Engellilik Çalıştayı’nın sonuç bildirgesi açıklanmasının ardından CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka’dan açıklama

CHP Genel Lider Yardımcısı Aylin Nazlıaka Bağımsız Hayat Hakkı’ sloganıyla düzenlenen Engellilik Çalıştayı’nın sonuç bildirgesini açıkladı. Nazlıaka, 15 farklı bahiste çalışma yapıldığı ve 15 bahiste tahlil teklifleri geliştirildiğini söz ederek, “Bizim emelimiz çok net. Engelli bireylere, itimat içerisinde yaşayacakları onurlu ve eşit hayat hakkının sağlandığı bir Türkiye inşa etmek” dedi.

CHP tarafından ‘Bağımsız Hayat Hakkı’ sloganıyla İzmir’de düzenlenen Engellilik Çalıştayı sona erdi. 31 Ocak-2 Şubat tarihleri ortasında düzenlenen çalıştayın akabinde CHP Aile ve Toplumsal Hizmetlerden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Aylin Nazlıaka, düzenlenen toplantıyla CHP Engellilik Çalıştayı Sonuç Bildirgesi’ni açıkladı.

Nazlıaka, çalıştayda engelli bireylerin hayatlarına ait 15 farklı bahiste çalışma yapıldığı ve 15 bahiste tahlil teklifleri geliştirildiğini söyleyerek husus madde tahlilleri sıraladı.

”BU KADAR BÜYÜK BİR KİTLEYİ İLGİLENDİREN PROBLEMLER YILLARDIR TAHLİL BEKLİYOR”

Engelli bireylerin sayısının azımsanmayacak kadar çok olduğuna dikkat çeken Nazlıaka, şunları söyledi:

“Her ne kadar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı kanalıyla güncel verilere ulaşmasak da sivil toplum kuruluşlarının bize ilettiği datalara nazaran ülkemizde en az 10 milyon engelli vatandaşımız var. Ailelerini de kattığımızda engellilikten direkt ya da dolaylı olarak etkilenen 40 milyon yurttaşımızdan bahsediyoruz. Bu kadar büyük bir kitleyi ilgilendiren meseleler yıllardır tahlil bekliyor. Yalnızca kağıt üzerinde kalan birtakım yasal düzenlemeler yapılıyor ya da yapılmıyor. Verilen haklar geri alınıyor. Bizler CHP olarak engelli yurttaşlarımızın eşit haklara ulaşması için muadele etmekte kararlıyız.”

“HIZLA YOL ALDIĞIMIZ BİR SÜREÇTEN GEÇİYORUZ”

Çalıştayın gayesine ait de bilgi veren Nazlıaka, şu tabirleri kullandı:

“Çalıştayımızda ‘Erişilebilirlik ayrıcalık değil, haktır’ dedik. ‘Engelli birey değil, engellenen birey vardır’ dedik. 31 Ocak’ta CHP’li belediyelerin yöneticileriyle bir küme çalışması yaptık. Burada belediyeler olarak engelli hakları konusunda sunduğumuz hizmetlerde güçlü ve zayıf taraflarımız, bizi bekleyen tehlike ve fırsatları konuştuk. Dünyadaki en âlâ örnek uygumalar tartıştık ve CHP’li belediyelerin en âlâ örnek uygulamalarını nasıl daha yaygın hale getirebiliriz üzerine görüş alışverişinde bulunduk. Akabinde İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay’ın kolaylaştırıcılığında düzenlenen bir panel düzenledik. 1 Şubat’ta ise Vilayet Liderimiz Şenol Aslanoğlu’nun akabinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, ben ve CHP Genel Liderimiz Özgür Özel’in açılış konuşmalarını yaptığı çalıştığı gerçekleştirdik. Çalıştayımızda 15 farklı masa kuruldu 15 farklı husus ele alındı. Engellilerle ilgili problemler ve tahlilleri konuştuk. 228 kişinin masalarda misyon almasıyla engellilik alanında gerçekleştirilen en geniş iştirakli çalıştaya imza atmış olduk. Biz bu çalıştaydan kendimize yeni ödevler çıkardık. STK’ları, akademisyenleri, bahsin muhataplarının dikkatlice dinledik. 15 başka masada tartışmalar yürütüldü. Her masanın sözcüsü bir sunum yaptı. Raportörlerden bir belge geldi bize. 112 sayfalık kapsamalı bir içerik sunuldu bize. Sıkıntılar ve tahlillerin yanında birtakım tavsiye kararları da alındı. Bunlardan biri de Aziz Kocaoğlu devrinde başlayan manisi dostu yerler için hayata geçirilen ‘kırmızı bayrak’ uygulamasının tüm Türkiye’de hayata geçirilmesi oldu. Bir başka tavsiye kararı da siyasi temsiliyet konusundaydı. Engelli bireylerin siyasi sistemlerde daha faal ve görünür kılınması istendi. Aslında çalıştayımızdan çabucak sonuç almaya başladık. Bize iletilen bir mevzu vardı ve Sayın Cemil Tugay, o mevzuyu öne aldı . ‘İşitme engelliler için hastaneye gittiklerinde irtibat kurabilmeleri için yanlarında bir işaret lisanı tercümanı olması için bir grup kuracağım ve böylece işitme engelli bireyler hastaneye gittiklerinde rahatça irtibat kurabilecekler’ dedi. Süratle yol aldığımız bir süreçten geçiyoruz.”

