“Emekliler insanca yaşamak için çözüm istiyor” 44 bin lira kira 14 bin 496 lira maaş!
Fatih Erboz / Yeniçağ Özel Haber
Emeklinin hak arama gayreti her geçen gün artıyor. Tüm Emekliler sendikası Genel Başkanı Zeynel Abidin Ergen, “Biz emeklilerin daha rahat, insanca ömür sürebilmeleri için tahlil istiyoruz. Bunun için her fırsatta, parlamento temsilcileriyle, sivil toplum kesitleriyle, bilim insanlarıyla niyetlerimizi paylaşıyoruz. Tıpkı biçimde iktidar temsilcileriyle de görüşlerimizi paylaşıyoruz. Emeklilerin refah içinde bir hayat sürebilmeleri için atılacak adımlar muhakkaktır. Bunlardan bir 5510 Sayılı maddeyi değiştirmek. Ayrıyeten iktidarın bütçe tercihlerinde emeklilere hak ettiği yâri ayırabilmesi. Toplumsal devlet olgusu kapsamında bunu gerçekleştirmesi. Büyük kentlerde mesken kiraları 44 bin liraya gelmişken, minimum fiyat emeklisinin 14 bin 469 lira alması toplumsal ömrümüz açısından önemli manada çelişkili bir durum. Bunun giderilebilmesi için tahlil tekliflerimiz var. İktidar yetkilileri, toplumsal taraflar, bilim insanları masa etrafında bir ortaya gelerek tahlil üretebilir. Biz emeklinin insanca ömür haklarını elde etmesi için hak arama gayretimizi sürdüreceğiz. Bu kapsamda sevindirici olan diyebileceğim, bir toplumsal hassaslık oluştu. Bu kapsamda tahlil üretilebilir” dedi.
ADALETLİ PAYLAŞIM KALICI ÇÖZÜMDÜR
Türkiye’de emeklilerin refah içinde ömürlerini sürdürmeleri için yapılacak değişikliklerin olduğunu kaydeden Ergen, şunları söyledi: “ Bir defa şunun çok güzel bilinmesi gerekiyor, emeklilik bir haktır, bir lütuf değil. Bunu neden söylüyorum, son günlerde bu türlü bir algı geliştirilmek isteniyor toplumsal devlet olgusuyla büsbütün aksi olan bu algının topluma yerleşmemesi gerekiyor. Toplumsal hassaslık son günlerde arttığı için bu algının yerleşeceğini de sanmıyorum. Öte yandan iktidarın emekliler kelam konusu olduğunda bütçede para yok, bütçe yetmiyor üzere telaffuzlarını de kabul etmemiz mümkün değildir. Bunun temel nedeni bütçe tercihlerinizi gözden geçirmeniz gerekiyor. Türkiye’de tüm kamuoyu biliyor ki iktidarın tercihleri toplumsal devlet olgusu ekseninde değil. Bunun yerine sermayeyi ön plana çıkaran bir anlayışın olduğunu görmekteyiz. Bütçe tercihinizi emekli ve insan olgusu üzerinden şekillendirirseniz o vakit bir sorun olacağını sanmıyorum. Her şeyden evvel tüm toplumların huzurunu sağlayacak, bireyin insanca hayat sürmesinin temel şartlarından biri olan adaletli paylaşım olgusunun hayata geçirilmesi gerekiyor.”
