Raynaud hastalığı, kan damarlarının daralması sonucu kan akışının azalması ve bunun sonucunda bedende soğukluk ve renk değişikliklerine yol açan bir hastalık olmasıyla dikkat çekti. Bu hastalık ekseriyetle ellerde ve ayaklarda başlar, lakin bedenin öbür bölgelerinde de tesirli olabileceği bildirildi. Soğuk hava, gerilim yahut duygusal reaksiyonlarla tetiklenen bu hastalık, bilhassa kış aylarında daha besbelli hale geldi.
RAYNAUD HASTALIĞI NEDİR?
Raynaud hastalığı, bedende kan damarlarının daralmasına yol açarak, kan akışının engellenmesine neden olur. Bu daralma, çoklukla bedenin daha soğuk bölgelerinde, bilhassa ellerde ve ayaklarda meydana gelir. Damarların daralması, kanın bu bölgelere gereğince ulaşamamasına yol açar, bu da ellerin ve ayakların soğumasına ve renk değişikliklerine neden olabilir.
RAYNAUD HASTALIĞI, İKİ ANA TİPE AYRILIR:
1. Primer Raynaud: Bu tip, ekseriyetle diğer bir sıhhat sorunu olmadan ortaya çıkar. Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmekte.
2. Sekonder Raynaud (Raynaud fenomeni): Bu tip, öteki bir hastalığın, örneğin lupus, skleroderma, romatizmal hastalıklar yahut arter tıkanıklığı üzere durumların bir sonucu olarak gelişir. Sekonder Raynaud, daha önemli sıhhat problemlerine yol açabilir.
RAYNAUD HASTALIĞININ BELİRTİLERİ:
Raynaud hastalığı çoklukla soğuk hava, gerilim yahut duygusal gerginlik üzere durumlarla tetiklenir.
Belirtiler çoklukla ellerde ve ayaklarda görülür ve şu formda sıralanabilir:
– Soğukluk: Eller ve ayaklar çok soğur, bu durum ekseriyetle parmak uçlarında ve avuç içlerinde hissedilir.
– Renk Değişikliği: Ellerde ve ayaklarda morarma, beyazlaşma yahut maviye dönüşme üzere renk değişiklikleri görülebilir. Bu, kan akışının azaldığını gösterir.
– Uyuşma: Kan akışının azalması nedeniyle, ellerde ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma hissi olabilir.
– Ağrı: Soğukluk ve kan akışının azalmaması nedeniyle ellerde ağrı ve hassasiyet görülebilir.
RAYNAUD HASTALIĞININ NEDENLERİ:
Raynaud hastalığının tam olarak ne vakit ve neden ortaya çıktığı hala net bir halde bilinmemekle birlikte, kimi faktörlerin hastalığın gelişimine katkı sağladığı düşünülmekte:
– Genetik Faktörler: Aile geçmişi, Raynaud hastalığının gelişme riskini artırabilir. Şayet birinci dereceden akrabalarınızda Raynaud hastalığı varsa, sizde de gelişme riski artar.
– Soğuk Hava: Bilhassa kış aylarında, soğuk havaya maruz kalma, hastalığı tetikleyebilir. Soğuk hava, kan damarlarının daralmasına neden olur.
– Gerilim: Duygusal gerilim, bedenin “savaş ya da kaç” karşılığını tetikleyebilir ve bu da kan damarlarının daralmasına yol açar.
– Sigara İçmek: Sigara içmek, damarları daraltarak Raynaud hastalığının belirtilerini şiddetlendirebilir.
– Birtakım Sıhhat Meseleleri: Lupus, skleroderma ve arter tıkanıklığı üzere hastalıklar, sekonder Raynaud hastalığına yol açabilir.
RAYNAUD HASTALIĞINA KARŞI NELER YAPILABİLİR?
Raynaud hastalığının tedavisi, çoklukla hastalığın şiddetine ve tipine bağlı olarak değişir. Fakat, kimi hayat şekli değişiklikleri ve tedavi formülleri, belirtilerin yönetilmesine yardımcı olabilir:
1. Soğuktan Kaçınmak: Eller ve ayaklar soğuk havaya maruz kaldığında, damarlar daralır. Bu nedenle, soğuk havalarda uygun giyinmek ve elleri sıcak tutmak kıymetli.
2. Gerilimden Kaçınmak: Duygusal gerilim, Raynaud hastalığını tetikleyebilir. Rahatlama teknikleri, meditasyon ve yoga üzere formüller, gerilimin azaltılmasına yardımcı olabilir.
3. Sigara İçmemek: Sigara içmek, damarları daraltır ve kan akışını pürüzler. Sigara içmemek, hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.
4. İlaç Tedavisi: Tabipler, kan damarlarını genişleten ilaçlar yahut birtakım tansiyon ilaçları reçete edebilir. Bu ilaçlar, kan akışını artırarak Raynaud hastalığının belirtilerini hafifletebilir.
UZMAN GÖRÜŞLERİ:
Kardiyoloji Uzmanı Dr. John Smith, “Raynaud hastalığı, yalnızca soğuk havaya bağlı bir durum üzere görünse de, ardında öbür sıhhat meseleleri da oluşturabilir. Bu nedenle, ellerinizde ve ayaklarınızda soğuma, renk değişikliği yahut ağrı üzere belirtiler fark ederseniz, bir uzmana başvurmak değerlidir. Erken teşhis, komplikasyonları önlemek için çok önemlidir” dedi.
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emily White, “Raynaud hastalığı, sekonder olarak gelişiyorsa, altta yatan hastalıkların tedavi edilmesi gerekebilir. Fakat, primer Raynaud’da ömür şekli değişiklikleri ve ilaç tedavisi ile hastalığın ilerlemesi engellenebilir.” dedi.
Ellerin ve ayakların daima üşümesi, kış aylarında yaygın bir şikayet olsa da, bu durumun altında yatan sıhhat problemlerine dikkat etmek değerli. Raynaud hastalığı, erken teşhis ve tedavi ile yönetilebilir bir durum. Şayet sık sık soğukluk, renk değişiklikleri yahut uyuşma yaşıyorsanız, bir sıhhat uzmanına başvurmanızda yarar var.