Demansla yaşamak… Teşhis sonrası beklentiler ve yaşam süresi

Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen demans, beyin işlevlerinin bozulması ile karakterize edilen bir hastalık kümesi. Bu hastalıklar, hafıza kaybı, düşünme ve karar verme yeteneklerinde azalma ve günlük hayat aktivitelerinde zorluklar üzere belirtilerle kendini gösterir.

Demans, yaşlı nüfus ortasında giderek artan bir sıhhat sorunu haline gelirken, bu hastalığa dair en çok merak edilen sorulardan biri de demans teşhisi sonrası ömür müddetinin ne kadar olduğu.

DEMANSIN TİPLERİ VE HAYAT MÜDDETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Demans, farklı çeşitlere ayrılır ve her bir çeşidin hastalığın seyrine ve ömür mühletine farklı tesirleri olabilir.

En yaygın demans çeşitleri ortasında Alzheimer hastalığı, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans ve frontotemporal demans yer alır.

Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Michael B. Miller, “Alzheimer hastalığı, demansın en yaygın tipidir ve ekseriyetle daha uzun periyodik bir hastalık seyri izler. Lakin vasküler demans üzere birtakım demans tipleri, daha süratli bir ilerleyiş gösterir ve hayat müddetini kısaltabilir” dedi.

ALZHEİMER HASTALIĞI VE ÖMÜR SÜRESİ

Alzheimer hastalığı, demansın en bilinen ve yaygın tipidir. Bu hastalık, beyindeki hudut hücrelerinin hasar görmesi ve yok olması sonucu gelişir. Alzheimer hastalığı, çoklukla 65 yaş ve üzeri bireylerde görülür ve hastalığın seyrine nazaran ömür mühleti farklılık gösterebilir.

Amerikan Alzheimer Derneği’ne nazaran, Alzheimer hastalığına yakalanan bireylerin ortalama hayat mühleti, teşhis konduktan sonra yaklaşık 4-8 yıl ortasında değişmekte. Fakat, birtakım bireyler hastalıkla daha uzun mühlet yaşayabilir ve kimileri ise hastalık daha süratli ilerledikçe hayat mühleti daha kısa olabilir.

Nöroloji uzmanı Dr. Sarah Thompson, “Alzheimer hastalığının evreleri şahıstan bireye farklılık gösterebilir. Erken evrede tedavi edilen bireyler daha uzun mühlet bağımsız yaşamaya devam edebilirken, hastalığın ilerleyen evrelerinde kişinin ömür müddeti kısalabilir” dedi.

VASKÜLER DEMANS VE ÖMÜR SÜRESİ

Vasküler demans, beyin damarlarındaki tıkanıklıklar ve kan akışının bozulması sonucu gelişen bir hastalık. Bu cins demans, inme yahut öbür damar hastalıkları sonucu ortaya çıkabilir.

Kardiyoloji uzmanı Dr. James Wilson, “Vasküler demans, çoklukla birden fazla inme geçiren bireylerde görülür ve hastalığın seyrini hızlandırabilir. Bu hastalık çoklukla daha süratli ilerler ve ömür mühleti üzerinde daha büyük bir tesire sahip olabilir” dedi.

Vasküler demansın başlangıcında, kişi daha erken evrelerde hafıza kaybı ve düşünme meseleleri yaşasa da, hastalık ilerledikçe önemli motor maharet kayıpları da yaşanabilir.

Vasküler demans hastalarının ömür mühleti, altta yatan kardiyovasküler sıhhat durumuna bağlı olarak değişebilir. Birçok olay, birinci inmeden sonra birkaç yıl içinde ilerleyebilir.

LEWY CİSİMCİKLİ DEMANS VE ÖMÜR SÜRESİ

Lewy cisimcikli demans, Parkinson hastalığına benzeri belirtiler gösteren lakin daha karmaşık bir hastalık. Bu hastalık, beyin hücrelerinde olağandışı protein birikintilerinin oluşması sonucu gelişir.

Lewy cisimcikli demans, çoklukla Parkinson hastalığı ile karıştırılabilir, lakin depresyon, halüsinasyonlar ve uykusuzluk üzere ek semptomlar da görülebilir.

Nöroloji uzmanı Dr. Helen Carter, “Lewy cisimcikli demans hastaları ekseriyetle Alzheimer hastalığına nazaran daha süratli bir biçimde ilerlerler. Bu hastalığın seyrini denetim etmek daha zordur ve ömür müddeti ekseriyetle 5-7 yıl ortasında değişir” dedi.

FRONTOTEMPORAL DEMANS VE ÖMÜR SÜRESİ

Frontotemporal demans, beynin ön ve yan bölgelerindeki hücrelerin ölmesi sonucu gelişir. Bu cins demans, ekseriyetle erken yaşlarda (40-60 yaşları arasında) görülür ve kişilik değişiklikleri, davranış bozuklukları ve lisan zorlukları üzere belirtilerle kendini gösterir.

Psikiyatri uzmanı Dr. Elizabeth Adams, “Frontotemporal demans, başka demans çeşitlerine kıyasla daha süratli ilerler. Bu hastaların ömür müddeti ekseriyetle 6-10 yıl ortasında değişir” formunda açıkladı.

YAŞAM MÜDDETİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Demansın seyri ve hayat mühleti, genetik faktörler, hastalığın çeşidi, tedaviye cevap, ömür şekli ve genel sıhhat durumu üzere birçok faktöre bağlı. Erken teşhis ve tedavi, hastaların hayat kalitesini güzelleştirebilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Nizamlı antrenman, sağlıklı beslenme, zihinsel uyarılma ve toplumsal etkileşimler, demansın seyrini olumlu istikamette etkileyebilir.

Psikiyatri ve nöroloji uzmanı Dr. Richard Evans, “Zihinsel ve fizikî idmanların, demans hastalarının ömür mühletini uzatabileceğini gösteren birçok çalışma bulunmaktadır. Erken müdahale, hastalığın tesirlerini hafifletebilir” dedi.

DEMANSLA YAŞAMAK VE HAYAT SÜRESİ

Demans, şahsa has bir hastalık olup her bireyin tecrübesi farklı. Hayat mühleti, hastalığın tipi ve kişinin genel sıhhat durumu ile direkt alakalı. Lakin, erken teşhis ve uygun tedavi yolları, hastaların hayat kalitesini artırabilir ve hastalığın seyrini yavaşlatabilir.

Demans hastalığıyla ilgili daha fazla araştırma yapılması, bu hastalığın idaresi ve tedavi süreçlerini güzelleştirebilir.