EMEKLİ İÇİN DATALAR ORTADA
Türkiye’deki ve Avrupa’daki emeklilere ait bilgilerin ortada olduğunu belirten Ergen, “ Emeklilerin durumuna ait bilgiler ortada. Emeklilere Gayrısafi Ulusal Hasıla’dan ayrılan hisse Türkiye’de yüzde 4.3 ile 4.4 oranında değişirken, Avrupa’da yüzde 10, dünya ortalaması ise yüzde 8. Burada zıtlık yaratan olgu toplumsal devlet hissesinin bütçe içindeki düşüşü. Bilhassa 1990’lı yılların ortalarında Dünya Bankası’nın tavsiye kararının Türkiye’de iktidarlar tarafından hayata geçirilmesi emeklinin durumunu çok makûs etkiledi. Dünya Bankasının bu tavsiye kararında emeklilik maaşı bağlama oranlarının düşürülmesi ve emekliye bütçede ayrılan hissenin buna paralel olarak azaltılması istikametinde oldu. Bundan evvel enflasyon artı refah hissesi bir ortaya getirilince yüzde 30 artış sağlanabiliyordu. Bundan sonra ise bu hisse düştükçe düştü. Tıpkı halde emeklilik maaşı bağlama oranlarının da düşmesi nedeniyle emekli bugün içinde bulunduğu bir kısır döngüye düştü diyebiliriz” diye konuştu.
MAAŞ BAĞLAMA ORANLARI BÜYÜK SORUN
Dünya Bankası tavsiye kararının akabinde 5510 sayılı yasanın da emeklileri olumsuz etkilediğine dikkat çeken Ergen, kelamlarını şöyle sürdürdü: “ 1999 yılında çıkarılan bu kanunla emekli maaşı bağlama oranı 5 puan düştü. 2000-2008 ve 2008 sonrasında oranlar yeterlice düştü. Dolayasıyla emeklilik maaşları neredeyse isminden bahsedilemeyecek hale geldi. Emekli maaşlarına hazine yardımı yapmak zorunda kaldı içinden geçtiğimiz süreçte devlet. Emeklilikte yaşa takılanlar emekli oldu fakat en fazla maaş alan 10 bin lira alıyordu. Daha sonra gelen toplumsal yansılar üzerine hazine katkısı gündeme geldi. Bu katkının gündeme gelmesinde sendika olarak çok uğraştık. Bunun da nedeni nitekim emekli maaşları çok düşüktü. Emeklilikte yaşa takılanların emeklilikleri bütçeye hiçbir yük getirmedi bunun da nedeni emekliden alıp emekliye verdiler. Bütçeyi incelediğinizde bunu görürsünüz. Dolayasıyla emekliler bütçeye bir yük üzere algılanmamalı.”
YAMAN ÇELİŞKİ: 44 BİN LİRA KİRA 14 BİN LİRA MAAŞ
İktidarın emekliye bakışının değişmesi gerektiğini belirten Ergen, “ Emeklinin hakkını vermek isterseniz verirsiniz. Bu iktidarın yapacağı bütçe tercihiyle ilgili. Lakin o denli bir anlayış sergiliyor ki iktidar 2008 yılından evvel emeklilere çok bonkör davranıldı anlayışı hakim. Bu türlü bir anlayış kabul edilemez. Şayet bu anlayış ile yola devam edilirse elbette emeklinin durumu refah içinde olmayacaktır. 5510 sayılı yasanın kesinlikle değişmesi gerekir. Bunun için bizim tahlil tekliflerimiz var. Bunlardan biri bugün vasıfsız olarak nitelendirebileceğimiz bir devlet memurunun maaşı, yani en düşük devlet memurunun maaşı 41 bin 90 lira. Buradan hareketle bir baz oluşturalım. Elbette vasıflara artan çalışanın maaşı yüksek olabilir. Fakat bu bir bazdır ve temel kabul edilebilir. Bugün büyükşehirlerde kira 44 bin liraya dayandı. 14 bin 469 lira alan bir minimum fiyat emeklisi nasıl geçinecek? Ne yiyecek, ne içecek, öteki masrafları söylemeye gerek yok. Bu nokta tahlil için bir çıkış noktasıdır. Lakin siz iktidar olarak kaynak paylaşım tercihinizi farklı kullanmak isterseniz o vakit bütçe kaynaklarını çalışana, emekliye değil de sermayeye daha çok verirseniz, tahlile ulaşamayız. Bugün OYAK için kamuoyunda yaşanan tartışmalar ortada, işsizlik fonunu iktidar tarafından nasıl değerlendirildiği ortada. Bu anlayışla emekliye, işçiye tahlil güç bulunur” tabirlerini kullandı.
