Son yıllarda gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar, antrenmanın kronik hastalıklar üzerindeki tesirinin bir boyutlu olmadığını gösterdi.
Örneğin, diyabet, kalp hastalığı, artrit ve hatta birtakım kanser tipleri üzere 25’ten fazla kronik durumu olan bireylerde, tertipli fizikî aktivitenin hastalığın seyrini yavaşlattığı ve semptomları hafiflettiği kaydedildi.
Kanada Tıp Birliği Mecmuası’nda (CMAJ) yayımlanan bir derlemede, antrenmanın aktifliğini en üst seviyeye çıkarmak için “cerrahi üzere, idmanın de duruma nazaran ayarlanması gerektiği” vurgulandı.
Araştırmacılar, standart bir reçete yerine, her hastalığın kendine mahsus gereksinimlerine nazaran dozajı, yoğunluğu ve mühleti belirlenmiş planların uygulanmadığı takdirde beklenen sonuçların alınamayacağını belirtti.
YABANCI UZMANLARDAN ÇARPICI GÖRÜŞLER
Uluslararası alanda tanınmış uzmanlar da bu şahsileştirilmiş yaklaşımın gerekliliğini lisana getirdi.
ABD’de Mayo Clinic’ten Kardiyoloji Uzmanı Dr. Elizabeth A. Jackson, “Kalp hastalığı olan birine koşu bandında yüksek tempolu idman önermek, denetimsiz bir durumdaysa tehlikeli olabilir. Meğer, düşük tesirli aerobik antrenmanlar ve hafif yüklerle yapılan kuvvet idmanları, kas gücünü koruyarak günlük aktivitelerini kolaylaştırdı” tabirini kullandı.
Fransa’daki Montpellier Üniversitesi’nden İdman Fizyolojisi Profesörü Christophe Martinez ise, “Sedanter hayat biçimi ve fizikî inaktivite kronik hastalıkların ana risk faktörlerinden. Fakat reçete edilen fizikî aktivite programları, kişinin yeteneklerine tam olarak adapte edilmeli” dedi.
Martinez, topluluk temelli bireye özel aktivite programlarının kardiyorespiratuar dayanıklılığı %14’e kadar artırdığını gösteren çalışmalar bulunduğunu kaydetti.
Singapur Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Suparna Ghanvatkar liderliğindeki araştırmacılar ise, e-sağlık platformlarında dahi “tek tip yaklaşımın” yetersiz kaldığını rapor etti.
Ghanvatkar, kalp hastaları yahut sedanter bireyler için “60 dakika orta yoğunlukta aktivite” üzere genel tavsiyelerin korkutucu ve uygulanamaz olabileceğini, bu nedenle gayelerin, motivasyonun ve ömür stilinin algoritmalarla dahi şahsileştirilmesi gerektiğini tabir etti.
YAPAY ZEKA VE GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİLER DEVREDE
Bilimsel topluluk, kronik hastalığı olan bireyler için inançlı ve sürdürülebilir antrenman programları tasarlarken çoklu komorbiditeleri, ilaç etkileşimlerini ve hastanın tercihlerini dikkate almanın elzem olduğu sonucuna vardı. Bu bağlamda, giyilebilir teknoloji ve yapay zeka takviyeli sistemler, kişinin anlık fizyolojik datalarını tahlil ederek idman yoğunluğunu ve çeşidini ayarlama potansiyeliyle ön plana çıktı.
Uzmanlar, bu teknolojilerin, reçeteyi bir sonraki düzeye taşıyarak idmanın ‘akıllı ilaç’ rolünü güçlendireceğini belirtti.