Isınan hava dağcıları da çarptı: Alp Dağları alarm veriyor
Alp Dağları’nda dağcılık, artık sadece zorluklarıyla değil, değişen doğasıyla da imtihan veriyor. Son haftalarda Avusturya’da yaşanan vefatlar, bu değişimin trajik sonuçlarını gözler önüne serdi. Ebensee’deki Brunnkogel’de 62 yaşındaki bir bayan, ayağının altındaki kayanın kopmasıyla 200 metre düşerek hayatını kaybetti. Tıpkı hafta sonunda Pitztal’da 58 yaşında bir adam hayatını kaybetti. Ondan birkaç gün evvel St. Anton’daki Kuchenspitze’de 22 yaşındaki genç bir dağcı, dik bloklardan oluşan bir yerde düşerek hayatını yitirdi. Haziran ayında ise Tirol’de üç dağcı yıldırım çarpması sonucu öldü.
Avusturya Alpin Güvenlik Kurulu’nun (ÖKAS) datalarına nazaran, geçtiğimiz yaz döneminde 170 kişi dağlarda hayatını kaybetti, yaklaşık 5300 kişi ise yaralandı. Bu sayılar, artan riskin yalnızca ferdi değil, toplumsal bir boyut kazandığını gösteriyor.
GÖLLER ERİDİ, KAYALAR AÇIĞA ÇIKTI
İklim değişikliği, Alp Dağları’nda dramatik sonuçlar doğuruyor. Avusturya’da ortalama sıcaklık artışı 1900 yılından bu yana 3,1 dereceye ulaştı. Geosphere Austria’dan iklim uzmanı Marc Olefs, bu artışın yüksek dağlık alanlarda da alçak bölümler kadar hissedildiğini belirtiyor. Bu ısınma, buzulların erimesine, permafrostun çözülmesine ve münasebetiyle dağlardaki “doğal yapıştırıcının” kaybolmasına neden oluyor. Sonuç: Daha sık ve şiddetli kaya düşmeleri, çok yağışlar, büyük çaplı yıldırımlar ve ani hava değişimleri.
Avusturya Alpin Derneği’nden Gerhard Mössmer, artık birçok yüksek irtifa rotasının haritalarla örtüşmediğini ve inançlı geçişler için iki-üç sefer ip yardımıyla inilmesi gerektiğini söylüyor. Kimi rotalarda ise evvelden karla kaplı geçişler artık büsbütün kayalık hale gelmiş durumda. Bu da kask kullanımını neredeyse mecburî hale getiriyor.
SICAKLIK VE KALABALIK EN AZ KAYALAR KADAR RİSKLİ
Sıcaklık artışı yalnızca teknik tırmanışlarda değil, yürüyüşçüler için de büyük tehlike oluşturuyor. Mössmer, güney yamaçlarda yapılan yaz yürüyüşlerinin artık muhakkak önerilmediğini belirtiyor. Ayrıyeten sabah erken saatte yola çıkmak, kâfi sıvı almak ve rota seçiminde dikkatli olmak hayati değer taşıyor. Kalp-damar kaynaklı vefatlar hâlâ birinci sırada yer alıyor ve birtakım uzmanlar bu ölümlerin bir kısmının aslında sıcaklıkla temaslı olabileceğini öne sürüyor.
Walter Würtl, ÖKAS’ın dağcılık güvenliği uzmanlarından biri olarak, dağ sporlarındaki artışın da kaza sayısını yükselttiğini belirtiyor. Lakin iklim krizinin tesirleri şimdi net biçimde istatistiklere yansımış değil. Yeniden de tırmanışçılar artık daha dikkatli olmalı. Hava durumu iddia araçları sayesinde risk tahlilleri daha gelişmiş durumda ve rotaların iptal edilmesi de bir seçenek haline geliyor.
DAĞLAR DEĞİŞTİ, PLANLAR DA DEĞİŞMELİ
Dağcılık tutkusu devam etse de, bu tutkuyu sürdürmenin yolu adaptasyondan geçiyor. Mössmer, artık tırmanışların tarihini, rotasını, ekipmanını ve hatta şahsî hünerleri tekrar gözden geçirmenin gerektiğini söylüyor. Birtakım rotalardan vazgeçmek ya da esnek olmak bir mecburilik. Würtl ise “Zirveye ulaşmak artık daha karmaşık, ancak yeni teknolojilerle daha inançlı bir hale getirmek mümkün” diyor.
Avrupa’nın dağları artık sessiz tepeler değil; her adım, tabiatın değişimiyle hesaplaşma demek. Hem profesyoneller hem amatörler için en büyük kural: Tabiata hürmet ve yeni gerçekliğe ahenk.
