DeepSeek R1: Çin’den dünyayı şaşırtan yapay zeka hamlesi

Çin, yapay zeka alanında ABD ile rekabet edebilmek için değerli bir adım attı. Zhejiang eyaletinde yerleşik DeepSeek laboratuvarı, DeepSeek-R1 ve DeepSeek-R1-Zero modellerini piyasaya sürdü. Bu modeller, OpenAI’nin tanınan o1 modeline rakip olurken, maliyet açısından çok daha avantajlı ve özgür bir lisans modeli sunuyor. DeepSeek-R1, “simüle edilmiş düşünme” (simulated reasoning) sistemiyle çalışarak bilhassa matematik, fizik ve tabiat bilimlerinde üstün sonuçlar elde ediyor.

ETKİLEYİCİ TEST SONUÇLARI

DeepSeek-R1, matematik testlerinde Aime 2024’te %79,8 ve Math-500 testinde %97,3 muvaffakiyet sağladı. OpenAI’nin sonuçları bu testlerde geride kaldı. Genel bilgi ve programlama yeteneklerini kıymetlendiren öbür testlerde de DeepSeek öne çıktı. Örneğin, SWE-bench Verified programlama testinde %49,2, genel bilgi testi MMLU’da %90,8, GPQA Diamond’da ise %71,5 muvaffakiyet elde etti. AlpacaEval 2.0 yazma ve soru-cevap testinde ise %87,6’lık bir oran yakaladı. Lakin bu sonuçlar şimdi bağımsız olarak doğrulanmadı.

ÖZGÜR LİSANS VE SINIRLAMALAR

DeepSeek-R1, MIT lisansı ile sunularak kullanıcıların sistemi özgürce kullanabilmesine ve değiştirebilmesine imkan tanıyor. 671 milyar parametreye sahip modelin daha küçük versiyonları, laptop üzere aygıtlarda bile çalışabiliyor. Lakin, Çin hükümetinin kuralları gereği kimi politik hususlara cevap verme konusunda sınırlamalar bulunuyor. Buna karşın, lokal olarak barındırılan versiyonlarda bu filtreler devre dışı bırakılabiliyor.

REKABET VE GELECEK ÖNGÖRÜLERİ

DeepSeek’in piyasaya çıkışı, ABD’nin Çin’e yönelik yapay zeka teknolojisi ihracatını kısıtladığı bir periyoda denk geldi. Uzmanlar, Çin’in bu atılımının yapay zeka sahnesini değiştirebileceğini belirtiyor. George Mason Üniversitesi’nden Dean Ball, DeepSeek’in küçültülmüş modellerinin düşük maliyetle erişim sağladığını ve bu durumun yapay zeka uygulamalarını demokratikleştireceğini tabir etti.