Trabzon’da arıcılık dalı güç günlerden geçiyor. Bölgede yalnızca kestane ve orman gülü balı üretilebilmesine karşın, iklimsel sıkıntılar, genç neslin ilgisizliği ve yaylalardaki betonlaşma üzere çevresel faktörler arıcılığı tehdit ediyor.
Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Lideri Yusuf Aksoy, bu yılki bal hasadının son 10 yılın en düşük düzeylerinde olduğunu belirterek, dalın karşılaştığı problemleri lisana getirdi.
“HASAT TATMİN EDİCİ DEĞİL”
Aksoy, 2025 bal hasadının beklentileri karşılamadığını vurguladı: “Bu yıl kimi bölgelerde geçen yıla nazaran hafif güzelleşme olsa da genel olarak randıman düşük. Yağışsız geçen devirler, sıcak rüzgârlar ve kırağı, bal üretimini olumsuz etkiledi. Son 10 yılın en vasat dönemlerinden birini yaşadık.”
Doğu Karadeniz’in güçlü çiçek florasına karşın iklim şartları nedeniyle arıcılar, Gümüşhane, Bayburt, Erzurum ve Van üzere vilayetlere göç etmek zorunda kalıyor. Trabzon’da üretilen kestane balı, gal arısı zararlısı nedeniyle randıman kaybı yaşıyor.
Antioksidan özellikleriyle akciğer hastalıklarına âlâ gelen bu bedelli balın üretimi önemli formda sekteye uğruyor. Öte yandan, orman gülü balı ise toksik unsurlar içerdiği için yasal olarak üretimi yasaklanmış durumda.
GENÇLER ARICILIĞA MESAFELİ
Sektördeki bir öteki sorun ise yeni jenerasyonun arıcılığa ilgisizliği. Aksoy, “Arıcılık ekseriyetle ek iş olarak görülüyor. Yaşlı arıcılar sıhhat meseleleri nedeniyle mesleği bırakırken, gençler bu işe sıcak bakmıyor. Arı sokmasından çekinen gençler, ekseriyetle ailesinde arıcılık geçmişi olanlar tarafından bu alana yönlendiriliyor. Son dört yılda 200’den fazla yeni üye kaydettik, lakin üye sayımız 1500’ü aşamıyor” dedi.
İHRACAT VE BETONLAŞMA SORUNLARI
2012’de ihraç edilen kimi balların geri çevrilmesi, Trabzon’un bal ihracatını olumsuz etkiledi. Aksoy, NMR aygıtının tam kapasite çalışmasıyla ihracatın artabileceğini belirtirken, Trabzon’daki arıcıların balını Türkiye geneline pazarlamak için bir ağ kurma çalışmalarına başladığını söz etti.
Yaylalardaki betonlaşma ve baraj projeleri de arıcılığı tehdit ediyor. Aksoy, “Betonlaşma, çiçek açacak alanları azaltıyor ve ekolojik dengeyi bozuyor. Barajlar iklim şartlarını değiştiriyor, bu da arı sıhhatini ve bal üretimini olumsuz etkiliyor. Geçen yıl önemli arı kayıpları yaşadık, benim de kayıplarım oldu” diyerek çevresel sıkıntıların bölüme vurduğu darbeyi vurguladı.
Trabzon’da arıcılığın geleceği, hem çevresel hem de toplumsal problemlerin çözülmesine bağlı görünüyor.
