Ege’deki deprem fırtınasıyla ilgili açıklama! Türkiye’deki fayları tetiklemesi mümkün olabilir mi?
Prof. Dr. Tatar, depremle ilgili çalıştaya katılmak üzere geldiği Hatay’da, AA muhabirine, Ege Denizi’nde son günlerde meydana gelen sismik aktivite yoğunluğuna ait değerlendirmede bulundu.
Ege Denizi’ndeki zelzelelerin 28 Ocak’tan beri sıklaşmaya başladığını anımsatan Tatar, “1000’e yaklaşan bir sismik aktivitenin olduğunu görüyoruz. Şu ana kadar olan en büyük zelzele 5,2 büyüklüğünde. Zelzelelerin büyüklük ve derinliklerinin dağılımlarına baktığımızda çok stabil gidiyor. Yaklaşık 60-70 civarındaki zelzele 4 ve üzeri büyüklükte.” dedi.
Tatar, bölgede yaşanan sarsıntılar hakkında bilgi vererek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ege Denizi ve Santorini Adası civarındaki bu zelzeleleri, ‘deprem fırtınası’ olarak kıymetlendiriyoruz. Zelzele fırtınasının kökeni ve oluşumu tektonik de olabilir, volkanik de. Bu mevzuda bir tartışma var fakat aslında Santorini Adası’nın olduğu bölge dünyanın en faal etkin volkanik nesillerinden bir tanesi. Orada önemli volkan çıkışlarının olduğunu biliyoruz. Bilhassa bundan 3 bin 600 yıl evvel olan büyük volkanik patlamayla oradan çıkan materyallerin bizim Ege kıyılarımıza da ulaştığını ve şu anda da bugünkü kayaların içerisinde olduğunu görüyoruz.”
Santorini Adası’nın olduğu bölgede geçmişte çeşitli volkanik patlamaların da meydana geldiğinin bilgisini paylaşan Tatar, 1600 ve 1952’de yaşanan patlamalarda da kül, toz ve buhar çıkışları üzere emsal durumların oluştuğunu anlattı.
TÜRKİYE’DEKİ 14 “AKTİF VOLKAN” ŞU AN SESSİZ DURUMDA
Prof. Dr. Orhan Tatar, Santorini Adası’nın bulunduğu bölgede 2011-2012’de de misal bir sismik aktivitenin yaşandığını hatırlatarak, “Yaklaşık 14 ay boyunca çok sayıda zelzele kaydı oluştu. O devirde çok önemli biçimde bir ‘acil durum’ ilan edilmişti. Sismik aktivite 14 ay sonra sonlandı, orada bir volkanik aktivite meydana gelmemişti. Bu alışılmış bir jeolojik ve volkanik tehlike. Bunlar dünyanın birtakım yerlerinde ehemmiyet arz ediyor. Bizim için uzak bir tehlike üzere gözükse de aslında ülkemizde 14 faal diyebileceğimiz volkan var. Bunlar şu anda sessiz durumdalar.” sözlerini kullandı.
Geçmişte Türkiye’nin birtakım bölgelerinde volkanik patlamaların yaşandığını anımsatan Tatar, volkanik tehlikelerin AFAD’ın Türkiye Afet Risk Azaltma Planı’nda tanımlanan afet cinslerinden olduğuna dikkati çekti.
Tatar, Ege Denizi’ndeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Şu an için vatandaşlarımızın panik yapmasını gerektirecek bir durum yok aslında. Gereksiz, anlamsız bir panik ortamının olduğunu görüyoruz. Yurt dışında hem Yunan hem de İtalyan meslektaşlarımızla daima temas halindeyiz. Yurt içinde AFAD’ın Deprem Danışma Kurulu bu mevzuyu kıymetlendiriyor. Hususun uzmanı birçok bilim insanı da bu sürece katkı sağlıyor. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğümüzde (MTA) çok bedelli uzman arkadaşlarımız var, onlar da bu sürecin içerisinde. AFAD ile MTA ortak bir çalışmayla ön kıymetlendirme raporunu hazırladı. Bunu çok kısa müddet sonra vatandaşlarımızla paylaşacağız. Orada da birtakım teknik ve bilimsel bilgiler var.”
VOLKANİK PATLAMADA KÜL VE TOZ BULUTLARININ ULAŞMA İHTİMALİ VAR
Bölgede oluşabilecek volkanik patlama ihtimaline karşı tüm bilgileri yakından incelediklerini söz eden Tatar, şöyle konuştu:
“Orada bu sismik aktivitenin sonrasında bir püskürme, volkanik patlama gerçekleşirse bunun yarattığı volkanik küllerin, birtakım toz bulutlarının değişik yerlere ulaşma ihtimali var. Bu çok doğaldır. Bu büsbütün o anki meteorolojik olaylara da bağlı. Bu manada da hem Yunanistan hem de Meteoroloji Genel Müdürlüğümüz ile AFAD ortasında daima temas var. Biz şu anda Meteoroloji Genel Müdürlüğümüzden gelen bütün dataları kıymetlendiriyoruz. Muhtemel bir volkanik patlama durumunda ortaya çıkacak toz bulutunun, küllerin ne istikamette hareket edeceği, ne kadar yükseğe çıkacağı konusunda birtakım modellemeler yapılıyor.”
“SANTORİNİ ADASI CİVARINDAKİ FAYLARIN TÜRKİYE KIYILARIYLA DİREKT KONTAĞI YOK”
Tatar, Santorini Adası etrafındaki zelzelelerin akabinde Ege Bölgesi hakkında birtakım görüşlerin ortaya atıldığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Ege Bölgesi’ndeki kimi vilayetlerimizde fayların harekete geçebileceği, bunları tetikleyip tetiklemeyeceği konusunda da birtakım spekülatif haberlerin olduğunu görüyoruz. Bunlar büsbütün birbirinden bağımsız olaylar. İzmir’de, Muğla’da, Aydın’da olsun birtakım etkin, canlı faylar var. Bunların hepsi kendi özelinde başka karakterde faylar. Her birinin farklı farklı sarsıntı üretme potansiyelleri var ancak bunların Ege Denizi’nde bilhassa de şu anda önemli biçimde zelzele fırtınasının yaşandığı Santorini Adası civarındaki faylarla direkt bir ilişkisi yok. Birbirini tetiklemesi mümkün değil. Vatandaşlarımızın bunu bilmesinde yarar var.
Vatandaşlarımızın bu cins durumlarda bilhassa yanlışsız ve sağlıklı bilgeye ulaşması çok değerli. Toplumsal medyada vakit zaman bu tıp bu türlü çok bilimsel temele dayanmayan birtakım yorumların, paylaşımların olduğunu da görebiliyoruz. Bunlara çok prestij etmemelerini rica ediyoruz zira sonuçta devletimizin bütün kurumları AFAD’ın uyumunda her alanda, bu hususta bir teknik kıymetlendirme içerisinde. Bu çalışmalar geri planda çok önemli formda yurt dışındaki paydaşlarımızla bağlantı halinde sürüyor.”
