Kalp ve damar hastalıkları, dünya genelinde ve Türkiye’de bir numaralı vefat sebebi olmaya devam ederken, hastalıkların hayati sinyallerini gerçek okumak hayati kıymet taşıdı.
Modern bilim ve kardiyoloji uzmanlarının şimdiki görüşleri, kalp hastalıklarının her vakit klasik göğüs ağrısı ile kendini göstermediğini, bilhassa bayanlar ve yaşlılarda daha silik ve atipik işaretlerin ön plana çıktığını ortaya koydu.
GÖĞÜS AĞRISINDAN ÖTESİ: SESSİZ TEHDİTLER
Geleneksel olarak kalp krizinin en bariz belirtisi olarak bilinen göğüs kafesinde hissedilen baskı, sıkışma yahut yanma hissinin yanı sıra, aktüel araştırmalar ve klinik tecrübeler, bedenin verdiği farklı alarm sinyallerinin altını çizdi.
Aşırı ve Açıklanamayan Yorgunluk: Dinlenmeyle geçmeyen, günlük aktiviteleri bile zorlaştıran bariz halsizlik ve yorgunluk hissi, kalp yetmezliği yahut koroner arter hastalığının kıymetli bir işareti olabilir. Bilhassa bayanlarda göğüs ağrısından daha sık görülen bir tehdit sinyali.
Nefes Darlığı (Dispne): Hem efor sırasında hem de dinlenme halinde ortaya çıkan, güya gereğince nefes alamama hissi, kalbin bedene kâfi kanı pompalayamadığının en yaygın sinyallerinden biri. Uzanırken artan nefes darlığı, ileri kalp yetmezliğinin bir işareti olabilir.
Vücudun Farklı Bölgelerine Yayılan Ağrılar: Kalp ağrısı yalnızca göğüste kalmaz. Sol kola, çeneye, uzunluğuna, sırta ve hatta mide bölgesine yayılan ağrı yahut rahatsızlık hisleri, damar tıkanıklığının kritik tehdit sinyalleri ortasında sayılır. Bu yayılım, hudut sistemindeki ortak yollar nedeniyle ortaya çıkar.
Ayak Bileği, Bacak ve Karında Şişlik (Ödem): Kalp yetmezliğinde, kalbin pompalama gücünün azalmasıyla sıvı, bedenin alt kısımlarında birikir. Ayak bilekleri ve bacaklardaki şişlik, kalp yetmezliğinin değerli bir işareti.
Çarpıntı ve Ritim Düzensizlikleri: Kalp atışlarının çok süratli, yavaş yahut sistemsiz hissedilmesi (tekleme, kuş çırpıntısı gibi), aritmi ismi verilen ritim bozukluklarının sinyalidir ve bu durum, uzun vadede önemli kalp problemlerine yol açabilir.
Soğuk Terleme ve Mide Bulantısı: Bilhassa göğüs rahatsızlığına eşlik eden ani ve açıklanamayan soğuk terleme, mide bulantısı yahut kusma, bilhassa bir kalp krizinin erken ve akut işaretleri olabilir.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: ERKEN MÜDAHALENİN ANAHTARI
Türkiye’den ve dünyadan tanınmış kardiyoloji uzmanları, bu atipik sinyallerin göz arkası edilmemesi gerektiğini vurguladı.
Kardiyoloji uzmanları,”Hastalarımızdan dinlediğimiz hadiselerde, bilhassa bayanlarda ve diyabet hastalarında klasik göğüs ağrısının yerine sırt ağrısı, çok yorgunluk ve mide bulantısı üzere işaretlerin ön planda olduğunu görüyoruz. Bu tehdit sinyallerini bilmek ve acil servise başvurmak, hayat kurtarıcıdır. Kalp krizi belirtileri ‘tipik’ yahut ‘atipik’ diye ayrılsa da, her iki durumda da derhal tıbbi yardım almak temeldir.” kelamlarını kullandı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR: BAYANLAR VE DİYABETLİLER RİSK ALTINDA
Son yıllarda yapılan geniş kapsamlı bilimsel çalışmalar, kalp hastalıklarında cinsiyet ve eşlik eden hastalık farklılıklarının altını kalın çizgilerle çizdi.
Bir meta-analiz (örneğin Journal of the American College of Cardiology’de yayımlanmış şimdiki bir çalışma), bayanların kalp krizinden evvelki haftalarda nefes darlığı ve olağandışı yorgunluk üzere sinyalleri erkeklerden daha sık deneyimlediğini gösterdi. Bu durum, bayanlarda kalp krizinin daha geç teşhis edilmesine neden olan bir tehdit oluşturdu.
Diyabetin Tesiri: Diyabet hastalarında hudut hasarı nedeniyle kalp krizleri “sessiz” geçebiliyor. Bu bireyler, göğüs ağrısı hissetmeden yalnızca nefes darlığı, soğuk terleme yahut açıklanamayan mide rahatsızlığı üzere işaretlerle kriz geçirebilirler. Bu sessiz tehditlere karşı tetikte olmak, diyabet idaresi kadar hayati kabul edildi.
Uzmanlar, bilhassa risk faktörlerine (yüksek tansiyon, diyabet, sigara, obezite) sahip bireylerin bu atipik sinyalleri görmezden gelmemesi ve en ufak bir kuşkuda dahi vakit kaybetmeden bir uzmana müracaatı gerektiği konusunda kamuoyunu bir kere daha uyardı.