Alpler’in kalbinden çıkan buz çekirdeği bilim dünyasını dumura uğrattı
Fransa-İtalya hududundaki Mont Blanc bölgesinde bulunan Dôme du Goûter buzulundan çıkarılan 40 metre uzunluğundaki buz çekirdeği, bilim dünyasında yankı uyandırdı. ABD merkezli Desert Research Institute (DRI) tarafından yürütülen araştırmada, bu çekirdeğin en az 12 bin yıl öncesine dayanan bir iklim ve etraf tarihi sunduğu ortaya kondu.
DRI Buz Çekirdeği Laboratuvarı Yöneticisi Joe McConnell, bu çalışmanın Alpler’deki atmosferik kimyanın en kapsamlı kaydını sunduğunu belirtti. Çekirdek, Mezolitik periyottan itibaren doğal ve insan kaynaklı aerosol bileşimlerinin izini taşıyor. Tarımın ortaya çıkışı, ormanların genişlemesi, endüstrileşme ve iklimdeki büyük kırılmalar, bu buz kütlesinde adeta dondurulmuş halde.
SAHRA TOZU AVRUPA İKLİMİNİ ŞEKİLLENDİRMİŞ
Araştırmada en dikkat çeken bulgulardan biri, son Buzul Çağı boyunca toz parçacıklarının yoğunluğunun günümüz Holosen devrine kıyasla sekiz kat daha fazla olması. Bu, Sahra’dan gelen toz bulutlarının binlerce yıl boyunca Avrupa’nın iklimini nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.
Toz aerosolleri, Güneş ışığını dağıtarak ve bulut yapısını değiştirerek bölgesel iklim üzerinde belirleyici rol oynuyor. Çekirdekten elde edilen deniz tuzu ve fosfor düzeyleri, geçmişteki rüzgar şiddetini ve bitki örtüsündeki değişimi de ortaya koyuyor. Erken Holosen’deki orman yayılımı, tarım ve endüstriyle birlikte dramatik biçimde azalmış.
GEÇMİŞTEN GELECEĞE İKLİM MODELLERİNE YENİ KATKILAR
Bilim insanları bu çekirdeği daima akış tahlili ve radyometrik tarihleme teknikleriyle inceledi. Katman katman çözümleme, yaklaşık 3 derece Celsius’luk bir sıcaklık farkı olduğunu ortaya koydu. Bu data, iklim modellerinin doğruluğunu test etmek ve gelecekteki değişimleri öngörmek için kritik ehemmiyet taşıyor.
Bulgular, PNAS Nexus mecmuasında yayımlandı ve memleketler arası araştırma topluluğunun dikkatini çekti. Avrupa’nın iklim geçmişini kayıt altına alan bu buzul, birebir vakitte gelecek kuşakların iklimle gayret stratejilerine taraf verecek bir rehber niteliğinde. Joe McConnell’e nazaran, bu üslup bilgiler “insanlığın tabiatla olan alakasını tekrar düşünmesini” sağlıyor.
