ABD Yüksek Mahkemesi kararını açıkladı: “Filler insan değildir”
ABD’de, beş filin Colorado’daki bir hayvanat bahçesinden kurtarılması talebi, Yüksek Mahkeme tarafından reddedildi. Mahkeme, fillerin insanların sahip olduğu özgürlük haklarına sahip olmadığını açıkladı.
Hayvan hakları savunucuları, Cheyenne Mountain Hayvanat Bahçesi’ndeki Missy, Kimba, Lucky, LouLou ve Jambo isimli fillerinin, adeta mahpus tutulduğunu ve bu nedenle onları bir fil sığınağına taşımak için yasal süreç başlatıldığını savundu. Hayvan hakları örgütü, filler ismine, “habeas corpus” başvurusu yaptı. Bu müracaat, tutuklu bir kişinin özgürlüğünü talep etmek için mahkemeye başvurabileceği bir yasal süreçtir.
Colorado Yüksek Mahkemesi, davanın özünün “bir fil insan mıdır” sorusuna dayandığını belirtti. Mahkeme, fillerin insan olarak kabul edilemeyeceğine ve bu nedenle özgürlük haklarının olmadığını kararlaştırarak, mahallî mahkemenin kararına onay verdi. Mahkeme, “Habeas corpus sadece insanlara uygulanabilir, insan olmayan hayvanlar için geçerli değildir,” diyerek, fillerin hakları konusunda bir ayrım yaptı.
Mahkeme yargıcı Maria Berkenkotter, beş filin “görkemli” varlıklar olduğunu kabul etse de, filler için verilen bu müracaatın kabul edilemeyeceğini söz etti. Yargıç, fillerin “psikolojik ya da toplumsal açıdan ne kadar gelişmiş olurlarsa olsunlar” bu hakların onlara tanınamayacağını belirtti.
Büyük kuraklığın faturası hayvanlara kesildi: 200 fil itlaf edilecek
HAYVAN HAKLARI SAVUNUCULARI KARARA KARŞI ÇIKIYOR
Nonhuman Rights Project (NRP) isimli hayvan hakları örgütü, 2023 yılında, kelam konusu beş fili Cheyenne Mountain Hayvanat Bahçesi’nden uygun bir fil sığınağına taşımak için dava açmıştı. Örgüt, fillerin duygusal olarak karmaşık ve zeki hayvanlar olduklarını vurgulayarak, onların özgürlük haklarının tanınması gerektiğini savundu. Ayrıyeten fillerin, travma, beyin hasarı ve kronik gerilim belirtileri gösterdiğini öne sürerek, bu hayvanların hayvanat bahçesinde adeta “hapiste” olduklarını sav etti.
Cheyenne Mountain Hayvanat Bahçesi, fillerin fevkalâde bir bakım aldığını belirterek davayı reddetti. Hayvanat bahçesi, lokal mahkemenin bu savları desteklediğini açıkladı. Fakat, mahkeme kararının akabinde Cheyenne Mountain Hayvanat Bahçesi, NRP’nin açtığı davayı “saçma” olarak nitelendirerek, vakit ve para kaybı olarak gördüklerini belirtti. Hayvanat bahçesi, NRP’yi “mahkeme sistemini berbata kullanarak bağış toplamakla” suçladı ve örgütün hedefinin, “insanları manipüle ederek, his yüklü mahkeme davaları aracılığıyla daima bağış yapmaya teşvik etmek” olduğunu öne sürdü.
Yapay zeka filleri kurtarabilir mi?
NRP, KARARIN HAKSIZ OLDUĞUNU SAVUNUYOR
NRP, mahkemenin kararının, “açık bir adaletsizliği pekiştirdiğini” tabir ederek, “Bir birey insan değilse özgürlük hakkına sahip olamaz” yaklaşımının yanlış olduğunu savundu. Örgüt, “Diğer toplumsal adalet hareketlerinde olduğu üzere, erken kayıplar bekleniyor. Zira Missy, Kimba, Lucky, LouLou ve Jambo’nun, zihinsel ve fizikî olarak yıllarca sürecek bir ıstıraba mahkum edilmelerine müsaade veren esaslı bir durumla karşı karşıyayız” açıklamasında bulundu.
NRP’nin daha evvel, New York’taki Bronx Hayvanat Bahçesi’nden Happy isimli bir fili hür bırakmak için açtığı dava da, mahkeme tarafından “Happy’nin yasal olarak bir insan olmadığı” gerekçesiyle reddedilmişti.
