Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek TV100’de katıldığı programda enflasyonla çok önemli manada gayret edildiğinin altını çizerek; vatandaşın hayat pahalılığı şikayetiyle ilgili de, “Hayat pahalılığı şikayetinde haklı vatandaşımız” diyerek yeni bir tartışmayı başlatmış oldu. Bu hususta Erdoğan’ın vereceği reaksiyon de merak edilmeye başlandı.
Bakan Mehmet Şimşek, başta enflasyon ve kayıt dışıyla çaba olmak üzere iktisat konusunda değerlendirmeler yaptı. Bakan Şimşek’e ilk soru enflasyonla ilgiliydi. Şimşek, “Rakamlar size umut veriyor mu?” sorusu üzerine şunları söyledi:
‘ENFLASYONLA GAYRETTE ARALIK KAT EDİYORUZ’
“Öncelikle şunu söyleyeyim, enflasyonla uğraşta ara kat ediyoruz. Enflasyon düşüyor, fiyatların artış suratında bir yavaşlama var. Ocak ayı nispeten yüksek çıktı diye bu çabanın kararlılık boyutuyla gerekse almamız gereken önlemler boyutuyla başımızda soru işareti bırakmadı ocak ayı. Geçen sene ocak ayına nazaran enflasyon yaklaşık 23 puan düşmüş durumda. 2023’ün sonunda yüzde 65’ti. Enflasyonda düşüş var ve devam edecek. Ocak ayında tabi yılın birinci ayında enflasyonun yüzde 5 olarak çıkması beraberinde birtakım tartışmalar getirdi.”
‘YÜZDE 5 MERKEZ BANKAMIZIN AÇIKLADIĞI BANDIN İÇİNDEYDİ’
“Şunun altını çizmek istiyorum. Ocak ayındaki yüzde 5’lik enflasyon son 4 yılın ocak aylarındaki en düşük enflasyondu. Bakın bundan evvelki ocak ayın enflasyonu daha yüksekti.
Yüzde 5 aslında Merkez Bankamızın tabi ki açıkladığı bandın içindeydi. Artık bu niçin yani yüzde 5 niçin soru işareti uyandırdı diye sorabilirsiniz, yüzde 5 nereden geldi diye… Esasen 3 aşağı 5 üst 3.5-4 civarı enflasyon bekleniyordu.”
‘BURADA BİR KEZLİK SAYILAR VAR’
“Burada bir kezlik diye addedilecek sayılar var. TÜFE, TÜİK sepet yüklerini değiştirdi oradan 0.3 ek enflasyon geldi. Yeniden geçen sene son çeyreğinde üzerinde çalışılan bir sıhhatte uzun müddettir hiç muayene fiyatlarında değişikliğe gidilmemişti. Orada artışın getirdiği bir yaklaşık 0.6’lık tesir var.
Klasik olarak yılın başında bilhassa bir sürü fiyat ayarlaması yapılıyor. Bir tanesi de belediyelerin şebeke suyuna yaptığı artırımın tesiri var, 0.4 puanlık. Aslında enflasyonun ana eğiliminde, ki bu düşüşte, değerli bir değişiklik yok.”
‘OCAK ENFLASYONU NE KURGUMUZU DEĞİŞTİRDİ NE DE BEKLENTİLERİMİZİ BOZDU’
“Şunu anlatmaya çalışıyorum, 2023’te yüzde 65 olan enflasyon, 2022’de 64-65’ti, bu sene yüzde 24’e düşmesini öngörüyoruz. Şu manaya geliyor, fiyatlardaki artış suratı yavaşlıyor demektir, o denli okumamız lazım.
Enflasyona baktığınız vakit yüzde 42 civarında enflasyon var. Artık bu manşet enflasyonu, ancak mal enflasyonuna bakarsanız, yani besin hariç, temel mallara bakarsanız yaklaşık yüzde 24’lük bir enflasyon var. Burada yüksek olan hizmet enflasyonu. Gecikmeli düşüyor. Zira daima geçmiş enflasyonu baz alıyorlar. Ocak ayında kira artışına bakarsanız yüzde 100’ün üzerinde, eğitime bakarsanız yüzde 99.9. Bu kalemler yüksek zira geçmiş enflasyonu baz alıyor.
