Mozambik’teki başkanlık yemin törenine anarşi gölgesi
Mozambik’in başşehri Maputo, bugün Daniel Chapo’nun başkanlık yemin merasimine konut sahipliği yaptı. Lakin, bu değerli gün, ülkedeki yüksek tansiyon ve şiddet olaylarıyla gölgelendi. Yeni lider, ülkede siyasi kriz ve protestoların ortasında vazifeye başlarken, merasim boyunca Maputo sokakları sıkı güvenlik tedbirleriyle kapatıldı. Mahallî STK Plataforma Decide, merasimin yapıldığı gün, başşehir ve ülkenin kuzeyinde gerçekleşen şovlarda yedi kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
https://twitter.com/PresidencyZA/status/1879434318138970590
SEÇİM SONUÇLARINA TEPKİLER
Chapo’nun başkanlık yeminini ettiği gün, Mozambik’te büyük bir tansiyon karar sürüyordu. Daniel Chapo, ülkenin güneyinde uzun müddettir iktidarda olan Frelimo partisinin adayı olarak, seçimde zafer kazandığını tez etmesine karşın, büyük bir aykırılıkla karşılaştı. 2024 Ekim ayında yapılan seçimlerde, muhalefet lideri Venancio Mondlane, seçim sonuçlarının “çalındığını” öne sürerek halkı günlük protestolara çağırdı. Mondlane, başşehrin çeşitli noktalarında düzenlediği aksiyonlarla halkı seferber etti ve Chapo’nun vazifeye gelmesini engellemeye çalıştı. Lakin Chapo’nun zaferi, ülkedeki en yüksek yargı organı tarafından onaylandı.
Cezaevinde büyük isyan! Gardiyanların silahlarını çalıp kaçtılar. Onlarca meyyit var. Mozambik’te skandal olay
CHAPO’NUN VAZİFEYE BAŞLAMASI VE PROTESTOLARIN DEVAMI
Chapo’nun başkanlık merasimi, büyük bir siyasi gerginlik ve protestolar ortasında gerçekleşti. Venancio Mondlane, halkı ve destekçilerini harekete geçirerek Maputo’ya giriş yollarını kapattı. Bu durum, başşehri büyük oranda terk edilmesine yol açtı. Polisle yapılan çatışmalarda, en az altı kişi hayatını kaybetti. Ülkede son üç ayda yaşanan şiddet olayları, protestolar, grevler ve halk isyanları nedeniyle 300’ün üzerinde meyyit olduğu bildiriliyor.
Yeni lider, yemin merasiminde yaptığı konuşmada, yaşanan kayıplar ve felaketlerle ilgili olarak, Chido Kasırgası’nda hayatını kaybedenler için bir dakikalık hürmet duruşu yaptı. Ayrıyeten, Mozambik halkına hitaben, “Birlikte bu zorlukların üstesinden gelebilir ve acımızı refaha dönüştürebiliriz” halinde bir ileti verdi.
Mozambik’te kasırga felaketi: 34 kişi hayatını kaybetti
MUHALEFET VE İÇ SİYASİ ÇEKİŞMELER
Chapo’nun vazifeye başlaması, sırf seçim sonuçlarına karşı olan protestolarla değil, birebir vakitte Frelimo partisinin içinde de önemli iç çatışmaların yaşandığı bir döneme denk geldi. Parti, uzun yıllardır iktidarda olmasına rağmen, Chapo’nun liderliği, parti içindeki güçlü figürlerle uyumsuzluklar yaratmış görünüyor. Bu durum, özellikle parti içindeki eski lider Filipe Nyusi ve öteki önderlerle olan tansiyonları daha da derinleştiriyor. Daniel Chapo’nun, geçmişteki deneyimsizliği nedeniyle parti tarafından “zorla” seçildiği belirtiliyor. Ayrıyeten, Chapo’nun geçmişte verdiği açıklamalarda, muhalefetle ve tüm siyasi aktörlerle konuşmaya hazır olduğunu söylemesine karşın, resmi bir görüşme gerçekleştirilmedi.
Mozambik sokaklarına anarşi hakim: En az 56 Meyyit, 380 yaralı
YABANCI İŞTİRAK VE MİLLETLERARASI TEPKİLER
Chapo’nun yemin merasimine katılan tek yabancı başkan, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa oldu. Portekiz, eski sömürge gücü olarak, bu kritik günde yalnızca Dışişleri Bakanı ile temsil edildi. Bu durum, ülkedeki seçimin milletlerarası alandaki yansımasını ve Chapo’nun zaferinin ne kadar tartışmalı olduğunu gözler önüne seriyor. Ayrıyeten, Mozambik’in komşu ülkesi Güney Afrika ve öbür milletlerarası aktörler, Chapo’nun zaferini ve seçim sürecindeki aksaklıkları kabul etmekte zorluk çekiyorlar.
CHAPO’NUN VAZİFEYE BAŞLAMASI VE ISLAHAT SİNYALLERİ
Chapo, vazifeye başlama konuşmasında, ülkesinin içindeki yozlaşma, düzensizlik ve şeffaflık eksiklikleriyle çaba edeceğini vurguladı. Hükümetin “kemer sıkma” siyasetine geçmesi gerektiğini belirten Chapo, birebir vakitte devletin daha verimli ve pak çalışması gerektiğinin altını çizdi. Lakin, ülkedeki mevcut siyasi kriz ve toplumsal huzursuzluklar göz önünde bulundurulduğunda, Chapo’nun önündeki en büyük zorluk, bu vaatlerini nasıl yerine getireceği olacak.
Chapo’nun, eski lider Joachim Chissano’dan aldığı tavsiyelerle, kısa vadede bir çeşit komite kurarak siyasi ıslahatlar ve ulusal uzlaşma için çalışması bekleniyor. Ayrıyeten, yeni hükümetin açıklanmasıyla birlikte, muhalefet partilerinden ve sivil toplumdan birkaç ismin kabineye dahil edilmesi de gündemde.
Mozambik’teki siyasi tansiyon, şiddet olayları ve iç çatışmaların ne vakit sona ereceği, yeni lider Daniel Chapo’nun liderliğinin ne kadar sağlıklı bir yere oturacağı, ülkenin geleceği açısından kritik bir kıymete sahip.
