Çay üreticileri isyanda: Bizi özel sektöre mahkum etti

Artvin’in Hopa ilçesine bağlı Yoldere köyünde çay üreticileri, ÇAYKUR’un uyguladığı kota nedeniyle mağduriyet yaşadıklarını belirtti. Üretici Becerikli Alper, “ÇAYKUR, uyguladığı kota ile bizi özel bölüme mahkum etti. Çay alımları adeta karaborsaya düştü, bunun sorumlusu da ÇAYKUR’dur” dedi. Yoldere köyünde büfe işleten Kadir Makar ise “Çay üreticileri bizden ekmeği bile veresiye alıyor. Bu dönem ikinci veresiye defterine geçtim. Sonumuz ne olacak, vallahi bilmiyoruz” sözlerini kullandı.

Artvin’in Hopa ilçesinde çay üreticileri, ÇAYKUR’un uyguladığı kota ve randevu sistemi nedeniyle özel dala yönelmek zorunda kaldıklarını belirterek reaksiyon gösterdi.

“ÇAY ALIMINDA YAŞANAN SORUNUN TEMELİNDE ÇAYKUR VAR”

Üretici Yetenekli Alper şunları söyledi:

“Çayda yaşanan sorunun temelinde Genel Müdürlüğü uygulamaları yatıyor. Vallahi halkı eziyorlar. Özel sektörle iş birliği mi yapıldı, ne oldu tam bilmiyoruz lakin işin içinde bir şeyler var üzere. Genel Müdürlük böyle bir iş birliği olmadığını söylüyor fakat biz üretici olarak bunun farkındayız. Müstahsili bu kadar ezmenin bir manası yok. Alım konusunda çok sorun var. Sen müstahsilden evvel 50 alım yapıyorsun, sonra 25’e düşürüyorsun. Bu kota bir anda 80 olur mu, olur. Lakin sen 100 yapıyorsun, sonraki gün 50, sonra 25’e düşürüyorsun. Bu türlü düşüşlerin mantığı yok. Soruyoruz, “özel kesime çalışmıyoruz” diyorlar. Kusura bakmasınlar lakin biz bilgisiz değiliz. Hatta onların bizden daha bilgisiz olduğunu düşünüyorum. Özel bölüm açıklama yaptı sonraki gün ÇAYKUR kotayı 50 yaptı. Özel kesim haftalık peşin ödeme yapıyor, 3’te birini kuru çay olarak alıyor. Devlet fiyatını ise 2026 Ocak’ta ödeyeceğini söylüyor. Maalesef bizim ÇAYKUR’umuz da kotayı 50’ye düşürdü, ödemeleri 2026 Mart’a uzattı. Bunlar üreticiyi mağdur eden keyfi uygulamalardır. Çay üreticisi olmazsa siz de yoksunuz. Üreticiyi bu kadar sıkboğaz etmeyin. Şu an devletin açıkladığı alım fiyatı 25,5 TL. Özel kesim peşin olarak 15-16 TL’ye alım yapıyor. Evet, maalesef çayda alım karaborsaya düşmüş durumda. Bunun sorumlusu da ÇAYKUR’dur.”

“ÜRÜN TARLADA KALDI, ÖZEL DALA MAHKUM EDİLDİK”

Yoldereli çay üreticisi Sultan Tosumoğlu, “Şu anda sahiden eziliyoruz. Çay alım yerleri eser almıyor, çaylarımız tarlada kaldı. Özel kesime mahkûm edildik. Özel bölüm peşin 17 TL’ye alım yapıyor. Devletin verdiği fiyat ise fakat 2026 Mart’ta ödenecek. Bizim masraflarımız çok, gelirimiz sıfır. Emekçiye bile ödeme yapamıyoruz, cepten ödüyoruz. Artık sonumuzun nereye varacağını bilemiyoruz” dedi.

“EKMEĞİ BİLE VERESİYE VERİYORUZ”

Büfe işletmecisi Kadir Makar ise şunları söyledi:

“Benim de çayım var, tıpkı formda özel bölüme verdik. Devlet fiyatından lakin ödeme 2026’ya kaldı. Büfede daha çok çay üreticilerine satış yapıyoruz, veresiye veriyoruz. Birinci veresiye defteri bitti, ikinciye başladık. Ekmeği bile veresiye veriyoruz. Kimseyi kıramıyoruz. “Çaydan para alırsak öderiz” diyorlar. Bazen peşin ödediklerinde veriyorlar ancak birçok vakit o denli değil. Biz de sattığımız eseri tekrar almak için toptancıya gidiyoruz. Evvelce 3 liraya sattığını artık 5 liraya veriyor. Ancak biz hala 3 liradan yazıyoruz zira banka değiliz. Bu ikinci veresiye defterimiz. Ne olacak sonumuz, vallahi dua ediyoruz.”

Çay üreticisi Hamdi Balmumcu ise “Bedavaya çay veriyoruz resmen. 20 kilo, 20 kilo ne kadar vereyim? Her gün araç tutamam. 3 ton çayım var. Mecburen 17 liradan özel dala veriyorum. ÇAYKUR yalnızca 20 kilo alıyor. 60 kilo mu vereyim her seferinde? Üstelik randevu sistemi var. Her araç tutuşumda 600 TL masrafım oluyor” dedi.