Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yıl sonuna kadar tüm vilayetlerde hayata geçirilecek, “Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)” sistemiyle ilgili 11 soruda merak edilenleri yanıtladı.
Bakanlığın toplumsal medya hesabından yapılan paylaşımda, sistemin, Sıfır Atık hareketinin yeni bir adımı olacağı belirtildi.
Paylaşımda, depozito sistemiyle ilgili vatandaşların merak ettiği 11 soru ve karşılıklarına yer verildi.
Buna nazaran, DOA sisteminin işleyişi şöyle olacak:
1- DEPOZİTO İDARE SİSTEMİ (DYS) NEDİR?
Depozito İdare Sistemi, makul bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen eserlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir.
Artık kimse yere çöp atmayacak. Biriktiren para basacak! 1 Ocak’tan İtibaren Türkiye’de Başlıyor
2- DEPOZİTO NE SAĞLAR?
Ambalajları kaynağında farklı toplamaya, geri dönüşüm bedelinin korunmasına ve yükseltilmesine, birincil ham husus yerine kullanılarak doğal kaynakların korunmasına, ikincil ham husus kullanımıyla güç sarfiyatının azaltılmasına, karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 Net Sıfır Emisyon maksadına ulaşılmasına, sıfır atık ve döngüsel iktisadın desteklenmesine katkı sağlanır.
3- DEPOZİTOSU OLAN AMBALAJLAR (DOA) UYGULAMASI NEDİR?
Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı taşınabilir uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında tüketiciler, DOA taşınabilir uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirecek.
4- DOA UYGULAMASI NASIL ÇALIŞIR?
Android ve iOS store mağazalarından uygulama fiyatsız indirilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS aygıtlarında, mutabakatlı restoran ve marketlerde kullanılabilir.
5- DOA BANKACILIK SİSTEMİNE ENTEGRE MİDİR?
Tüm finansal akışlar Türkiye Emlak İştirak Bankasının alt yapısı üzerinden DOA taşınabilir uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülür. Biriken bakiye banka hesaplarına da havale edilebilir.
6- UYGULAMA TÜRKİYE GENELİNDE NE VAKİT BAŞLAYACAK?
Sakarya’da başlatılan uygulama 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her vilayet ve her ilçede hayata geçirilecek.
7-DOA’YA HANGİ KURUM VE KURULUŞLAR DAYANAK VERİYOR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansının (TÜÇA) sistem yöneticisi olarak yer aldığı depozito idare sistemi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) işbirliğiyle yürütülecek.
8- YILDA NE KADAR AMBALAJDA GERİ KAZANIM SAĞLANACAK?
Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülüyor.
9- NE KADAR ESERDE DOA LOGOSU VAR?
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü işbirliği ile 1 Ağustos 2023’ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürüldü.
10- DOA İLE YILLIK NE KADAR ÇIKAR ELDE EDİLECEK?
Ülke iktisadına yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma kıymet sağlanması hedefleniyor.
11- HANGİ AMBALAJLARA DEPOZİTO ÖDENECEK?
Cam, plastik ve alüminyum gereçten yapılmış 0,1 litre ile 3 litre ortasındaki tek kullanımlık ambalajlar mecburî depozito kapsamına alındı. Üzerlerinde depozito logosu olan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.