Küresel piyasalar Fed sonrasında karışık seyrediyor (31 Temmuz 2025)

ABD idaresinin korumacılık kapsamında uyguladığı tarifelerin global iktisat üzerindeki tesirlerine ait tasalardan ötürü Fed’in para siyasetine ait devam eden belirsizlikler global piyasalardaki fiyatlamalar üzerinde tesirli olmaya devam ediyor.

Fed, dünkü toplantısında siyaset faizini beklentiler doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutarken, enflasyonun bir ölçü yüksek seyretmeye devam ettiğine işaret etti.

Fed’den yapılan açıklamada, FOMC üyeleri Michelle Bowman ve Christopher Waller’ın faiz oranının sabit tutulması kararına karşı çıktığı ve siyaset faizinin 25 baz puan düşürülmesinden yana olduğu belirtildi.

Açıklamada, net ihracattaki dalgalanmalar dataları etkilemeye devam etse de son göstergelerin yılın birinci yarısında ekonomik faaliyetin büyümesinin ölçülü hale geldiğine işaret ettiği belirtildi. İşsizlik oranının düşük kalmaya devam ettiği ve iş gücü piyasası şartlarının sağlamlığını koruduğu aktarılan açıklamada, ekonomik görünüme ait belirsizliğin ise yüksek seyrini sürdürdüğü kaydedildi.

Fed Başkanı Powell ise politika faizinin sabit tutulmasının akabinde yaptığı açıklamada, faiz indirimi konusunda eylül ayıyla ilgili rastgele bir karar almadıklarını tabir etti. Powell, “Eylül ayı hakkında rastgele bir karar almadık. Bu tıp kararları evvelce vermiyoruz. Eylül toplantısında kararımızı verirken, o vakte kadar elde edeceğimiz bilgileri ve öbür tüm bilgileri dikkate alacağız.” dedi.

Yükselen tarifelerin kimi malların fiyatlarına daha net bir halde yansımaya başladığını belirten Powell, lakin bunların ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki genel tesirlerinin ne olacağı şimdi belirli olmadığını tabir etti. Powell, mevcut siyaset duruşunun enflasyon risklerine karşı müdafaa sağlamak için uygun olduğunu vurgulayarak, istihdam tarafındaki risklere de dikkat ettiklerini aktardı.

Bu açıklamalar, yatırımcıların eylül ayında faiz indirimi bekleyen yatırımcıların umutlarını kırarken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül ayında faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 67’den yüzde 43 düzeylerine geriledi.

Analistler, Powell’ın faiz oranlarını indirmesi durumunda iş gücü piyasasına rahatlama gelebileceğini fakat enflasyonist baskıların daha fazla artabileceğini belirtiyor.

MAKROEKONOMİK DATALAR ABD İKTİSADININ GÜCÜNÜ KORUDUĞUNA İŞARET ETTİ

Makroekonomik data gündemi de yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, ABD’de dün açıklanan bilgiler ülke iktisadının ikinci çeyrekte beklentilerin üzerinde performans gösterdiğini ortaya koydu.

Buna nazaran, ABD iktisadı, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3 ile beklenenden fazla büyüdü. Ülke iktisadının yılın ikinci çeyreğindeki büyümesinde, ithalattaki azalma ve tüketici harcamalarındaki artış tesirli oldu. Birebir periyotta yatırımlarda ve ihracatta ise düşüş yaşandı.

Ülkede özel dal istihdamı temmuzda 104 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.

Açıklanan bilgilerin ABD iktisadının gücünü koruduğuna işaret ettiğini tabir eden analistler, Fed Başkanı Powell’ın gelen iyi bilgilerden ötürü da faiz indirimi için ivedi etmek istemediğini kaydetti.

Yarın ülkede açıklanacak istihdam raporundaki tarım dışı istihdam verisinin de Fed’in bundan sonraki yol haritasına ait ipucu vermesi bekleniyor.

Ticaret cephesinde ise ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan’ın Çin’le Rusya’dan en çok güç ithalatı gerçekleştiren ülke olduğunu belirterek, Hindistan’ın 1 Ağustos’tan itibaren yüzde 25 tarife ödeyeceğini duyurdu.

