk nüfus ile emekliler ortasındaki fark ise 4 puana inecek.

Kategorik olarak üretken olmayan çocuk nüfus ile emekli nüfus toplamı ülke nüfusunun yüzde 50’sine yaklaşırken bu tablo Türkiye’nin büyüme, kalkınma, refah toplumu haline gelme amaçları açısından önemli ölçüde negatif bir geleceği işaret ediyor.

MİLYONLAR YOKSULLUKTA EŞİTLENİYOR

AK Parti’nin iktidara geldiği 2002’de yüzde 36,6 olan çalışan emekli oranı 2024 sonunda yüzde 65,7’ye yükselmiş durumda. 2008’de yapılan yasa değişikliğiyle emekli aylığı bağlama oranları düşürülürken emeklilik yaş hududu yükseltildi, SSK’lılar için 5 bin olan prim ödeme gün sayısı 7200 güne çıkartıldı. Bu düzenlemeler sonrası 2003’te minimum fiyatın yüzde 36 üzerinde olan en düşük emekli aylığı 2025 Temmuz ayında en düşük emekli aylığındaki artışa karşın minimum fiyatın yüzde 22 altına indi. Emeklilere ödenen toplam aylık fiyatının ulusal gelire oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,8 iken Türkiye’de yüzde 3,7’ye düştü. Öteki deyişle hala sayıları 16,5 milyon olan emekli, dul ve yetimlerin ulusal gelirden aldıkları hisse AB ortalamasının üçte birinden az.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti hükümetleri emekliler ortasındaki eşitsizliklerin düzeltilmesi, emekli aylıklarının insani ölçülerde artırılması, yükseltilen yaş hududuna takılarak emeklilik hakkını kaybedenlerin mağduriyet davetlerine uzun yıllar kulak tıkadı. 2023 seçiminde kaybetme mümkünlüğü belirince Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesini TBMM’den geçirmek zorunda kalan Erdoğan ve AK Parti sayıları 5 milyonu aşan EYT’lilerin birinci etapta 2,5 milyonuna emeklilik imkanı sağladı. SGK’dan aylık alan emekli sayısı bir anda 16 milyonu aştı. Lakin en düşük emekli aylığında kök maaşlara artırım yapılması yerine oransal artış yoluna gidilmesi ve ortadaki farkın hazine tarafından karşılanmasıyla milyonlarca emekli açlık hududunun altında maaşlarda ve yoksullukta eşitlendi.

Yıllarca erken emekliliğe karşı çıkan Erdoğan ve AK Parti’nin evvel EYT’yi artık de 3 milyon Bağ-Kur’luya erken emekliliği devreye alması, Hazine üzerindeki trilyonlara varan SGK yükünü ve katlanarak artan toplumsal güvenlik açıklarını göz gerisi etmesi tüm bu süreçlerin büsbütün mümkün erken seçim hazırlığı ve oy hesaplarıyla yapıldığını akla getiriyor. Ülke nüfusunun dörtte biri emekli pozisyonuna getirilerek, çocuk ve gençten daha fazla emekli nüfusa sahip olan Türkiye’de kitlelere erken emeklilik vaat edilerek düşük meblağlar ve açlık sonu altında maaşlarla milyonlarca kişi yoksullukta eşitleniyor.