Küresel emtia piyasalarında bu hafta gözler yine bakıra çevrildi. Bakır vadeli kontratları çarşamba günü pound başına 5,73 dolara kadar yükselerek rekor düzeylere yaklaştı. Bu tırmanışın gerisindeki temel nedenlerden biri, ABD ile Japonya ortasında imzalanan yeni ticaret mutabakatı oldu. Muahede, yatırımcılar ortasında optimist bir hava estirirken, bilhassa bakır üzere endüstriyel metallerde alım istikametli hareketleri hızlandırdı.
Ancak asıl sert tesir, ABD hükümetinin 1 Ağustos’tan itibaren bakır ithalatına yüzde 50 oranında vergi uygulayacağını açıklamasıyla geldi. Donald Trump idaresi tarafından alınan bu karar, sadece bakır levhaları değil birebir vakitte ticareti yapılan rafine bakır eserlerini de kapsıyor. Gaye ise iç üretimi güçlendirmek ve dışa bağımlılığı azaltmak.
LONDRA İLE ABD ORTASINDA TARİHİ FİYAT FARKI
Amerika’nın bu agresif siyaseti, iki büyük piyasa ortasındaki fiyat farkını da tarihi düzeylere taşıdı. ABD bakır fiyatları ile Londra Metal Borsası (LME) endeksleri ortasındaki makas yüzde 25’e kadar genişledi. Bu oran, daha evvel hiçbir devirde görülmemişti. Uzmanlara nazaran, bu fark hem ABD’de arz sıkışıklığı beklentisini hem de global fiyatların gerilemesini yansıtıyor.
Özellikle şubat ayından itibaren birtakım tüccarların bu mümkün tarife artışını öngörerek ABD içinde ağır bakır stoğu yaptığı bildiriliyor. Bu durum, iç piyasada kısa vadede bir rahatlama sağlasa da uzun vadede daralma kaygısını artırıyor. Fiyat farkının bu kadar açılması, memleketler arası ticaret dinamiklerinde de kırılmalara yol açabilecek cinsten.
YATIRIMCILAR KONUM ALIYOR
ABD Ticaret Bakanlığı’nın verdiği bilgiye nazaran, uygulamaya geçecek olan vergi kararı rafine metal ithalatına direkt darbe vuracak. Bu karar sonrası Amerikan endüstrisinde yerli üreticilerin eli güçlenirken, ithalata dayalı kesimlerin maliyetlerinin artması bekleniyor. Bu belirsizlik ortamında yatırımcıların durumlarını tekrar gözden geçirdiği bildiriliyor.
Öte yandan, Japonya ile imzalanan mutabakatın ayrıntıları da piyasada merak konusu. Bilhassa teknoloji ve otomotiv üzere bakır tüketimi yüksek dallarda gümrük avantajlarının yine şekilleneceği düşünülüyor. Bu durum, uzun vadeli fiyat projeksiyonlarını da etkileyebilir.
Yılın geri kalanında hem ekonomik hem de jeopolitik gelişmelerin tesiriyle bakır fiyatlarının oynak seyretmesi bekleniyor. ABD’nin uygulayacağı yeni tarifeler, yalnızca iç piyasayı değil, global tedarik zincirini de sarsabilecek potansiyele sahip.