TÜBİTAK depremle mücadelede aktif destek sağlıyor
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), 6 Şubat sarsıntılarının akabinde harekete geçerek, afet bölgesindeki muhtaçlıklar doğrultusunda yeni takviye sistemleri tasarladı ve hayata geçirdi.
Kurumdan yapılan yazılı açıklamaya nazaran, TÜBİTAK sarsıntı bölgesinde çalışan gönüllülerle, acil gereksinimlere süratlice uyarlanan teknolojileri ve afeti tahlil edecek araştırma programları ile sürece katkı sundu.
Depremin akabinde, araştırmacıların 24 saat içinde zelzele bölgesine intikal ederek, araştırma yapmalarını sağlayan TÜBİTAK, bölgedeki gereksinimlere yönelik yeni dayanak programları oluşturdu. Bu çerçevede, “TÜBİTAK Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Takviye Programı”nı devreye alınarak, 61 farklı kurumdan 124 proje desteklenmeye başlandı.
Depremlerden etkilenen lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri ve doktora sonrası araştırmacıların, TÜBİTAK tarafından yürütülen yahut desteklenen araştırma projelerinde yer almalarını sağlamak için “Birlikte Çalışıp Birlikte Başaracağız Programı (BİÇABA)” daveti açıldı. Davet kapsamında 1317 lisans öğrencisi, 648 yüksek lisans öğrencisi, 419 doktora öğrencisi ve 99 doktora sonrası araştırmacı desteklenmeye hak kazandı.
Araştırmacıların AR-GE faaliyetlerini desteklemek üzere ve sarsıntı felaketinin araştırma ekosistemine tesirinin en aza indirilmesi için “Deprem Bölgesi Üniversiteleri Özel Daveti (BİNBİRÇABA)” açıldı. BİNBİRÇABA ile 396 projeye yaklaşık 635 milyon lira takviye sağlandı.
Bilim insanı burs ve takviye programları çerçevesinde, TÜBİTAK tarafından açılan özel davetler yanında, sarsıntılardan direkt etkilenen 11 kente ve Sivas’ın Gürün ilçesine yönelik “Afet Bölgesi Bilim Her Yerde Özel Dayanak Çağrısı” hazırlandı.
Kobi ölçeğindeki kuruluşların proje temelli araştırma, teknoloji geliştirme ve yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenmesi maksadıyla “Deprem Bölgesi Özel Daveti (TEKNOÇABA)”nı duyuruldu. Kelam konusu davet kapsamında, projelerden 95’inin, 330 milyon lirayla desteklenmesine karar verildi.
TÜBİTAK 8 ARTÇI ZELZELE MÜŞAHEDE İSTASYONU KURDU
Gönüllü olarak sarsıntı bölgesine giden 156 kişilik TÜBİTAK çalışanı, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) koordinesinde arama kurtarma çalışmalarına katıldı.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezinde (MAM) yürütülen, Büyük Zelzele Sonrası Acil Müşahede Araştırmaları (DEPAR-II) Projesi çerçevesinde, zelzelenin çabucak akabinde TÜBİTAK MAM Yer Bilimleri Araştırma Kümesi, 2 takım ile bölgeye giderek 8 artçı sarsıntı müşahede istasyonu kurdu.
AFAD ve TÜBİTAK işbirliği eş finansman modeliyle yürütülen “1001-UDAP Ulusal Sarsıntı Araştırmaları Programı Ortak Çağrısı”na toplam 233 proje başvurdu ve yapılan değerlendirmeler sonucunda 51 projenin desteklenmesine karar verildi.
Depremler, havayolu ulaşımının afet idaresi ve acil durum müdahalelerindeki kritik rolünü bir kere daha gözler önüne serdi. Bu kapsamda, TÜBİTAK MAM ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi işbirliğiyle, zelzele bölgesinde yürütülen başarılı çalışmaların akabinde, iki kurum ortasında bir işbirliği protokolü imzalandı.
Bu çerçevede başlatılan proje ile havalimanlarının işletme sürdürülebilirliğini sağlamak gayesiyle sarsıntı tehlikesi ve taban parametreleri ayrıntılı biçimde inceleniyor. “Sismik Tehlike Değerlendirme” ve “Zemin Deformasyonu Araştırılması” çalışmalarını içeren proje, birinci etapta iki pilot alanda uygulanıyor. Havalimanlarına özel tahliller geliştirilmesini hedefleyen proje, ilerleyen süreçte öbür havalimanlarına da yaygınlaştırılarak, kapsamlı bir program haline getirilmesi hedefleniyor.
