Gıda zehirlenmesi nasıl anlaşılır ve ne yapılmalıdır? Uzmanlardan önemli uyarılar…
Gıda zehirlenmesi, dünya çapında yaygın olarak görülen ve birden fazla vakit hafif belirtilerle başlayan, lakin tedavi edilmediğinde önemli sıhhat meselelerine yol açabilen bir durum. Süratle yayılan bakteriyel enfeksiyonlar, virüsler, parazitler yahut kimyasal hususlar nedeniyle meydana gelen besin zehirlenmesi, her yıl milyonlarca insanı etkileyerek hastaneye yatışlara ve ölümlere neden olmakta.
GIDA ZEHİRLENMESİNİN YAYGIN NEDENLERİ:
Gıda zehirlenmesinin esas nedenleri, bakteriyel enfeksiyonlar, virüsler, parazitler ve kimyasal unsurlar.
Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Emily Roberts, “Salmonella, E. coli, Listeria ve Norovirus üzere patojenler, besin zehirlenmesinin yaygın nedenleridir. Ayrıyeten, kirli su yahut işlenmemiş yiyecekler de besin zehirlenmesine yol açabilir” dedi.
Bakteriyel enfeksiyonlar ekseriyetle çiğ et, süt eserleri yahut sebzelerle temas sonrası meydana gelirken, kimyasal zehirlenmeler çoğunlukla toksik unsurlar içeren besin eserlerinin tüketilmesiyle ortaya çıkar.
GIDA ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ:
Gıda zehirlenmesinin belirtileri çoklukla besin tüketiminden birkaç saat ila birkaç gün sonra kendini gösterir.
İç hastalıkları uzmanı Dr. John Miller, “Gıda zehirlenmesinin erken belirtileri ekseriyetle mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateş üzere sindirim sistemi problemleridir. Bu belirtiler, bedenin toksinlere karşı verdiği reaksiyon olarak ortaya çıkar” biçiminde açıkladı.
Gıda zehirlenmesinin daha ileri düzeylerine geçildiğinde, dehidrasyon (su kaybı), baş dönmesi, kanlı ishal, yüksek ateş ve şiddetli karın ağrıları üzere daha önemli belirtiler görülebilir. Bu belirtiler, bilhassa küçük çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslar için daha tehlikeli olabilir.
GIDA ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?
1. Karın Ağrısı ve Kramp: Besin zehirlenmesinin birinci belirtilerinden biri, şiddetli karın ağrısı ve kramp olabilir. Bu ağrılar ekseriyetle mide ve bağırsaklarda hissedilir. Dr. Sarah Lewis, gastroenterolog, “Yediğiniz yemek sonrası 1-6 saat içinde ani bir karın ağrısı başlarsa ve bu ağrı şiddetliyse, besin zehirlenmesi olabilir” diyor.
2. Mide Bulantısı ve Kusma: Besin zehirlenmesi olaylarının birçoklarında mide bulantısı ve kusma görülür. Bu belirtiler, bedene giren toksinlerin atılmak istenmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Dr. Michael Green, klinik toksikolog, “Kusma, bedenin zehirli unsurlardan kurtulma yoludur. Lakin çok kusma, bedeni zayıflatabilir ve dehidrasyona yol açabilir” ikazında bulunuyor.
3. İshal: Besin zehirlenmesinin en yaygın belirtisi ishal. Çoklukla sulu ve bol ölçüde dışkı ile kendini gösterir.
Bağırsak hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mark Wilson, “İshal, bedenin ziyanlı hususları dışarı atma eforu. Fakat uzun vadeli ishal, önemli sıvı kaybına yol açarak dehidrasyona neden olabilir” diyor.
4. Ateş: Beden, enfeksiyona karşı bir savunma olarak ateşi yükseltebilir. Enfeksiyon uzmanı Dr. Jennifer Collins, “Ateşin 38°C’yi aşması durumunda, beden bir enfeksiyonla savaşıyor olabilir. Bu durumda, hastanın tedavi edilmesi önemlidir” biçiminde açıklıyor.
5. Baş Dönmesi ve Yorgunluk: Besin zehirlenmesinin önemli olaylarında, baş dönmesi ve çok yorgunluk üzere belirtiler görülebilir. Bu durumlar, bedenin sıvı kaybından ötürü meydana gelir ve acil müdahale gerektirir.
TEDAVİ SİSTEMLERİ VE TEDBİRLER:
Gıda zehirlenmesi çoklukla meskende tedavi edilebilir, fakat kimi olaylar hastaneye yatışı gerektirebilir.
Acil tıp uzmanı Dr. Matthew Cook, “İshal ve kusma ile başa çıkmak için sıvı alımını artırmak çok değerlidir. Su, elektrolit solüsyonları yahut sade çorba üzere sıvılar, bedenin kaybettiği sıvıları yerine koyar” dedi.
Ayrıca, antibiyotik tedavisi yahut hastaneye yatış gerekebilir, bilhassa kanlı ishal, yüksek ateş yahut uzun vadeli kusma üzere durumlar kelam hususuysa.
Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Rebecca Sanders, “Gıda zehirlenmesi şüphelenilen bir hasta, bilhassa bağışıklık sistemi zayıfsa, tıbbi yardım almalıdır. Tedavi edilmezse, böbrek yetmezliği üzere önemli sıhhat meseleleri gelişebilir” ihtarında bulundu.
ÖNLEME YOLLARI:
Gıda zehirlenmesi riskini azaltmak için birkaç kolay tedbir almak mümkün:
– Yiyeceklerin yanlışsız formda pişirilmesi ve saklanması
– Çiğ etlerin sebzelerden farklı tutulması
– Ellerini sık sık yıkamak
– Yiyeceklerin son kullanma tarihlerine dikkat etmek
– Çiğ deniz eserleri ve etlerden kaçınmak
Gıda zehirlenmesi, birçok vakit süreksiz ve tedavi edilebilir bir durum olsa da, erken fark edilip müdahale edilmediğinde önemli sıhhat problemlerine yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde süratlice tıbbi yardım almak, komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
Gıda zehirlenmesinin önlenmesi için ise hijyen kurallarına dikkat edilmesi, yiyeceklerin hakikat formda hazırlanması ve saklanması kıymetli.
