Küresel piyasalar yeni haftaya karışık seyirle başladı! (4 Ağustos 2025)

ABD’de açıklanan makroekonomik datalar ülke iktisadının gücünü koruduğuna dair iyimserliği öne çıkarmasına rağmen en son açıklanan istihdam verisinin berbat gelmesi ABD iktisadına ait belirsizliklerin artmasına neden oldu.

Buna nazaran, ABD’de tarım dışı istihdam temmuzda 73 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1’den 4,2’ye çıktı.

Tarım dışı istihdama ait mayıs ve haziran ayı datalarında yapılan büyük aşağı taraflı revizyonlar da dikkati çekti. Haziran ayında daha evvel 147 bin artış istikametinde açıklanan bilgi ise 14 bine revize edildi. Son iki aya ait aşağı taraflı 258 binlik revize yapıldı.

Trump’ın gümrük vergilerinin kesin olarak nereye varacağı konusundaki belirsizlikler sürerken, makûs gelen istihdam dataları ABD iktisadına ait kaygıların artmasına neden oldu.

Bununla birlikte Trump’ın siyasetleri şirketlerin ileriki periyoda ait öngörülerini zorlaştırıyor.

Zayıf gelen istihdam bilgileri, ABD Merkez Bankasının (Fed) eylül ayındaki toplantısında faiz oranlarını düşüreceğine dair beklentileri artırdı. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül toplantısında faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 80’in üzerine çıktı.

Analistler, Fed’in faiz indirimlerine ait beklentilerin artmasına rağmen ABD iktisadının gücünü kaybedeceğine dair telaşlarla global piyasalarda risk algısının arttığını kaydetti.

ABD Başkanı Trump ise temmuz ayına ait istihdam datalarının zayıf gelmesinin akabinde, istatistiğin hazırlanmasından sorumlu yetkilinin misyondan alınması talimatını verdi. Ayrıyeten Trump, “Bence bugünkü istihdam bilgileri Cumhuriyetçileri ve beni makûs göstermek için hileliydi.” yorumunda bulundu. Analistler, bu gelişmenin akabinde ABD’de kamu kurumlarının bağımsızlığına ait soru işaretlerinin de artabileceğini kaydetti.

Bu ortada Fed Kontrolden Sorumlu Lider Yardımcısı Michelle Bowman ile Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, bu haftaki toplantıda faiz indirimi tarafında oy kullanmalarının münasebeti olarak, iş gücü piyasasına dair artan endişeleri gösterdi.

Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’ın faiz oranlarını düşürmemesi halinde Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) yönetim kurulu üyelerinin “kontrolü üstlenmesi” gerektiğini söyledi. Trump’ın bu açıklaması Fed’in bağımsızlığına ait telaşların artmasına neden oldu.

Öte yandan, ABD’de Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) İmalat Endüstrisi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) de temmuzda 48’e inerek kesimde daralmanın sürdüğüne işaret etti.

Bu arada Fed, Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler’in 8 Ağustos prestijiyle misyonundan ayrılacağını duyurdu. Trump, Kugler’in Fed Başkanı Jerome Powell ile faiz oranları konusunda anlaşamadığını öne sürdü.

Fed idare heyetinde artık boş bir koltuk olduğunu belirten Trump, bu durumdan epey şad olduğunu tabir etti.

ABD idaresinin korumacılık kapsamında uyguladığı tarifelerin global iktisat üzerindeki tesirlerine ait belirsizlik ve bu konuda değişkenlik gösteren siyasetler piyasaları baskılamaya devam ediyor.

Trump’ın geçen hafta imzaladığı kararnameyle, karşılıklılık temeline dayalı tarife oranlarında değişikliğe gidildi. Buna nazaran, ülkelere yüzde 10 ila yüzde 41 ortasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanmasının öngörüldüğü bildirilmişti.

Öte yandan Trump, Kanada’ya uygulanan gümrük vergisi oranının 1 Ağustos prestijiyle yüzde 25’ten yüzde 35’e çıkarılmasını öngören kararnameyi de imzalamıştı.

Bu arada, ABD Başkanı Trump ile eski Rusya Devlet Lideri Dimitri Medvedev’in karşılıklı açıklamaları iki ülke ortasında nükleer savaş çıkabileceği kaygılarının fitilini ateşledi.

ABD’nin ticaret siyasetlerine ait belirsizliklerin yanında ABD ile Rusya ortasında çıkabilecek mümkün bir nükleer savaş telaşı de piyasalardaki mevcut risklerin en başına yerleşti.

Trump, eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in nükleerle ilgili açıklamalarına reaksiyon gösterirken, nükleer silahlar hakkında büsbütün hazır olduklarını belirterek iki nükleer denizaltının uygun bölgelere konuşlandırılması buyruğunu verdiğini açıkladı.

Medvedev, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Trump’a sert çıkarak, Washington’ın siyasetlerinin “Rusya ile ABD ortasında daha geniş çaplı bir çatışmayı tetikleme riski taşıdığını” savunmuştu.

Bu gelişmelerle Dow Jones endeksi yüzde 1,23, S&P 500 endeksi yüzde 1,60 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,24 paha kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise olumlu bir seyirle başladı.

ABD’de yavaşlayan iktisadın kredi büyümesini olumsuz etkileyebileceği tasasıyla banka paylarında sert düşüşler yaşandı. Cuma günü JPMorgan Chase payları yüzde 2’den fazla gerilerken, Bank of America ve Wells Fargo payları yüzde 3’ten fazla kıymet kaybetti.

