Son yıllarda, dünya çapında depresyon hadiselerinin süratle arttığına dair tasalar giderek büyüyor.
Depresyon, sırf ruhsal bir bozukluk değil, birebir vakitte fizikî sıhhati da olumsuz etkileyebilen bir durum olmasıyla dikkat çekti.
DEPRESYONUN ARTAN YAYGINLIĞI: BİLİMSEL VERİLER
Depresyon, yalnızca ruh hali değişiklikleriyle hudutlu kalmayıp, bireylerin günlük ömürlerini önemli halde etkileyen bir bozukluk.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) datalarına nazaran, dünya genelinde 2020 yılı itibariyle yaklaşık 280 milyon insan depresyonla gayret ediyor. Bu, tüm yaş kümelerini kapsayan büyük bir oran. Ayrıyeten, depresyonun yalnızca yetişkinleri değil, gençleri de etkileyen bir hastalık haline geldiği görülmekte.
Yapılan bir araştırma, gençlerde depresyon olaylarının son on yılda %40 oranında arttığını ortaya koyuyor.
Prof. Dr. John H. Krystal, depresyonun artışını şu biçimde açıkladı:
“Depresyonun yaygınlığındaki artış, çağdaş ömrün zorlukları, gerilim, toplumsal izolasyon, işsizlik ve ekonomik belirsizlik üzere faktörlerden kaynaklanıyor. Teknolojinin süratle gelişmesi, insanların daha fazla dijital ekranla vakit geçirmesi ve toplumsal medya ile olan münasebetleri de depresyonu tetikleyen faktörler ortasında yer alıyor.”
DEPRESYONUN BELİRTİLERİ VE İHTAR İŞARETLERİ
Depresyonun belirtileri, şahıstan şahsa değişiklik gösterebilir, lakin çoklukla kimi yaygın işaretler var.
Uzmanlar, depresyonun erken teşhis edilmesinin tedavi süreci açısından son derece değerli olduğunu vurguladı.
Depresyonun belirtileri ortasında huzursuzluk, üzgün hissetme, ilgi kaybı, uykusuzluk, çok ahenge, iştah değişiklikleri ve özgüven kaybı yer alır.
Uzmanlar, depresyonun uzun müddet göz arkası edilmesinin, daha önemli ruhsal ve fizikî sıhhat sıkıntılarına yol açabileceğine dikkat çekti.
Dr. Sarah Johnson, psikiyatrist ve depresyon tedavisi üzerine çalışan bir uzman, depresyonun belirtilerini şu biçimde tanımladı:
“Depresyon, bazen yalnızca ‘mutsuzluk’ olarak algılansa da, aslında çok daha karmaşık bir durumdur. Bir kişi kendisini daima yorgun ve depresif hissediyorsa, bu, profesyonel yardım alması gerektiğinin bir işaretidir. Bilhassa uykusuzluk ve çok ahenge üzere belirtiler de depresyonun erken işaretleri olabilir.”
DEPRESYONUN SEBEPLERİ: GENETİK, ÇEVRESEL VE RUHSAL FAKTÖRLER
Depresyonun sebepleri karmaşık ve çok taraflı. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve ruhsal durumlar depresyonun ortaya çıkmasında rol oynayan değerli ögelerdir. Araştırmalar, depresyonun genetik bir temele dayandığını, lakin çevresel faktörlerin de depresyonun tetiklenmesinde değerli bir rol oynadığını göstermektedir. Bilhassa gerilimli hayat olayları, kayıplar, travmalar ve uzun müddetli ruhsal baskılar depresyonu tetikleyebilir.
Londra Üniversitesi Psikoloji Profesörü Prof. Dr. Emily Holmes, depresyonun biyolojik ve çevresel etkileşiminden bahsetti:
“Depresyon, beynin kimyasal dengesizliğinden kaynaklanan bir durumdur, lakin bunun yanında çevresel faktörler de büyük bir rol oynar. Uzun vadeli gerilim, travmatik tecrübeler ve toplumsal izolasyon depresyon riskini artıran kıymetli ögelerdir. Ayrıyeten, genetik yatkınlık da bu hastalığın gelişiminde tesirli olabilir.”
DEPRESYONUN TEDAVİ FORMÜLLERİ: PSİKOTERAPİ VE İLAÇ TEDAVİSİ
Depresyon tedavisinde çoklukla psikoterapi ve ilaç tedavisi birlikte kullanılır. Psikoterapi, bireyin niyet ve davranışlarını değiştirmesine yardımcı olurken, ilaç tedavisi beyin kimyasallarının istikrarını düzenlemeye çalışır. Antidepresan ilaçlar, depresyon tedavisinde yaygın olarak kullanılır, fakat bu ilaçların yan tesirleri ve tedavi sürecindeki aktiflikleri konusunda araştırmalar devam etmekte.
Depresyon tedavisi üzerine uzmanlaşmış psikiyatrist Dr. Linda Watkins,tedavi süreci hakkında şu bilgileri verdi:
“Depresyon tedavisinde en tesirli usul, bireye özel bir yaklaşım geliştirmektir. Psikoterapi, bireyin duygusal yaralarını güzelleştirmede çok tesirlidir. Bunun yanında, ilaç tedavisi de birçok kişi için yararlı olabilir. Lakin, tedavi süreci her birey için farklıdır ve bu süreçte uzmanların rehberliği çok değerlidir.”
DEPRESYONLA ÇABA: ÖNLEYİCİ ADIMLAR VE SAĞLIKLI ÖMÜR TARZI
Depresyonun önlenmesi ve tedavi edilmesi için sağlıklı bir hayat biçimi benimsemek büyük değer taşır. Sistemli idman yapmak, sağlıklı beslenmek, kâfi uyku almak ve gerilim idaresi teknikleri uygulamak, depresyonun tesirlerini azaltabilir. Ayrıyeten, toplumsal dayanak almak, aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek de depresyonla uğraşta kıymetli bir rol oynar.
Dr. James McCabe, depresyon konusunda uzman bir psikoterapist, sağlıklı ömür stilinin depresyon üzerindeki tesirleri hakkında şunları söyledi:
“Düzenli idman, endorfin salgılayarak ruh halini güzelleştirir. Ayrıyeten, sağlıklı bir diyet ve kâfi uyku, depresyonun tesirlerini azaltabilir. Bu nedenle, depresyonla uğraş etmek için sadece ilaç ve terapiler değil, tıpkı vakitte hayat biçimi değişiklikleri de gereklidir.”
DEPRESYONLA UĞRAŞTA ERKEN TEŞHİS VE DESTEK
Depresyon, tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, erken teşhis ve profesyonel takviye gerektirir.
Uzmanlar, depresyonun belirtilerini erken fark etmenin ve profesyonel yardım almanın, tedavi sürecini hızlandıracağını vurguladı.
Depresyonun artan yaygınlığı, toplumda daha fazla farkındalık yaratılmasını gerektiriyor.
Depresyonla çabada atılacak birinci adım, onun bir hastalık olduğunu kabul etmek ve tedavi sürecine başlamak olmalı.
Hem bireyler hem de sıhhat profesyonelleri, depresyonun tesirlerini azaltmak ve tedaviye katkı sağlamak için birlikte çalışmalı.