Önümüzdeki devirde biz kararlı bir halde bu programı uygulayarak bu sene enflasyonu yüzde 30’un altına, yüzde Merkez Bankamızın amacı olan yüzde 24’ün altına çekmeyi, bir sonraki sene de tek hanelere hakikat yaklaşmayı planlıyoruz. O denli programladık. Enflasyonda düşüş var, devam edecek. Ocak ayı enflasyonu hiçbir halde bizim ne enflasyona ait çabamıza ait kurgumuzu değiştirdi ne de beklentilerimizi bozdu.”
‘HAYAT PAHALILIĞI ŞU ANDA EN DEĞERLİ EKONOMİK SORUN’
“(Sokakta konuşulan çoklukla hayat pahalılığı. Fiyatlardan şikayetçi vatandaş. Sizce haklılar mı?) Hayat pahalılığı Türkiye’nin şu anda karşı karşıya olduğu en kıymetli ekonomik sorun. Bu bir realite. Nüfusumuzun yaklaşık yüzde 83.7’si ki bu çok yüksek bir oran, artık kentlerde kasabalarda yaşıyor, bu büyük bir oran, çok yüksek bir oran. Bence hayat pahalılığının en kıymetli bileşeni kiralardır. Zira konut sahipliği oranı yüzde 56’lar civarında. Ve son yıllarda gerek konut fiyatları çok süratli yükseldi gerekse kiralar çok süratli yükseldi. Hasebiyle burada vatandaşımızın hayat pahalılığından kastı olağan ki burada değerli ölçüde kira bir bileşen. Biz burada arz yığını dediğimiz yani konut arzını artıracak önemli bir gayret içerisindeyiz.
Bir taraftan sarsıntı bölgesinde yine bir inşa süreci var, 201 bininci konut teslim edildi, 250 bin konut şu an inşa halinde. Onunla da yetinmiyoruz, toplumsal konutlar, yerinde dönüşüm, kentsel dönüşüm… Bütün bu mevzularda bütçeden çok güçlü dayanak veriyoruz. Ben inanıyorum ki önümüzdeki bir iki yıl içerisinde zelzele bölgesindeki yine inşa sürecine ilaveten çok önemli bir konut seferberliğine gireceğiz, toplumsal konuttan bahsediyorum. Yani devletin desteklediği ve vatandaşımızın çok rahat erişebileceği konutlardan bahsediyoruz. Neden? Zira bu enflasyonla uğraşta en kıymetli başlıklarımızdan bir tanesi.
Diğer bir başlık besin arzı. Aslında Türkiye’de ziraî üretimde yeterliyiz. Ancak tarladan sonuncu tüketiciye eser giderken fiyatlarda abartılı artışlar var. Bir sürü aracı şirket kuruyorlar ve her basamakta fiyatı neredeyse katlıyorlar. Olay yalnızca bir lojistik problemi değil, olay yalnızca bir fire oranı yüksek de onun için fiyatlar yükseliyor değil. Olay tarladan sonuncu tüketiciye, markete ulaşana kadar bir sürü aracının olması. Bunların bir kısmının da bizim vergi kontrol konseyinin yaptığı incelemelere nazaran aslında bir kısmı da yapay. Fiyatları aslında bir manada şişirmek için yapılan uygulamalar. Onun için bütün bu süreçleri inceliyoruz.
Sadece kontrolle değil tabi, kontrol işin bir ayağa. Biz daha çok bu besin lojistik, bütün bu süreçlerin faal hale getirilmesi, varsa bir yerde tıkanıklık onun aşılması, rekabetin artırılması… Bunları daha çok önemsiyoruz. Doğal ki kontrol işin bir boyutu, daha çok Ticaret Bakanlığımızın fahiş fiyat üzerinden yaptığı bir uygulama lakin biz hazine maliye perspektifiyle olaya şöyle bakıyoruz.”
KONUT, BESİN VE GÜÇ ARZI ARTIRILACAK
“Şunu anlatmaya çalışıyorum, bir taraftan konut arzını artıracağız, bir taraftan besin arzını artıracağız…
Enerji, öteki kıymetli bir bileşen. Güçte şu anda devlet olarak biz çok önemli bir sübvansiyon sağlıyoruz. Şu anda konutlarda sübvansiyon yüzde 60 civarı elektrikte, doğalgazda yüzde 63 civarı. Bu şu manaya geliyor. Ortalama vatandaşımızın tükettiği diyelim ki elektrik 100 liraya bize mal oluyorsa temelinde 40 liraya satıyoruz. Doğalgaz bize 100 liraya mal oluyorsa biz aslında 37 liraya satıyoruz. Yani ortadaki farkı hazine ödüyor.
Bütün bu süreçleri çalışıyoruz, güç arzını, bilhassa yenilenebilir güç özelinde, işte son yapılan ihaleleri gördünüz. 3.5 sente kadar indi fiyatlar. Gerçekten Türkiye bir taraftan güç arzı, bir taraftan besin arzı ve bir taraftan da konut arzıyla hayat pahalılığıyla arz istikamette uğraş ediyor. Olağan ki Merkez Bankası daha çok para siyaseti yani sıkı para siyaseti uygulayarak, kredi genişlemesi sınırlayarak, açıktan para basmayarak enflasyonla gayret ediyor.”
‘KAMU HARCAMALARININ ULUSAL GELİRE ORANI DÜŞECEK’
“Maliye siyaseti ayağında bu sene çok destekleyici olacağız. Bu sene kamu harcamalarının ulusal gelire oranı düşecek. Bu sene bütçe açığının ulusal gelire oranı düşecek. Bu da enflasyonu aşağı çekecek.
Yönetilen yönlendirilen fiyatlar, devletin güdümündeki fiyatlar var. Ocak ayında biz çok dikkatli davrandık. Aralık ayında çıkardığımız kararnamelerle örneğin akaryakıt olsun, tütün eserleri olsun, örneğin alkollü içecekler olsun bütün bu bahislerde ÖTV’deki 6 aylık artış çok cüzi seviyede tuttu. Yani fiyata yansıması yüzde yarımla yüzde azamî 2.9 ortasında oldu yani bütün 6 aylık süreçten bahsediyorum. Onun için biz aslında destekledik.
Burada bir tek dediğim üzere bu sıhhatte bilhassa aile tabibine gitmeyip direkt doğruya hastaneye, direkt doğruya üniversite hastanelerine gidenlerin ödediği bir muayene, iştirak hissesi var. Oradaki artış yıllardır yapılmadığı için pat diye yapılınca ocak ayında bir fark çıktı. Onu bir kenara bırakırsak büyük oranda biz maliyet siyasetini sıkılaştırıyoruz, para siyaseti sıkı, yönetilen, yönlendirilen fiyatlar bizim gaye enflasyonuyla paralel, hatta altında. Geriye doğal ki kararlılık kalıyor, sabır ve kararlılıkla bu programı uygulamak kalıyor.”
‘HAYAT PAHALILIĞI ŞİKAYETİNDE HAKLI VATANDAŞIMIZ’
“Arz istikametli de çalışıyoruz. Onun için enflasyon düşüyor. Vatandaşımız şikayetinde haklı. Hayat pahalılığı şikayetinde haklı vatandaşımız. Zira enflasyon çok adaletsiz bir vergi üzeredir. Bilhassa sabit ve dar gelirlileri vurur. Gelir dağılımını bozar. Onun için enflasyon, yani makroekonomik olarak baktığım vakit, en büyük kötülüktür. Kesinlikle enflasyonla çaba edilmelidir. Biz artık enflasyonla önemli bir formda çaba ediyoruz. Vatandaşımız müsterih olsun, biz esaslı bir tahlil peşindeyiz. Kolaycı bir tahlil de yok, kestirme bir yol yok, olsa çoktan bulunurdu. Bütün dünyada çaba vakit alıyor. Pandemi sonrası Avrupa’da, Amerika’da da enflasyon bizdeki üzere değil tabi, yüzde 2’lerden yüzde 9’lara, 10’lara çıktı. Ne yaptılar? Tekrar 3’lere, 4’lere düşürmek, yüzde 2 civarına düşürmek 3 yıldan fazla müddet aldı. Bizim program aslında 2023’ün ikinci yarısında başladı. Ve daha biz 2 yılımızı doldurmadık. Ve şu anda enflasyonda önemli düşüş var, düşüş devam edecek. Bu sene yüzde 24 civarına düşürmeyi hedefliyoruz, daha sonra da inşallah daha da aşağıya çekeceğiz.”
‘VATANDAŞIMIZIN İNANMAYA BAŞLADIĞINI SÖYLEYEBİLİRİM’
“Vatandaşımızın da inanmaya başladığını söyleyebilirim. Vatandaşımız biz bu programa başladığımız vakit 3 yıllık orta vadeli programa biz Eylül 2023’te açıkladık. Ağustos 2023’e gidin. Anketlerde vatandaşa soruyoruz, diyoruz ki önümüzdeki 12 ay enflasyon yüzde kaç olacak? Vatandaşımız o vakit, enflasyon yüzde 88.3 olacak diyor bir yıl sonra. Artık ocak ayında sorduk, 12 ay sonra enflasyon ne olacak diye sorduk, yüzde 58.8 diyor. 30 puanlık bir düşüş var. Vatandaşımızın enflasyon beklentisi hala yüksek lakin program öncesine nazaran yaklaşık 30 puan düşmüş. Ben inanıyorum ki bu sene bir 30 puan daha düşecek. Zira biz bu sene enflasyonu yüzde 20’lere düşürdüğümüz vakit vatandaşımız da kesinlikle bunu görecek ve ona nazaran beklentilerini şekillendirecek.
Geçmişte enflasyon maksatlarını tutturmakta zorlanmışız. Bunu kabul ediyorum. Bundan dolayı de vatandaşımız daima kuşkuyla yaklaşmış. Şunu net vurgulamak istiyorum, şu anda enflasyon düşüşte, bu sene para siyaseti, maliye siyaseti, gelirler siyaseti, yönetilen yönlendirilen fiyatlar, bütün bu siyaset çerçevesiyle biz enflasyonun yüzde 42’den yüzde 24 civarına düşüreceğiz. Vatandaşımız da bunu gördükçe beklentileri de ona nazaran güzelleşecek.”
‘KAMU ASLINDA ÇOK ÖNEMLİ TASARRUF YAPIYOR’
“Şimdi mesela diyorlar ki kamu niçin tasarruf yapmıyor? Aslında çok önemli bir tasarruf yapıyor. Size kolay bir sayı vereyim. 2024 öncesi 10 yıla gidin, yani 2013-2023, 2014-2024 ortası. Zelzelesi ve faiz harcamalarını bir kenara bırakın. Zira onları piyasa belirliyor, sarsıntısı de öngöremezsiniz. Artık kamunun harcamalarını ne belirliyor? Bütçe belirliyor. Siz diyelim ki 2023’ün sonunda parlamentoya gidiyorsunuz ve diyorsunuz ki ben 2024’te 100 lira harcayacağız diyorsun. Artık programdan evvelki 10 yıl boyunca 100 lira olarak onaylanan bütçe 109 lira olarak gerçekleşmiş harcama, 10 yılın ortalaması. Yani yüzde 9’luk bir sapma var her sene. 2024’te ne oldu biliyor musunuz? 100 lira olarak öngörülen kamu harcaması 97 olarak gerçekleşti. (Tasarruf kaynaklı mı?) Tabi. Biz harcama disiplinini tesis ettik, tasarruf yaptık lakin bir taraftan da hiçbir formda bütçenin ötesine geçilmesine müsaade vermedim. Hatırlarsanız 2024’ün ortasında biz yeni bir tasarruf paketi açıkladık, harcama denetimi, harcamada üretkenlik, verimlilik ve tasarruf paketi açıkladık. Orada çok önemli önlemler aldık, onlar sonuç verdi. Bu sene de devam edecek bu önlemler.
Onun için bütçe ağını azaltıyoruz, kamu harcamalarının ulusal gelire oranı azalacak, yani biz bu periyotta kayıt dışıyla çaba edeceğiz, çok güçlü biçimde edeceğiz. Kayıt dışılık demek verimsizlik demek.
Yani hem adil olmayan rekabet demek hem verimsizlik demek. Bütün bunların sonuç vereceğini düşünüyorum.”
KKM HUKUKSAL ŞAHISLAR İÇİN BU YILIN ORTASINA KADAR SONLANACAK
“(Kur muhafazalı mevduat (KKM) son bulacak mı? Tarih verebiliyor musunuz?) Kur muhafazalı mevduattan çıkış konusunda kararlıyız. Dorukta, Ağustos 2023’te lira cinsinden 1 trilyonun altına indi. Ancak dolar cinsinden 144 milyar dolardan 30 milyar doların altına indi. Bunun yaklaşık 3’te 1’inden az bir kısmı, şirketlerin yani hükmî şahısların, geriye kalanı gerçek bireylerin. Merkez Bankası’yla yaptığımız istişarelerde, muhtemelen bu yılın birinci yarısında biz hukukî bireylere ait bu programa son vereceğiz, yani KKM uygulamasına son vereceğiz. En geç yılın ortası, daha evvel olabilir. Ve büyük ihtimalle bireyler açısından da yeniden bu sene içerisinde… Zati kur muhafazalı mevduatı cazip olmaktan çıkarttık.”
‘KAYIT DIŞILIK, TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK MESELELERİNDEN BİRİ’
“Kayıt dışılık Türkiye’nin enflasyon üzere en büyük problemlerinden bir tanesi. Kayıt dışılık sıradan bir sorun değil. Yalnızca bir gelir kaybı problemi de değil. Aslında kayıt dışılık verimsiz bir yapı demek, ölçeğin küçük kalması demek, finansmana erişememek demek, adaletsizlik demek. Kayıt dışılık çok büyük bir sorun, rekabet gücünün zayıf olması demek. Maliye açısından tabi kayıt dışılık vergi kayıp kaçağı manasına da gelir.
Türkiye’de biz vergi oranlarını artırmaktansa artık büsbütün kayıt altında olmayan yani kayıt dışı çalışan işletmeler, hür meslek erbabı, bir formda kayıt altına alarak Türkiye’nin bütçe açığını azaltmak istiyoruz. Çok güç bir husus, söylemesi kolay yapması sıkıntı.”
‘2025’TE KAPISINI ÇALMAYACAĞIMIZ HİÇBİR MÜKELLEF OLMAYACAK’
“2025 yılında kapısını çalmayacağımız hiçbir mükellefin olmayacağını ben buradan ilan etmek istiyorum. Biz şu yahut bu halde kesinlikle hem büyük mükelleflerin üzerine gideceğiz hem de kayıt dışı olan başka bütün mükelleflerin üzerine gideceğiz. Bu devrin en kıymetli özelliği daima alanda olacağız.
Ben takıma dedim ki, daima alanda olun dedim. Kontrollerimizi, ölçek gözetmeksizin fakat bilhassa kayıt dışı olanlar üzerinde… Çalmadık kapı bırakmayacağız.”
‘BÜTÜN OSB VE HAL GİRİŞ ÇIKIŞLARINA ÇADIR KURACAĞIZ’
“2024 yılında biz başladık. Yaklaşık 2.2 milyon yoklama yaptık. 1.2 milyon civarında bu kontrole tekabül ediyor. Sonuç da almaya başladık. 2025’te bunu katlamak istiyoruz. Bilhassa maliyede kimi üniteleri, teknolojinin gelişmesi nedeniyle gereksinimimizin olmadığı kimi üniteleri kapatıp o elemanlarımızı kurslara tabi tutup alanda kullanacağız. Yani Maliye, alandan çıkmayacak. Bütün OSB’lerin giriş ve çıkışına, bütün kentlerin giriş ve çıkışlarına, bütün hallerin giriş ve çıkışına biz çadır kuracağız tabiri caizse. Zira kayıt dışılık önemli boyutlarda. OSB’lerde olup da kayıt dışı olanlar da var, OSB dışında olup da fabrikadan bahsediyorum üretim tesislerinden bahsediyorum, kayıt dışı olanlar var.”
‘2023’TE BİR KUYUMCU AYLIK 16 BİN 46 LİRA GELİR BEYAN ETMİŞ’
“Her dalda kayıt dışılık var inanın, hür meslek erbabında da kayıt dışılık var. Bakın 2023 yılında bir kuyumcu demiş ki ben aylık 16 bin 46 lira gelir elde ettim demiş, bu kâr değil bu ciro. Bugünkü fiyatlarla işte 25 bin 435’e denk geliyor. Yani taban fiyatın bir tık üzeri. Hür çalışan avukatlar 2023’te 17 bin 805 lira aylık ortalama. Bir kısmı bunun altında bir kısmı bunun üzerinde. Fakat bugünkü fiyatlarla baz alırsanız 28 bin 200 liraya geliyor. Özgür çalışan tabipler, aylık beyan ettik gelir 27 bin 376. 2024 beyanları yok lakin bugüne taşırsak enflasyonla bu 43 bin 300’e denk geliyor. Bu sayılar nitekim Türkiye’nin bugünkü gerçeklerinden çok kopuk.”
‘EKİPLER GİDECEK BÜTÜN GÜN DURUP HASILATI TESPİT EDECEK’
“Biz bu beyanları artık kabul etmeyeceğiz. Ne yapacağız? Geçen sene büyük Meclisimiz bir kanun çıkarttı ve hasılat tespiti imkanı verdi bize. Bizim gruplar kayıt dışılıktan şüphelendikleri kurumlara gidecekler, o gün sabah açılıştan gece kapanışa kadar orada duracaklar. Gidecekler, biz Maliye’den geldik bugün hasılat tespitinde bulunacağı, sizinle bütün gün buradayız diyecekler ve o gün bütün hasılatı tespit edecekler.
Kanuna nazaran biz yılda değişik günlerde ve değişik aylarda, yılda 12 kere bir kuruluşta, bir kuyumcuda yahut bir restoranda yahut bir kuaförde, örnek olarak söylüyorum, hasılat tespiti yaptık. Döneceğiz diyeceğiz ki biz 12 kere geldik, her gelişimizde de hasılatlarınız şuydu, bunun ortalaması bu, siz bunun altında beyanda bulunursanız biz sizi kontrole alırız, izaha davet ederiz. Artık tabi kontrole aldığınız vakit 5 yıllık bir kontrol. 5 yıl geriye gidiyorsunuz. Onun için mükelleflerimizin lehine olan şey, kontrole tabi tutulmadan hasılatlarını düzeltmeleri. Bu kendileri için çok değerli.”
‘AMACIMIZ CEZALANDIRMAK DEĞİL İSTEKLİ UYUM’
“Bizim emelimiz kayıt dışı çalışanların eksik beyanda bulunanların bunu düzeltmeleri. Zira biz rehberlik yapmak istiyoruz, istekli ahengi tercih ederiz. Kayıt dışılığın azalmasını istiyoruz. Bunu yapmak için de fiili hasılat tespiti için Meclisimizden yetki aldık. Yasa çıktı. Bizim hedefimiz kimseyi cezalandırmak değil, istekli ahengi artırmak.”