Fed’in faiz indirimlerine gideceğine ait öngörülerin güçlenmesiyle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,24’e geriledi. Dolar endeksi ise ABD iktisadına ait kaygılarla yeni haftada yüzde 0,4 azalışla 98’e indi. Altının ons fiyatı ise yüzde 0,1 düşüşle 3 bin 360 dolardan süreç görüyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi üyesi 8 ülkenin eylül ayında petrol üretimini ağustos ayına nazaran günlük 547 bin varil artırma kararı alması sonrasında Brent petrolün varil fiyatı yeni haftada yatay seyirle 69,3 dolardan süreç görüyor.

AVRUPA BORSALARI GEÇEN HAFTA NEGATİF SEYRETTİ

ABD ile Avrupa ortasında ticaret muahedesi sağlanmasına rağmen mevcut gümrük tarifelerinin ileriki devirde bölgede şirketleri hangi boyutta etkileyebileceğine dair belirsizlik sürüyor.

Anlaşmayla birlikte, Avrupa Birliği’nin ABD’den güç ithalatının imzalanan yeni mutabakatla 2,5 kat artması öngörülüyor.

ABD Başkanı Trump’ın ilaç şirketlerinin fiyatları düşürmelerini istemesi de cuma günü Avrupa’daki ilaç şirketlerinin pay fiyatlarında gerilemelere neden oldu.

Bölgede açıklanan makroekonomik datalara nazaran, Avro Bölgesinde temmuz ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık sabit kalırken, yıllık yüzde 2 arttı.

İmalat sanayi PMI ise Avro Bölgesi’nde 49,8 ve Almanya’da 49,1 düzeyinde gerçekleşti.

Analistler, Bölgede enflasyon verisinin Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yüzde 2 olan maksadı doğrultusunda geldiğini belirterek, Bankanın faiz indirimlerinde telâşlı davranmayabileceğini tabir etti.

Öte yandan bu hafta Avrupa’da İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı piyasaların odağında bulunacak. Bankanın enflasyonla uğraşta kâfi ilerleme kaydedilmesinden ötürü ve işgücü piyasasında daha fazla zayıflamaya karşı tedbir almak emeliyle bu hafta siyaset faizinde indirime gitmesi bekleniyor.

BoE’nin kelamla yönlendirmesinde “Para siyasetindeki gevşemeye yönelik kademeli ve dikkatli bir yaklaşım uygun olmaya devam ediyor” açıklamasına devam etmesi öngörülürken, Bankanın beklenen bu indirimden sonra 2026 yılına kadar beklemede kalması iddia ediliyor.

Bu gelişmelerle, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,7, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,47, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,91 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,55 paha kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne karışık seyirle başladı.

ASYA BORSALARI JAPONYA HARİÇ OLUMLU SEYREDİYOR

Asya borsalarında Fed’in eylül ayında faiz indirimlerine ait ihtimallerin artmasıyla Japonya hariç olumlu bir seyir izleniyor.

ABD iktisadına ait telaşlar global piyasalarda risk iştahının azalmasına neden olurken, Asya piyasalarında Fed’in faiz indirimlerine ait optimistlik fiyatlanıyor.

Buna rağmen Japonya tarafında satış yüklü bir seyir öne çıkıyor.

ABD ile Japonya ortasında yakın vakitte yapılan bir ticaret mutabakatına rağmen ticaret siyaseti Japonya için bilinmeyen olmaya devam ederken, Japon şirketlerinin ABD gümrük tarifeleri nedeniyle bu yılda karlarının düşebileceği varsayım ediliyor.

Analistler, şirketlerin daha evvel ABD vergilerinden kaçınmak için sevkiyatları önden yüklemeli olarak yaptığını ve bunun da şirketlerin ticaret hacimlerini süreksiz olarak güzelleştirdiğini lakin bu tesir ortadan kalktığında, tarifelerin gerçek tesirinin ortaya çıkabileceğini kaydetti.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,5 kıymet kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5, Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,2 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,9 bedel kazandı.

BORSA CUMA GÜNÜNÜ YÜKSELİŞLE TAMAMLADI

Cuma günü alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,04 bedel kazanarak 10.746,98 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise cuma günü akşam seansında olağan seans kapanışın yüzde 0,1 altında 12.191,00 puanda süreç gördü.

Dolar/TL, cuma günü yatay seyirle 40,6170’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 40,6750’den süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise ABD’de fabrika siparişleri ve sağlam mal siparişlerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.850 ve 10.950 puanın direnç, 10.650 ve 10.550 düzeylerinin ise takviye pozisyonunda bulunduğunu kaydetti.

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, temmuz ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,34 artacağını iddia ediyor.

Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına nazaran (yüzde 2,34) bir evvelki ay yüzde 35,05 olan yıllık enflasyonun yüzde 33,90’a ineceği öngörülüyor.

Öte yandan, ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon beklentisi temmuz ayı prestijiyle yüzde 30,32 oldu.

PİYASALARDA BUGÜN TAKİP EDİLECEK BİLGİLER ŞÖYLE:

10.00 Türkiye, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

10.00 Türkiye, temmuz ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE)

11.30 Avro Bölgesi, ağustos ayı Sentix yatırımcı itimat endeksi

17.00 ABD, haziran ayı fabrika siparişleri

17.00 ABD, haziran güçlü mal siparişleri