SORUNLAR VE TAHLİL ÖNERİLERİ

Nazlıaka, çalıştayın çıktılarına ait de şu bilgileri verdi:

”1. masada, engelliliğin önlenmesi ve risk faktörlerinin azaltılması konuşuldu. Akraba evliliği, trafik kazaları, iş kazaları, tedaviye erişim sıkıntıları üzere etkenler bulunduğu tespiti yapıldı. Tahlil olarak da şunları sıralandı: Kalıtsal hastalıklar için önleyici önlemler alınmalıdır. Ulusal sıhhat, toplumsal ve eğitim siyasetleri oluşturulmalıdır. Etraf kazalarını önleyecek düzenlemeler yapılmalıdır. Faal yaşlanma sürecinde fizikî aktiviteler teşvik edilmelidir. Akraba evliliğine karşı farkındalık artırılmalıdır. Genetik hastalıklar için yasal tedbirler alınmalıdır.

2. masada, engelli bireyler için sıhhat hizmetlerine ulaşım konusunda görüş alışverişi yapıldı. Engelli bireylerin sıhhat hizmetine erişimde zorluklar yaşadığı ve fizikî altyapı eksiklikleri tespit edilirken tahlil olarak şunlar sıralandı. Sıhhat kuruluşlarında erişilebilirlik artırılmalıdır. Manisiz sıhhat irtibat merkezleri üzere uygulamaların bilinirliği arıtılmalıdır. Her sıhhat tesisinde engelli istişare ünitesi oluşturtulmalıdır. Az hastalıklar için acil aksiyon planları yapılmalıdır. Akıllı protez tedavi prosedürlerine dayanak sağlanmalarıdır.

3. masada, eğitimde erişim stratejileri üzerinde tespitler yapıldı. Buna nazaran; engelli bireylerin eğitime erişimininim hudutlu olduğunun altı çizildi. Tahliller ise şöyle sıralandı: Eğitim programları, pürüzlere nazaran güncellenmeli ve dijital erişilebilirlik standartları geliştirilmelidir. Otizmli bireyler için sınıf düzenlemeleri yapılmalıdır. Yapay zeka takviyeli bilimsel öğrenme uygulamaları geliştirilmelidir.

4. masada ise erişilebilir kentler, fizikî ve toplumsal manilerin kaldırılması konusu görüşüldü. Kentlerde engelliler için fizikî ve toplumsal eksiklikler bulunmakta denilerek şu tahlil teklifleri geliştirildi: kapsayıcı kentsel alanlar oluşturulmalı, engelli parkı ve otobüs üzere ayrıştırıcı özümler yerine herkes için uygun alanlar sağlanmalıdır. Mahallî idareler için erişilebilirlik kitapçığı çıkarılmalı ve kontroller yapılmalıdır. Engelliler için afet planları oluşturulmalıdır.

5. masada, engelli hassas iklim krizi ve afet idaresi tartışıldı. İklim değişikliği ve afetler engelli bireyler için özel riskler taşımaktadır denilerek şu teklifler geliştirildi: Engelli bireylerin ihtiyaçlarına nazaran afet ve iklim değişikliği ihtar süreçleri oluşturtulmalıdır. Akıllı kentler stratejisi, engelli bireyleri kazalara ve afetlere karşı koruyacak formda planlanmalıdır.

6. masada, engellilik ve toplumsal algılar üzerine konuşuldu. Toplumsa engellilik algısı olumsuzdur ve bu da ayrımcılık ile dışlanmayı desteklemektedir denilerek tahlil teklifleri olarak şunları sunuldu: Ayrımcılıkla gayret yasası derhal çıkarılmalıdır. Farkındalık projeleri ve kamu spotları ile engelliliğe dair şuur artırılmalıdır. MEB müfredatına ayrımcılıkla çaba eğitimi dahil edilmeli.

