Konuşma geriliği, otizmin ilk ipuçları olabilir mi? Uzmanlar yanıtladı
Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, her 40 çocuktan birinde otizm belirtilerinin görüldüğünü ortaya koydu. Bilhassa çocukluk periyodundaki davranışsal değişiklikler, ailelerin dikkatini çekerken, bu belirtiler ortasında konuşma geriliği, göz teması kuramama ve dikkat eksikliği üzere işaretler öne çıktı. Pekala, otizm hakikaten bu belirtilerle mi tanınır? Günümüzde çocukluk gelişimi ve psikolojisi üzerine yapılan çalışmalar, 1 yaşından itibaren otizm belirtilerinin fark edilebileceğini gösterdi. Konuşma geriliği, bu belirtiler ortasında en dikkat çekenlerden biri.
Otizm, çoklukla bebeklikten itibaren belirli olabilen bir nörogelişimsel bozukluk. Çocuklar, bir yaşına geldiklerinde ekseriyetle kolay sözler kullanmaya başlarlar. Fakat otizmli çocuklar bu devirde, ya hiç konuşmazlar ya da konuşmada büyük gecikmeler yaşanır. Konuşma geriliği, otizmin esas belirtilerindendir ve aileler, çocuklarının gelişimini izlerken bu durumu göz önünde bulundurmalı.
Dr. David G. Amaral, UC Davis MIND Institute’te otizm araştırmaları üzerine çalışan ve dünyaca ünlü bir nörolog, bu bahiste şu görüşleri paylaştı:
“Otizmli çocuklar, 12-18 ay ortasında lisan gelişimi konusunda geri kalma eğilimindedir. Bu erken periyotta yapılan müşahedeler, daha sonraki yıllarda daha bariz hale gelecek olan davranışları anlamamıza yardımcı olabilir. Bu, sırf lisanın gelişiminde değil, tıpkı vakitte toplumsal etkileşimde de yaşanan gecikmelerin birinci göstergelerindendir.”
KONUŞMA GERİLİĞİ HER VAKİT OTİZM Mİ ANLATIR?
Bütün konuşma geriliği yaşayan çocuklar otizmli değildir. Dr. Susan Jones, gelişimsel psikolog ve çocuk gelişimi uzmanı, bu bahiste şu açıklamayı yapmakta:
“Çocuklarda konuşma geriliği, sırf otizmin bir belirtisi olmayabilir. Kimi çocuklar, lisan gelişimlerinde genetiksel ya da çevresel etmenlere bağlı olarak gecikmeler yaşayabilirler. Lakin otizmdeki konuşma geriliği, sırf lisanın gecikmesiyle sonlu kalmaz; toplumsal etkileşim ve tekrarlayan davranışlar da bu duruma eşlik eder.”
Otizmli çocuklar ekseriyetle göz teması kurmakta zorluk çeker, toplumsal oyunlar oynamazlar ve başka çocuklarla etkileşimde bulunmazlar. Konuşma geriliği ile birlikte bu davranışlar gözlemlendiğinde, otizm tanısı konulma ihtimali artar.
ERKEN TEŞHİS VE MÜDAHALE: OTİZMDE MUVAFFAKİYET İÇİN ANAHTAR ROLÜ
Otizm spektrum bozukluğunun erken periyotta teşhis edilmesi, tedavi sürecinde büyük bir fark oluşturabilir. Erken teşhis, çocukların lisan ve toplumsal maharetlerinin geliştirilmesinde yardımcı olan terapi ve eğitim programlarının başlatılmasını sağlar.
Birçok araştırma, erken müdahaleyle konuşma, toplumsal etkileşim ve öbür gelişimsel maharetlerin kıymetli ölçüde güzelleşebileceğini göstermekte.
Dr. Geraldine Dawson, Duke Üniversitesi’nde otizm üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan bir psikolog, “Otizmli çocuklarda erken müdahale, beyin gelişimini şekillendirerek daha sağlıklı bir gelişim süreci sağlar” dedi.
ERKEN MÜŞAHEDELER VE UZMAN YARDIMI ŞART
Otizmli çocuklarda konuşma geriliği, erken devirde fark edilebilen bir belirti olabilir. Bununla birlikte, her konuşma geriliği yaşayan çocuk otizmli değildir. Aileler, çocuklarının gelişim süreçlerini dikkatlice izlemeli ve uzmanlardan erken periyotta yardım almalı. Gelişimsel psikiyatri ve çocuk nörolojisi uzmanları, otizm teşhisinde değerli bir rol oynamakta.
Uzmanlar, erken yaşta yapılan müşahedeler ve gerekli testlerle yanlışsız teşhisin konulmasının, çocukların ilerleyen yaşlarda daha sağlıklı bir gelişim süreci geçirmelerini sağlayacağını vurguladı.
