İş yeri sahipleri dikkat! 176 bin TL cezası var
Binlerce küçük işletmeyi ilgilendiren uygulama 1 Ocak prestijiyle başladı, uygulamanın kaideleri da netleşti. Buna nazaran 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine iş güvenliği uzmanı ve iş yeri tabibi bulundurma zaruriliği getirildi.
Yeni uygulama; manavından fırınına, mobilyacısından eczanesine, nalburundan marketine, terziye kadar 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta sayılan iş yerlerini ilgilendiriyor. Kabaca yeni uygulama 1.5 milyona yakın işletmeyi ilgilendiriyor.
Her iş yerine bir iş güvenliği uzmanı ile iş yeri tabibi bulundurma mecburiliği getiren kanun kapsamında iş yerleri; az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli olmak üzere üç kümeye ayrıldı ve bu kümelere, geçiş mühletleri tanındı.
Zaman içinde de tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerleri, iş güvenliği uzmanı ile iş yeri doktoru bulundurma zorunluluğunu yerine getirdi. 1 Ocak 2025 tarihi prestijiyle da 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta sayılan iş yerleri için iş güvenliği uzmanı ile iş yeri doktoru bulundurma zaruriliği başladı.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ZORUNLU
Peki, yeni uygulama hangi iş yerlerini kapsıyor?
Tarımdan besine, mobilyadan otomotive, elektronikten nakliyeciliğe kadar yüzlerce mesleği kapsıyor. Ayrıntı vermek gerekirse; eczaneler, restoranlar, marketler, okullar, terziler, küçük imalathaneler, ekmek fırınları, pastaneler, oto yedek parçacıları, nalburlar, halıcılar, mobilyacılar, ayakkabıcılar, oto bayileri, sigorta acenteleri sene başından itibaren iş güvenliği uzmanı ile iş yeri doktoru bulundurmak zorundalar.
Aslında bu iş yerleri biraz da esnaf statüsünde olduklarından, kanundan gelen zorunluluklarını yerine getirmeleri ek bir maliyet yükleyecek. Bu nedenle son birkaç yıldır da 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta sayılan iş yerleri için iş güvenliği uzmanı ile iş yeri doktoru bulundurma zaruriliği daima olarak ertelendi.
Şimdi ise uygulama başladı fakat bu iş yerleri için birtakım esneklikler sağlandı. Şöyle ki, bu kapsamdaki iş yerleri, alınması gereken iş sıhhati ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların birinci yardım ve acil tedavi ile gözetici sıhhat ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi emeliyle çalışanlar ortasından iş yeri tabibi yahut iş güvenliği uzmanı görevlendirebilecek. Şayet iş yerinde gerekli niteliklere sahip işçi bulunamazsa; patron bu hizmetleri Ortak Sıhhat ve Güvenlik Ünitesi (OSG) ya da Çalışan Sıhhati Merkezi’nden hizmet olarak alabilecek.
KURALLAR ESNETİLDİ
50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler için kurallar esnetildi. Mesela, patron yahut vekili gerekli eğitimleri almak kuralıyla iş sıhhati ve güvenliği hizmetlerini muhakkak hudutlar dahilinde kendileri üstlenebilecek. Eğitim almak isteyen patronlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile bu konuda protokol yapan kurum ve kuruluşlara başvurabilecek. Bu bahiste patron yahut patron vekili tarafından yürütülecek iş sıhhati ve güvenliği hizmetlerine ait yönetmelik yayımlandı. Yönetmelikte 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin nasıl bir yol izleyeceği ayrıntılı yer alıyor.
1 OCAK’TA BAŞLADI LAKİN İŞ YERLERİ HAZIR DEĞİL
Şunu belirteyim, bu sınıfa giren birçok iş yerinin bu mevzudan habersiz olduğunu, haberi olanların da nasıl bir yol izleyeceği konusunda tereddütleri bulunduğunu okuyuculardan gelen soru ve yorumlardan anlıyorum. Mesela kimi okuyucular, ‘5 kişi çalıştırıyorum tekrar de iş güvenliği uzmanı mecburî mu?’ diye soruyor. Evet, 1 Ocak 2025’ten itibaren hem iş güvenliği uzmanı hem de iş yeri doktoru zarurî oldu.
Öyle ki, bu sınıfa giren iş yerleri bu zorunluluklarını yerine getirmezse 88 bin liralık ceza ile karşı karşıya kalacaklar. Bu ceza da hem iş güvenliği uzmanı hem de iş yeri tabibi için başka farklı ödenecek. Yani, toplam 176 bin lira ceza ödenecek demektir.