7. masa, engelli bireylerin kültürel ve toplumsal yaşama katılması üzerine görüş alışverişinde bulunuldu. Şu tahlil teklifleri geliştirildi. Kültür ve sanat alanında erişilebilirlik artırılmalı, vazifeli işçi eğitilerek bilinçlendirilmelidir. Manilere yönelik etkinliklerde profesyonel yardımcılar görevlendirilmelidir.

8. masa, engellilikle rehabilitasyon ve psikososyal takviye hizmetleri üzerinde tartıştı. Rehabilitasyon hizmetlerinin müddeti ve kalitesi yetersizdir denilerek şu tahliller önerildi: Rehabilitasyon hizmetlerinin kapsamı genişletilmeli ve fiyatsız eğitimler sağlanmalıdır. Psikososyal dayanak merkezleri yaygınlaştırılmalıdır.

9. masa, mahallî idarelerde engelli dostu hizmet modelleri üzerinde görüş alışverişinde bulundu. Belediyelerde engelli hizmetlerinin entegrasyonu ve verimliliği artırılmalıdır denildi. Tahlil teklifleri olarak, lokal idarelerde hak temelli bakış açısı ana akımlaştırılmalıdır teklifinde bulunuldu. Zihinsel engellilere özel hizmet modelleri geliştirilmelidir denildi.

10. masa, engelli bireyler için türel dayanak konusunu tartıştı. Tahlil olarak şunları sunuldu: Engelli haklarına ait yasal düzenlemeler yapılmalı ve adalete erişimin önündeki pürüzler kaldırılmalıdır. Engellilere bakım emeği veren bireylere toplumsal güvenlik ve emeklilik hakkı sağlanmalıdır denildi.

11. masa, engelli bayanlar ve kırılgan kümeler için özel siyasetler üzerinde tartıştı. Engelli bayanlar ve kırılgan kümelerin özel gereksinimleri gereğince dikkate alınmaktadır denildi ve şu tahliller sunuldu: Engelli bayanlara yönelik çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşları desteklenmeli, sığınma meskenlerinin şartları iyileştirilmelidir. Boşanmış engelli bayanlara istihdamla öncelik sağlanmalıdır.

12.masa, çocuk ve gençler için erken müdahale ve önleyici sıhhat hizmetlerini tartıştı. Erken müdahale ve sıhhat hizmetlerine erişimde eksiklikler bulunduğundan yola çıkıldı ve şu teklifler sunuldu: Erken müdahale programları aktifleştirilmeli ve okullarda engelli çocuklar için özel eğitim ortamları oluşturulmalıdır. İşaret lisanı ve Braille alfabesi yaygınlaştırılmalıdır.

13. masada engelli bireyler için yaşlılık ve çoklu yetersizliklere ait entegre hizmetler tartışıldı. Şu tahliller önerildi: Yaşlı engelli bakım haritaları oluşturulmalı ve meskende bakım hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır. Akıllı kent projeleri yaşlı engelliler için uygulanmalıdır.

14. masa, engelli bireylerin işgücüne iştiraki ve istihdam siyasetleri üzerine tartıştı. Tahlil olarak da engelli bireylerin istihdamına yönelik çalışmalar artırılmalı, engelli kooperatifleri konulmalıdır denildi engelli bireyler yetkinliklerine uygun işlerde istidam edilmelidir denildi. Yani –mış üzere yapılmamalı, takıma alınıyorlarsa yetkinliklerine nazaran çalıştırılmalıdırlar.

15. masada, yapay zeka, dijital dönüşüm ve teknolojik tahliller tartışıldı. Tahlil önerisi olarak da engelli bireyler için dijital okur-yazarlık eğitimleri verilmelidir. Teknolojik aygıtlar engellilere özel olarak tasarlanmalı ve devlet takviyeleri artırılmalıdır tekliflerinde bulunuldu.”

“BİZİM EMELİMİZ ÇOK NET”

İlerleyen günlerde bu teklifleri, tespitleri, yaşanılan sıkıntıları değerlendireceğiz ve bununla ilgili olarak yol haritamızı ve parti siyasetimizi açıklayacağız. Bizim emelimiz çok net. Engelli bireylere, itimat içerisinde yaşayacakları onurlu ve eşit hayat hakkının sağlandığı bir Türkiye inşa etmek. Engelli bireylere yönelik önyargıları yıkmak ve ayrımcılıkla gayret etmek.”