Küresel piyasalar karışık seyrediyor! (15 Ağustos 2025)
ABD idaresinin uyguladığı muhafazacı siyasetlerin global iktisat ve ticarete yönelik tesirleri makroekonomik datalarda izlenmeye devam ediyor.
ABD’de ÜFE temmuzda aylık bazda yüzde 0,9, yıllık bazda yüzde 3,3 artarak beklentilerin üzerinde geldi. Ülkede ÜFE, aylık bazda Haziran 2022’den ve yıllık bazda şubattan bu yana en yüksek artışını kaydetti. Değişken besin ve güç fiyatlarını içermeyen çekirdek ÜFE’de temmuzda aylık yüzde 0,9, yıllık yüzde 3,7 artarak beklentileri aştı.
Salı günü ölçülü sonuçlar veren ABD’nin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisi piyasalarda iyimserliği artırmasına rağmen, dünkü bilgide ÜFE’deki artışın iddiaların üzerinde gerçekleşmesi, tarifelerin fiyatlar üzerindeki tesirlerinin beklenenden daha güçlü olabileceği kaygılarını gündeme taşıdı.
Ilımlı enflasyon verisi sonrası ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimlerine yönelik artan beklentiler dünkü ÜFE verisinin akabinde bir ölçü güç kaybetse de, para piyasalarındaki fiyatlamalarda eylül toplantısında bankanın faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, eylül ayındaki toplantıda faiz oranının düşürülüp düşürülmeyeceğine karar vermek için şimdi erken olduğunu söz etti.
GÖZLER TRUMP-PUTİN ZİRVESİNDE
Öte yandan gözler bugün Alaska’da gerçekleştirilecek Trump-Putin görüşmesine çevrildi. Bu görüşmeden elde edilecek sonuçların jeopolitik istikrarın geleceğine ışık tutması beklenirken, tarafların muhtemel uyuşmazlık yaşamaları durumunda jeopolitik tansiyonun yine yükselme ihtimalinden endişe ediliyor.
ABD Başkanı Trump, dün verdiği röportajda, bugün Putin ile buluşacağı doruğa ait açıklamalarda bulundu. Kelam konusu görüşme konusunda ümitli olduğunu lakin olumsuz bir sonuca da hazırlıklı olduğunu vurgulayan ABD Başkanı, “Ben daha çok acil bir barış muahedesiyle yani süratli bir biçimde barışın sağlanmasıyla ilgileniyorum. Yarınki (bugünkü) görüşmede neler olacağına bağlı olarak, (Ukrayna) Devlet Başkanı (Volodimir) Zelenskiy’yi arayacağım ve onu görüşme yapacağımız yere davet edeceğim.” diye konuştu.
Trump, mümkün bir ateşkes süreci konusuna ait, “Hemen ateşkesin sağlanıp sağlanmayacağını bilmiyorum fakat bence bu gerçekleşecek.” değerlendirmesini yaptı.
ABD Başkanı, Putin’in artık anlaşmak istediğini düşündüğünü vurgulayarak birinci görüşmenin başarılı geçmesi halinde çabucak Zelenskiy’yi arayıp bu iki başkanın bir ortaya geleceği ikinci bir tepeyi ayarlayacağını belirtti.
Trump ayrıyeten, Alaska Doruğu’ndan savaşı durduracak bir formül çıkmaması halinde Rusya’ya yaptırım uygulayacağını yineledi.
ONS ALTIN TARAFINI ÜSTE ÇEVİRDİ
Bu gelişmelerin ışığında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün enflasyon telaşlarıyla yüzde 4,30’a kadar çıkarken, günü yüzde 4,28’de tamamladı. ABD 10 yıllık tahvil faizi yeni günde ise yüzde 4,27 düzeyinde bulunurken, dolar endeksi de yakından takip ediliyor.
Dolar endeksi, dün jeopolitik tansiyonun artabileceği fikirleri ve Fed’in beklendiği ölçüde gevşemeyebileceği telaşlarıyla yüzde 0,1 artışla 98,2 düzeyinden günü tamamlandı. Dolar endeksi şu sıralarda ise yüzde 0,1 azalışla 98’de bulunuyor.
Haftaya paha kaybıyla başlayan altının ons fiyatında dün faiz indirimi ihtimallerin zayıflaması doğrultusunda gerileme görülürken, bugün dolar endeksinin güç kaybetmesi ve jeopolitik risklerin artabileceği kaygılarıyla yükseldi. Altının ons fiyatı dünü yüzde 0,6 azalışla 3 bin 335 dolardan kapatırken, yeni süreç gününde yüzde 0,3 artışla 3 bin 345 dolardan alıcı buluyor.
Brent petrolün varil fiyatı da şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 66,3 dolarda süreç görüyor.
ABD’DE ENDEKSLER YATAY SEYRETTİ
Kurumsal tarafta ise ABD’li yarı iletken üreticisi Intel’in payları, Trump idaresinin, hükümetin şirkette hissedar olması için görüşmeler yürüttüğüne dair haberler sonrası yüzde 7,4 kıymet kazandı.
New York Borsası’nda dün endeksler yatay seyretti. S&P 500 endeksi yüzde 0,03 artışla, Dow Jones endeksi yüzde 0,02 azalışla, Nasdaq endeksi yüzde 0,01 azalışla kapandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni güne karışık bir seyirle başladı.
AVRUPA BORSALARI MÜSPET SEYRETTİ
Avrupa borsalarında dün alış yüklü bir seyir öne çıkarken, bugünkü Trump-Putin görüşmesi yatırımcıların odağına yerleşti.
Makroekonomik bilgi tarafında Avro Bölgesi ve İngiltere’nin büyüme dataları takip edildi. Buna nazaran Avro Bölgesi iktisadı yılın ikinci çeyreğinde evvelki çeyreğe nazaran beklentilere paralel yüzde 0,1, yıllık bazda da yüzde 1,4 büyüdü.
İngiltere iktisadı yılın ikinci çeyreğinde evvelki çeyreklik periyoda yüzde 0,3 büyüme kaydetti. Beklenti, ekonomik büyümenin bu periyotta yüzde 0,1 olacağı tarafındaydı. Bu periyotta hizmet ve inşaat dalındaki büyüme sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,2 olurken, imalat yüzde 0,3 daraldı. Ülke iktisadı yıllık bazda da yüzde 1,2 büyüme performansı gösterdi.
Öte yandan Almanya, sistemsiz göçü önlemek hedefiyle 2024 Eylül’de başlattığı hudut denetimleri kapsamında, haziran sonuna kadar 80 milyon avrodan fazla harcadığını açıkladı. ARD televizyonunun haberine nazaran, Sol Partinin talebi üzerine Almanya İçişleri Bakanlığı, konuya ilişkin verileri paylaştı. Buna nazaran, maliyetin en büyük kısmını memurlara ödenen fazla mesai fiyatları oluştururken misyonla ilgili başka ek masraflar 37,9 milyon avroya ulaştı.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,84, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,11 ve Almanya’da DAX 40 yüzde 0,79 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne müspet başladı.
ASYA BORSALARI HONG KONG HARİÇ YÜKSELİYOR
Asya borsalarında Hong Kong hariç alış yüklü bir seyir izlenirken, Güney Kore’de resmi tatil sebebiyle süreç yapılmıyor.
ABD’de üretici enflasyonunun beklentileri aşması sonrası para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylülde faiz indirimine gideceği istikametindeki beklentilerin yüzde 93 ile gücünü müdafaası ve makroekonomik datalardan alınan olumlu sinyaller bölge piyasalarının istikameti üzerinde tesirli oluyor.
Bölgede bugün açıklanan bilgilere nazaran, Japonya iktisadı ABD’nin gümrük vergilerine karşın ikinci çeyrekte beklentilerin üzerinde büyüdü. Ülkede Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2. çeyrekte evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,3, yıllık bazda da yüzde 1 arttı.
Çin’de ise perakende satışlar temmuzda yıllık olarak yüzde 3,7 ile beklentilerin altında artış kaydetti. Ülkede, sanayi üretimi de yıllık bazda yüzde 5,7 artışla beklentileri aşamadı. Ülkede sanayi üretimi yılın 7 ayında evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 6,3 artış gösterdi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,3, Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,5 yükselirken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 düştü.
TCMB’DEN ENFLASYONDA “ARA HEDEF” AÇIKLAMASI
Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,15 paha kaybederek 10.824,55 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yüzde 0,9 artarak 12.179,00 puanda süreç gördü.
Dün, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın 3. Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında konuştu. Karahan, 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralığında olacağını kestirim ettiklerini belirterek, 2026 sonu için ise iddialarının, enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceğine işaret ettiğini belirtti.
Bundan bu türlü, data akışına bağlı olarak revize edilebilecek enflasyon kestirimlerinin yanı sıra rapor periyotları ortasında inanılmaz gelişmeler olmadığı sürece değiştirilmeyecek orta amaçlar açıklanacağını bildiren Karahan, “Bu bağlamda, orta gayeler içsel para siyaseti patikasını belirlerken referans olarak alınacaktır. Böylelikle, denetim ufku içerisinde enflasyonun orta amaçlara yakınsaması sağlanacaktır.” dedi.
Karahan, “Önceki raporlarda 2025 yıl sonu enflasyon varsayımımız olan yüzde 24 pahasını, 2025 yılı orta maksadımız olarak koruyoruz. 2026 ve 2027 yılları için ise enflasyon orta amaçlarımızı sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirledik.” tabirlerini kullandı.
Öte yandan TCMB toplam rezervleri, 8 Ağustos haftasında bir evvelki haftaya nazaran 5 milyar 377 milyon dolar artışla 174 milyar 365 milyon dolara çıkarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 40,8110’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 yükselişle 40,8530’dan süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde özel bölümün yurt dışından sağladığı kredi borcu ve TCMB Piyasa İştirakçileri Anketi, yurt dışında ise ABD’de perakende satışlar ve sanayi üretimi başta olmak üzere ağır bilgi gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.800 ve 10.700 düzeylerinin takviye, 10.900 ve 11.000 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
PİYASALARDA BUGÜN TAKİP EDİLECEK DATALAR ŞÖYLE:
10.00 Türkiye, haziran ayı özel kesimin yurt dışından sağladığı kredi borcu
10.00 Türkiye, ağustos ayı Piyasa İştirakçileri Anketi
15.30 ABD, ağustos ayı New York Fed imalat sanayi endeksi
15.30 ABD, temmuz ayı perakende satışlar
16.15 ABD, temmuz ayı sanayi üretimi
16.15 ABD, temmuz ayı kapasite kullanım oranı
17.00 ABD, ağustos ayı Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi
