Demir eksikliğinin gizli yüzü! Vücudun alarmı

Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen demir eksikliği, sadece yorgunluk ve halsizlik üzere belirtilerle hudutlu kalmıyor; birebir vakitte bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı bedeni savunmasız bıraktı.

Son bilimsel araştırmalar ve milletlerarası uzmanların görüşleri, demir eksikliğinin önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabileceğini ortaya koydu.

Demir, bedenimizde oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin temel bileşeni olan hemoglobinin üretiminde kritik bir rol oynuyor. Fakat bedende kâfi demir bulunmadığında, hemoglobin üretimi azalıyor ve dokulara kâfi oksijen taşınamıyor. Bu durum, demir eksikliği anemisi olarak bilinen önemli bir sıhhat problemine yol açtı.

Johns Hopkins Üniversitesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Paul Auwaerter, “Demir eksikliği, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara yatkınlığı artırıyor. Bilhassa bayanlarda ve çocuklarda bu durum önemli komplikasyonlara neden olabilir” dedi.

BİLİMSEL BULGULAR NE DİYOR?

Amerikan Ulusal Sıhhat Enstitüleri’ne (NIH) nazaran, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri demir eksikliğiyle gayret ediyor. Translational Vision Science & Technology’de yayımlanan bir çalışma, demir eksikliğinin bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı savaşma kapasitesini azalttığını gösteriyor. Çalışmada, demir eksikliği olan bireylerde bağışıklık hücrelerinin çoğalma ve patojenlere karşı spesifik cevap oluşturma yeteneğinin önemli biçimde etkilendiği belirtildi.

Harvard Tıp Fakültesi’nden Dr. Patricia Graham, demir eksikliğinin uzun vadede sadece fizikî değil, zihinsel sıhhat üzerinde de olumsuz tesirler yaratabileceğini vurguladı:

“Demir eksikliği, bilişsel işlevleri bozabilir, konsantrasyon zahmeti ve hafıza problemlerine yol açabilir. Bu durum, bilhassa çocuklarda büyüme ve gelişme geriliklerine neden olabilir.”

ENFEKSİYON RİSKİ ARTIYOR

Demir eksikliği, bağışıklık sisteminin temel taşlarından biri olan T-hücrelerinin ve öbür bağışıklık hücrelerinin aktifliğini azaltıyor. Bu durum, bedenin bakteri ve virüslerle uğraş etme kapasitesini düşürerek sık enfeksiyonlara davetiye çıkarıyor. Bilhassa kronik enfeksiyonlar, demir eksikliğiyle birleştiğinde, bedenin direncini daha da kırdı.

Prof. Dr. Auwaerter, “Demir eksikliği olan bireylerde teneffüs yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve hatta önemli bakteriyel enfeksiyonlar daha sık görülüyor” diyerek tehlikeye dikkat çekti.

KİMLER RİSK ALTINDA?

Demir eksikliği, her yaştan bireyi etkileyebiliyor, lakin birtakım kümeler daha yüksek risk taşıdı.

Kadınlar, bilhassa adet devirleri, hamilelik ve emzirme süreçlerinde artan demir muhtaçlığı nedeniyle daha fazla risk altında.

Çocuklarda ise yetersiz beslenme ve süratli büyüme periyotları demir eksikliğini tetikleyebildi.

Uzmanlar, Türkiye’de gebe bayanların yaklaşık %50’sinde demir eksikliği görüldüğünü ve bu durumun hem anne hem de bebek sıhhati için önemli riskler oluşturduğunu belirtti.

BELİRTİLER VE TAHLİL YOLLARI

Demir eksikliğinin belirtileri ortasında yorgunluk, soluk cilt, nefes darlığı, baş dönmesi, saç dökülmesi, kırılgan tırnaklar ve soğuk intoleransı yer aldı.

Bazı hastalarda ise “pika” ismi verilen, toprak yahut buz üzere yenmeyecek unsurlara karşı olağandışı istek görüldü.

Tedavide birinci adım, demir eksikliğinin nedenini belirlemek. Yetersiz beslenme, kan kaybı, emilim bozuklukları yahut kronik hastalıklar üzere altta yatan sebepler ayrıntılı bir halde araştırılmalı.

Beslenme tertibinde kırmızı et, karaciğer, ıspanak, nohut ve C vitamini açısından varlıklı besinler üzere demir kaynaklarına yer verilmesi önerildi.

Uzmanlar, demir desteklerinin doktor kontrolünde kullanılması gerektiğini vurguladı.

Dr. Graham, “C vitamini, demir emilimini artırıyor. Bu nedenle portakal yahut kivi üzere besinlerle demir açısından güçlü besinleri birlikte tüketmek faydalı” dedi.

Bağışıklık zayıflıyor! Demir eksikliği alarm veriyor

ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR

Demir eksikliği, kolay kan testleriyle basitçe tespit edilebildi. Hemoglobin, hematokrit, ferritin ve serum demir düzeyleri, eksikliğin boyutunu ortaya koydu. Fakat uzmanlar, demir eksikliğinin bazen altta yatan önemli hastalıkların bir belirtisi olabileceğine dikkat çekti.

Örneğin, gastrointestinal kanamalar yahut çölyak hastalığı üzere durumlar demir eksikliğine yol açabiliyor. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir sıhhat uzmanına başvurmak büyük ehemmiyet taşıyor.

Uzmanlar, “Demir eksikliği, erken müdahaleyle denetim altına alınabilir. Fakat ihmal edildiğinde enfeksiyonlardan kalp hastalıklarına kadar önemli komplikasyonlara yol açabilir” ihtarında bulundu.

SAĞLIĞINIZI TEMİNAT ALTINA ALIN

Demir eksikliği, çağdaş hayatın getirdiği beslenme alışkanlıkları ve sıhhat meseleleri nedeniyle giderek yaygınlaşıyor. Fakat yanlışsız beslenme, sistemli sıhhat denetimleri ve uzman teklifleriyle bu sorunun üstesinden gelmek mümkün.

Sağlığınızı riske atmamak için yorgunluk, halsizlik yahut öbür belirtileri ciddiye alın ve bir uzmana danışmanız önerildi.