CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Beyağıl, Darboğaz, Buyruklar, Kılan, Yeniyıldız, Hasangazi, Alihoca, Gümüş, Eminlik, Ovacık, Başmakçı, İmrahor, Hüsniye, Çifteköy, Elmalı, Horoz, Çiftehan ve Ulukışla’da kiraz üreticileriyle görüştü. Üreticilerin yaşadıkları sıkıntıları dinleyen Gürer, şunları söyledi:
“Ulukışla kirazı son turfanda pazara sunulurdu. Bu ay kiraz hasat edilirdi. Bu yıl kolda sıfır. Bir tane yemeklik dahi kiraz yok. Nisan ayında yaşanan zirai don, kirazı bu yıl büsbütün dondurdu. Üretici büyük kasvet içine girdi. Gelecek yıl için bahçeye bakım yapılacak lakin hâlâ hiçbir dayanak yok. Tespit yapıldıysa Cumhurbaşkanının kelamı var. ÇKS’si olanların ziyanları karşılanacaktı. ÇKS olmayan bahçelerde de ziyan karşılanmalı. Nisan ayında yaşanan don olayının üzerinden dört ay geçmesine karşın size hâlâ hiçbir dayanak verilmemiş.
“BU AĞAÇLAR KORUNMAZSA GELECEKTE MEYVECİLİKTE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SAĞLANAMAZ”
Bahçecilik yapanların birden fazla öbür kentlerden geri dönerek burada geçimini sağlıyor. Bu yıl eser olmayınca tüm ekonomik istikrar bozuldu. Gübre, tohum, ilaç fiyatları yüksek, kısımda eser yok. Esnaf da ilaç vermez oldu. Zira diyor ki; ‘Ağaçta eser yok, borcunu nasıl ödeyeceksin’ Bu nedenle donla ortaya çıkan ziyanlar hemen karşılanmalı. ÇKS’si olsun olmasın, bahçesi olan herkesin ziyanı karşılanmalı. Bu Ahmet’in, Mehmet’in bahçesi değil. Bu ülkenin ağacı. Bu ağaçlar korunmazsa gelecekte meyvecilikte sürdürülebilirlik sağlanamaz.
7 milyon tonluk bir kaybımız var. Bu kayıp yalnızca çiftçiyi değil, ülke iktisadını de derinden tesirler. İktidar artık üreticinin yanında olduğunu hissettirmelidir. Sayın Cumhurbaşkanı “kasım ayında ödeme yapılacak” dedi ancak çiftçinin o güne kadar dayanacak hali kalmamış.”
“TÜM BAHÇENİN ZİYAN GÖRDÜĞÜ BELİRTİLDİ ANCAK HİÇBİR TAKVİYE DE GÖRMEDİK”
Kiraz üreticisi Zeki Sayın, zirai donun etkilerinden keder yanarak şöyle konuştu:
“Hiçbir eser alamadık. Ziyan tespiti yapıldı fakat ‘sıfır ürün’ denildi. Yani tüm bahçenin ziyan gördüğü belirtildi lakin hiçbir dayanak de görmedik. TARSİM sigortamız vardı lakin don olayı poliçeye yazılmadığı için ‘dolu var, don yok’ dediler. Halbuki bütün kayıtlarımız tamdı. Buna karşın hala dayanak alamadık.
“BU BAHÇEDE 300 AĞAÇ VAR, BİR TANE KİRAZ DAHİ YOK”
Gelecek yıla bahçeyi hazırlamak için budamayı, ilaçlamayı, sulamayı yapacağız fakat maddi olarak gücümüz yetmiyor. Bu bahçede 300 ağaç var, bir tane kiraz dahi yok. Bu türlü bir devri birinci defa yaşıyoruz. Üretici bitti. Seneye de bu türlü olursa bu işi bırakacağım. Don olayına karşı tedbir alamadım zira maddi gücüm yok. File alacak, üstünü örtecek imkânımız yok. Tek geçim kaynağım kiraz ve emekliyim. Emekli maaşımı da buraya harcıyorum.”
“ÇOLUĞUN ÇOCUĞUN RIZKINI KESİP EMEKLİ MAAŞIMIZI BAHÇEYE YATIRIYORUZ”
Üretici Murat Yavuz, “Bu bölgede hiç meyve toplama imkânı yok. Ağaçlarda meyve yok. Tarım ilçe müdürlüğü gelip tespit yaptı lakin şu ana kadar rastgele bir ödeme yapılmadı. Çoluğun çocuğun rızkını kesip emekli maaşımızı bahçeye yatırıyoruz. En az ilaç kullandığımız yıl bu yıl oldu zira meyve yoktu. Fakat yeniden de 15 bin TL ilaç parası ödedim. Aylığımdan verdim. Suyumuz kısıtlı, kuyular kurudu. Çabucak 50 metre altta kuyum var, büsbütün kurudu. Sulama yapacak su bile bulamıyoruz” dedi.
“MAAŞIMIZDAN SU PARASINI GÜÇ VERİYORUZ”
Bir öteki üretici ise sulama maliyetlerinin üreticiyi zorladığını belirterek, “Esas maliyetimiz elektrik. Sulamayı kooperatifin kuyularından yapıyoruz fakat saatlik sulama 500-600 TL’ye çıktı. Ziraî destekleme diye bir şey yok. Konuttaki elektrik fiyatı neyse, tarımda da o. Bu yıl bahçeye neredeyse hiç bakım yapamadık zira bir şey alamayacağımızı biliyorduk. Maaşımızdan su parasını sıkıntı veriyoruz” diye konuştu.
“MAAŞIMIZI BÜSBÜTÜN BURAYA YATIRIYORUZ”
Bir diğer üretici ise şunları söyledi:
“Aşağıda bizim de bahçemiz var. Hiçbir şey yok. Devletin meskenlerde elektrik dayanağı var diyorlar lakin ziraî sulamada bu yok. Faturamızda göremiyoruz. Bu sene kiraz tadamadık bile. Kardeşimle birlikte 25 dekarlık bahçemiz vardı, hepsi boşa gitti. Ne ilacı ne gübreyi tam vaktinde verebildik. Zira emekliyiz. Maaşımızı büsbütün buraya yatırıyoruz. Sabah 5’te kalkıp su var mı diye bakıyoruz, kuyudan su çekilmiyor. Kooperatiften alıyoruz, o da büyük külfet.”