Yatırımcıların yeni gözdesi Namibya’nın cazibesi artıyor
Namibya, son yıllarda sessiz lakin istikrarlı bir ekonomik dönüşüm süreci yaşıyor. Güney Afrika ile tarihi olarak derin ticari bağlara sahip olan ülke, yeni petrol keşifleri ve uranyum madenciliğiyle iktisatta dikkat cazip bir toparlanma yakaladı. 2024’te yüzde 3,7 büyüyen ülkenin 2025 ve 2026 için öngörülen büyüme oranları sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 3,7. Lakin bu sayılar, iktisadın iç dinamiklerini tam olarak yansıtmıyor. Tarımın toparlanması, uranyum üretiminin artması ve altyapı projeleri üzere kalemlerdeki canlanma, büyümenin asıl motorlarını oluşturuyor.
Uran madeni üretiminde dünya önderlerinden olan Namibya, nükleer güce olan global talebin artmasıyla stratejik bir avantaja sahip. Elmas bölümünde yaşanan düşüş ise, laboratuvar üretimli elmaslara yönelik artan tercihle açıklanıyor. Buna karşın maden ve taş ocakçılığı kesimi genel olarak canlılığını sürdürüyor.
YEŞİL HİDROJEN VE LOJİSTİK YATIRIMLAR
2025’te birinci yeşil hidrojen üretimini gerçekleştiren HyIron Oshivela projesi ve toplam 10 milyar dolarlık Hyphen Hydrogen Energy teşebbüsü, Namibya’nın yeşil güç amaçlarını somutlaştırdı. 2028’e kadar yıllık bir milyon ton yeşil amonyak ihracatı hedefleniyor. Avrupa, Japonya ve Güney Kore üzere güç ithalatçısı ülkeler bu projelere ilgi gösteriyor.
Namibya, yalnızca güç değil, lojistik altyapı açısından da Afrika kıtasında öne çıkıyor. 2019’da genişletilen Walvis Bay Limanı, Botsvana ve Zambiya üzere kara ülkelerine açılan yeni demiryolu sınırlarıyla destekleniyor. Güç ve su altyapısı yatırımları ortasında, Ruacana Hidroelektrik Santrali’nin kapasite artışı da dikkat çekiyor.
SİYASİ İSTİKRAR VE VERGİ AVANTAJI ÖNE ÇIKIYOR
Namibya, yatırımcılara yalnızca kaynak değil, itimat de sunuyor. Güney Afrika randı ile teğe bir pahalanan Namibya doları, döviz dalgalanması riskini ortadan kaldırıyor. Gelir vergisinde en üst düzey yüzde 37 olarak belirlenmiş durumda. Sermaye ve kâr transferine ise tam hürlük tanınıyor. Yargı bağımsızlığı, mülkiyet haklarının korunması ve yüksek kaliteli telekom altyapısı, ülkeyi yatırım dostu bir ortam haline getiriyor.
Geçtiğimiz yıl vefat eden Devlet Başkanı Hage Geingob’un ardından gerçekleşen anayasal geçiş süreci, siyasi istikrarı bir kere daha ortaya koydu. Namibya hükümeti, 2030’a kadar endüstrileşmiş bir refah toplumu olmayı hedefleyen “Vizyon 2030” çerçevesinde direkt yabancı yatırım çekmeyi öncelik haline getirdi.
RİSKLER VE GELİŞME ALANLARI
Her şeye karşın ülkenin çözülmeyi bekleyen yapısal problemleri bulunuyor. Bilhassa yüksek işsizlik oranı, kuraklık tehdidi ve dışa bağımlılık üzere faktörler büyümeyi sınırlıyor. Dünya Bankası tarafından yapılan yeni sınıflandırmayla “alt orta gelirli ülke” statüsüne gerileyen Namibya, bu sayede düşük faizli kredi ve yardımlara erişim sağlasa da, bu durum uzun vadeli kalkınma stratejileriyle çelişebiliyor.
Yatırım yoluyla gelişmek isteyen Namibya’nın; altyapısını geliştirmesi, teknolojiye yatırım yapması, eğitim sistemini güzelleştirmesi ve mahallî sanayi zincirlerini desteklemesi gerekiyor. Dış kaynaklar bu süreci destekleyebilir lakin yerli sermaye oluşumu ve yatırımcı itimadı olmadan kalkınma sürdürülemez.
Namibya, bilhassa Güney Afrikalı yatırımcılar için hem tanıdık hem de vaatkâr bir pazar olarak öne çıkıyor. Petrol ve yeşil güç yatırımlarıyla şekillenen bu yeni devir, ülkenin Afrika’nın ötesine taşan bir büyüme kıssasına dönüşmesini mümkün kılabilir.
