Kamu Denetçiliği Kurumu, bir müracaatta kimi zincir marketlerin plastik poşet yerine daha değerli olan kağıt ve bez çanta satışı yapmasının, tüketiciye ekonomik külfet oluşturduğunu belirtti. KDK, bahsin denetlenmesi ve bu marketlere yaptırım uygulanması tarafında tavsiye kararı verdi.
Zincir marketten alışveriş yapan bir kişi, kasiyerden plastik poşet istedi lakin markette yalnızca kağıt ve bez çanta satışı olduğu istikametinde karşılık aldı. Bunun Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Tarz ve Temeller’in “satış noktalarının yükümlülükleri” başlıklı 8. unsuruna ters olduğunu söz eden kişi, marketlerin denetlenmesi ve ilgili mevzuat kapsamında gerekli iş ve süreçlerin yürütülmesi talebiyle KDK’ye başvurdu.
KDK, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına “zincir marketlerde yasal yükümlülüklere muhalif olarak plastik poşet satışı yapılmamasının idari kontrol kapsamına alınarak gerekli yaptırımların uygulanması” istikametinde tavsiyede bulundu.
UYGULAMA EKONOMİK KÜLFETE NEDEN OLUYOR
Kararda, Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Metot ve Esaslar’da market yahut mağazaların plastik poşet satışını ortadan kaldırıp yalnızca “kağıt, file ve bez” üzere daha değerli alternatifleri sunmasına müsaade verilmediği belirtildi. Yol ve Asılların 8. unsurunda alternatif ekipmanların, plastik poşetlere ek olarak sunulabileceğinin düzenlendiğine işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Zincir marketin kelam konusu uygulaması, tüketiciye seçim hakkı tanımamakla birlikte piyasaya dayalı etraf müdafaa sistemlerinin temel gayesi olan davranışsal dönüşümü değil, zarurî ve ekonomik külfet oluşturan bir dayatma ortaya çıkarmaktadır. Bilhassa plastik poşetlerin muhakkak bir fiyat karşılığı sunulması tarafındaki yasal düzenleme, tüketiciyi bilinçlendirmeyi ve tercihini etraf dostu istikamette şekillendirmeyi amaçlarken, poşete göre daha yüksek fiyat karşılığı sırf kağıt torba sunulması suretiyle tüketiciye seçenek bırakılmaması, düzenleyici kararların özüne ve ruhuna alışılmamıştır. Plastik poşet tedarik ve satışının tekrar sağlanması, buna paralel olarak da alternatif taşıma ekipmanlarının da sunulmaya devam edilmesi gereklidir.”
Kararda, “Zincir marketlerin çevreyi müdafaa gerekçesiyle plastik poşet satışını büsbütün kaldırarak sadece alternatif torba satışı yapmasının bir yandan mevzuatla getirilen plastik poşet bulundurma yükümlülüğünün ihlaline neden olduğu, öbür yandan tüketici hakları ve ekonomik yükümlülük istikrarı açısından hukuka ve hakkaniyete uygun olmaması sebebiyle zincir market tarafından yapılan uygulamanın idari kontrol kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.” tabirleri yer aldı.