Ayrıca Trump’ın imzaladığı kararnameyle Brezilya’ya uygulanan tarife oranı yüzde 10’dan yüzde 50’ye yükseltilirken, Güney Kore ile ticaret muahedesine vardıklarını belirten Trump, bu ülkeye yüzde 15 oranında tarife uygulanacağını açıkladı.

Bu arada, ABD Hazine Bakanlığı, 3, 10 ve 30 yıl vadeli 125 milyar dolarlık tahvil satışı yapacağını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, gelecek hafta 3 tahvil ihalesinin gerçekleştirileceği bildirildi. Açıklamada, 5 Ağustos’ta 58 milyar dolar fiyatında 3 yıl vadeli, 6 Ağustos’ta 42 milyar dolar fiyatında 10 yıl vadeli ve 7 Ağustos’ta 25 milyar dolar fiyatında 30 yıl vadeli tahvillerin ihraç edileceği belirtildi.

Toplam 125 milyar dolarlık devlet tahvili satışının gerçekleştirileceği aktarılan açıklamada, kelam konusu ihracın yaklaşık 35,2 milyar dolarlık yeni nakit sağlayacağı kaydedildi.

Öte yandan Teknoloji devlerinden Microsoft’un geliri yılın birinci 6 ayında yüzde 18, Meta’nın geliri de yüzde 22 artış gösterdi

New York borsasının kapanışında Dow Jones endeksi yüzde 0,38, S&P 500 endeksi yüzde 0,12 azalış Nasdaq endeksi yüzde 0,15 artış kaydetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise olumlu bir seyirle başladı.

Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,35 düzeyinde seyrediyor. Powell’ın dünkü açıklamalarının gerisinde 100 düzeyine dayanan dolar endeksi bugün 99,7 düzeyinde dengelendi.

Fed’in faiz indirimlerine ait ihtimallerin azalmasıyla yüzde 1,6 azalarak 3 bin 275 dolara inen altının ons fiyatı bugün yüzde 0,7 artışla 3 bin 296 dolardan süreç görüyor.

Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,7 azalışla 72,1 dolar düzeyinde seyrediyor.

Trump idaresinin bakır ithalatına yönelik yüzde gümrük vergisinin rafine bakırdan üretilen birtakım eserlerde uygulanmayacağına yönelik haber akışıyla bakırın libre fiyatı yüzde 3,6 azalışla 4,42 dolarda seyrediyor. Bakırın libresi kararın akabinde 4,38 dolarla nisan ayından bu yana en düşük seviyeyi test etti.

AVRUPA BORSALARI DÜN OLUMLU SEYRETTİ

Avrupa borsalarında dün Avro Bölgesinde açıklanan büyüme datalarının gümrük tarifelerinden kaynaklı tesirlere rağmen beklentilerin üzerinde gelmesiyle olumlu bir seyir izlendi.

Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2025’in ikinci çeyreğinde yılın birinci çeyreğine kıyasla yüzde 0,1 arttı. Bölgede, GSYH, yılın ikinci çeyreğinde yıllık da yüzde 1,4 yükseldi.

Piyasa beklentileri, Avro Bölgesi’nde GSYH’nin çeyreklik bazda sabit kalacağı, yıllık bazda yüzde 1,2 artacağı istikametindeydi. Avro Bölgesi’nde iktisat itimat endeksi aylık bazda 1,6 puan artarak 95,8’e ulaştı.

Almanya’da 2. çeyreğe ait GSYH ise evvel çeyreğe nazaran yüzde 0,1 azalırken, yıllık ise yüzde 0,4 arttı.

Açıklanan bilgiler sonrasında Avrupa Merkez Bankasının (ECB) daha fazla faiz indirim yapmak zorunda kalmayabileceğine yönelik öngörüler öne çıktı. ABD ile yapılan son gümrük tarifesi mutabakatının Avrupa iktisadı üzerinde baskı oluşturacağına yönelik tasalar devam etse de Bölgede yılın ikinci yarısında büyüme bilgilerinin daha istikrarlı gelebileceği kestirim ediliyor.

Öte yandan Avrupa’nın en büyük bankası pozisyonundaki HSBC’nin vergi öncesi karı ikinci çeyrekte geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 29 azaldı.

Bankanın ikinci çeyreğe ait açıkladığı finansal sonuçlara nazaran, HSBC’nin vergi öncesi karı bu periyotta yıllık bazda 2,6 milyar dolar azalarak 6,3 milyar dolar olarak kayda geçti.

Bu gelişmelerle, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,1, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,19, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,98 artış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne yükselişle başladı.

ASYA BORSALARI JAPONYA HARİÇ NEGATİF

Asya borsalarında, ABD’yle ticaret muahedesi olmayan ülkelerin daha yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabileceğine yönelik kaygılarla satış yüklü bir seyir izleniyor.

Öte yandan Japonya Merkez Bankası (BOJ) gecelik faiz oranını yüzde 0,5’te sabit tutarken, karar oy birliğiyle alındı. Banka, Japonya’da ekonomik büyümenin ticaret ve başka siyasetlerin tesiriyle muhtemelen yavaşlayacağı lakin uyumlu finansal şartlar üzere faktörlerin iktisada dayanak sağlamasının beklendiğini bildrildi.

Küresel ticaret siyasetlerine ait belirsizlikler olduğunu vurgulayan BoJ, gerçek faiz oranlarının epey düşük düzeylerde olduğu göz önüne alındığında, ekonomik faaliyet ve fiyatlardaki güzelleşmeye paralel olarak, siyaset faizinin artırılabileceğini ve para siyasetindeki gevşeklik derecesininin ayarlanmaya devam edileceğini bildirdi.

Analistler, BoJ’un para siyasetine ait biraz azalmasının Japonya’da hisse piyasalarını olumlu etkilediğini söyledi.

Öte yandan enflasyon kestirimlerini yükselten Banka, enflasyon öngörülerini 2025 mali yılı için yüzde 2,2’den yüzde 2,7’ye 2026 mali yılı için yüzde 1,7’den yüzde 1,8’e ve 2029 mali yılı için yüzde 1,9’dan yüzde 2’ye yükseltti.

Dolar/yen paritesi de yüzde 0,4 azalışla 148,9 düzeyinde seyrediyor.

Öte yandan Çin’de açıklanan imalat sanayi PMI verisinin makus gelmesi de Asya borsalarındaki satış baskısında tesirli oldu.

Ülkede temmuz imalat sanayi PMI, 49,7’den 49,3′ e gerildi. Analistler, Çin’de lokal talebin zayıf kaldığını ve Pekin idaresinden gelen son teşvik tedbirlerinin ülke iktisadı için süreksiz bir rahatlama sağladığını söyledi.

ABD ile Güney Kore ortasında yüzde 15 tarife konusunda anlaşılmasına rağmen uygulanacak tarifelerin ülke iktisadına tesirlerine ait telaşların devam etmesiyle de Güney Kore borsasında düşüşler görüldü.

Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1 paha kazanırken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,7 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7 bedel kaybetti.

YURT İÇİ PİYASALAR DÜN MÜSPET SEYRETTİ

Dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,26 bedel kazanarak 10.618,97 puandan tamamladı. . Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yüzde 0,07 üstünde 12.148 puanda süreç gördü.

Dolar/TL, dün günü yüzde evvelki kapanışın çabucak üstünde 40,5900’dan tamamlarken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışın çabucak altında 40,5840’tan süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özeti, dış ticaret istikrarı, Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) ve haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ABD’de ferdî tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi, işsizlik maaşı müracaatları başta olmak üzere ağır bilgi gündemi takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.700 ve 10.800 düzeylerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:

10.00 Türkiye, haziran ayı dış ticaret dengesi

10.00 Türkiye, haziran ayı Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE)

10.55 Almanya, temmuz ayı işsizlik oranı

12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı işsizlik oranı

14.00 Türkiye, TCMB PPK toplantı özeti

14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri

15.00 Almanya, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

15.30 ABD, haziran ayı PCE fiyat endeksi

15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları