İsviçreli yatırımcılar ABD vergileriyle sarsıldı
İsviçre finans piyasalarının beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Beklentiler Endeksi, Ağustos 2025’te sert bir düşüş kaydetti. Mannheim Üniversitesi’nin İsviçre Finans ve İdare Akademisi (SFAA) iş birliğiyle hazırladığı aylık anketin sonuçları, yatırımcı psikolojisindeki radikal değişimi gözler önüne serdi.
Endeks, Temmuz ayında 2,4 olan optimist bölgedeki pahasını koruyamayarak, bir evvelki aya kıyasla tam 56,2 puan kayıpla -53,8 düzeyine geriledi. Bu sayı, endeksin Kasım 2022’den bu yana kaydettiği en düşük düzey olarak kayıtlara geçti.
ABD’NİN %39’LUK VERGİ ŞOKU TESİRLİ OLDU
Söz konusu dramatik düşüşün gerisindeki temel neden, Ağustos 2025’in başında Amerika Birleşik Devletleri tarafından İsviçre menşeli eserlere getirilen %39 oranındaki ek gümrük vergileri olarak gösteriliyor. Bu atılım, İsviçre iktisadı için son derece kritik bir kıymete sahip. Çünkü resmi bilgilere nazaran ABD, İsviçre’nin toplam ihracatının yaklaşık %17’sini tek başına karşılayarak ülkenin en büyük ihraç pazarı pozisyonunda. Bu kadar büyük bir pazara erişimin bu derece pahalılaşması, ihracatçı firmalar ve yatırımcılar üzerinde ani bir şok tesiri yarattı.
ALT ALANLARDA DURUM DAHA DA VAHİM
Endekse dair daha da çarpıcı datalar, alt bileşenlerde kendini gösteriyor. Önümüzdeki altı ay için ihracat dinamiklerinin beklentilerini ölçen alt endeks, inanılmaz bir düşüşle -35,1’den -89,8’e çakıldı. Bu ölçüm, genel beklenti endeksindeki düşüşün en büyük sorumlusu olarak öne çıkıyor ve ihracat odaklı İsviçre iktisadı için önümüzdeki periyodun son derece şiddetli geçeceğine dair güçlü bir sinyal veriyor. Ankete katılan analistler, yüksek maliyetler nedeniyle ihracat momentumunun kıymetli ölçüde zayıflayacağı konusunda hemfikir.
MEVCUT DURUM DEĞERLENDİRMESİ
Beklentilerdeki bu derin karamsarlığın tersine, ekonomik mevcut durum değerlendirmesi ise nispeten istikrarlı bir görünüm çizdi. Mevcut Şartlar Endeksi, bir evvelki ay 9,5 düzeyindeyken Ağustos’ta 0’a gerilese de nötr bölgede kalmayı başardı. Bu durum, yatırımcıların şu anki ekonomik ortamı radikal bir biçimde berbatlaşmış olarak algılamadığını, lakin önümüzdeki altı aylık devir için son derece karamsar bir tablo çizdiklerini ortaya koyuyor.
Uzmanlar, ABD ile ticari alakalarda yaşanan bu tansiyonun, İsviçre Merkez Bankası’nın (SNB) para siyaseti kararlarına da yansıyabileceği değerlendirmesinde bulunuyor.