‘GEÇEN SENE BİRİNCİ BEYANNAME VEREN 376 BİN YENİ KONUT SAHİBİ ÇIKTI’
“Geçen sene biz 425 bin konuta gittik, kira denetimi… MERNİS bilgi tabanımız var, Türkiye’de kimin mesken sahibi olduğuna dair tapu da var, onun dataları de bizde var. Artık biz büyük data analitiğini kullanıyoruz. Biz geçen sene dedik ki beyanda bulunmayan lakin kiralık olduğunu düşündüğümüz 425 bin konuta gittik. Kapıyı çaldık, kirada mısınız, ne vakitten beri, mukaveleniz var mı, elden mi banka üzerinden mi ödüyorsunuz üzere bir sürü soru sorduk. Konut sahiplerine de bildiri gönderdik. Dedik ki bakın beyanname verin, bizim tespitlerimiz var, beyanname vermezseniz gelip kontrole tabi tutacağız sizi. Geçen sene birinci sefer beyanname veren 376 bin yeni konut sahibi çıktı. Bu büyük bir sayı. Artık biz bu kiracılarla olan muhabbeti devam ettirdik, biz kiracılardan bilgi almaya devam ediyoruz. Şu ana kadar 11 bin 600’ün üzerinde kira mukavelesi e-devlete taşındı ve biz kiracıların tekrar bize kiraladıkları yerle ilgili bilgileri elektronik olarak göndermelerini istedik. Şu ana kadar ek 38 bin kiracı formu doldurdu gönderdi bize.
Şunu anlatmaya çalışıyorum, mesken sahiplerine sesleniyorum, bizim hedefimiz kayıt dışılığı azaltmak. Konutunuzu kiraya vereceksiniz fakat beyannamede bulunmaları lazım. Şayet konut sahibi gelip istekli halde beyannameyi vermezse biz yalnızca 2024’ün kirasını incelemeyeceğiz, 5 yıl geriye gidip inceleme yapacağız.”
‘TÜRKİYE’DE TOPLADIĞIMIZ VERGİLERİN ULUSAL GELİRE ORANI YÜZDE 16.8’
“Hiçbir kısmı amaç olarak göstermek istemiyoruz. Biz bütün dallarda, bütün faaliyet alanlarının, vatandaşlarımızın, girişimcilerimizin, hür meslek erbabının biz istekli ahengini tercih ederiz.
Biz bunu niçin yapıyoruz? Türkiye’de topladığımız vergilerin ulusal gelire oranı yüzde 16.8. Yani Türkiye’nin ulusal geliri 100 TL ise bizim topladığımız vergi gelirleri 17 lira bile değil. Bu OECD ülkelerine nazaran, Avrupa’ya nazaran hayli düşük. Hasebiyle bizim vergi açığımız var, bütçe açığı var. Biz gidiyoruz piyasadan borçlanıyoruz yani milletimiz borçlanmış oluyor, milletimize sunacağımız hizmetin kalitesi, yapacağımız yatırımların seviyesi, topladığımız vergilerle bağlıdır.”
‘FİİLEN ALANDA KAYIT DIŞILIKLA ÇABA EDECEĞİZ’
“Bütün mükellefler dijital ayak izi bırakıyor, dünya eski dünya değil. Nakit dahi çalışsanız bir sürü ayak izi var, diyelim ki siz Türkiye’de ham unsur alıp bir kesin esere dönüştürüp satıyorsunuz. İthalatı biliyoruz, kimin de ithalatı yaptığını biliyoruz, oradan takipler… OSB’lerin giriş ve çıkışları kayıt altına alınacak, hallerin giriş ve çıkışları kayıt altına alınacak. Onların hepsi tekrar bu şirketlerle hür meslek erbabıyla ilişkilendirilecek. Aşikâr bir fireyle üretim hesaplanıyor.
Maliye Bakanlığı birçok veriyi ve bilgiyi yalnızca toplamakla kalmıyor, bunu bilhassa de artık yapay zekayla bunları çok daha süratli eşleştiriyor ve bize diyorlar ki şurası riskli, şu sektör… Şu anda demir takip sistemi var, artık değerli maden takip sistemini oluşturuyoruz. Diyelim ki birisi altın ithalatı yaptı, ithal eden, rafineriden, toptancısına ta kuyumcuya kadar bütün zinciri takip edeceğiz. Artık hareket planı falan açıklamayacağız, gerek yok. Fiilen alanda biz kayıt dışılıkla gayret edeceğiz.”