Norbert Wiener: Sibernetiğin babası

Norbert Wiener, 26 Kasım 1894 tarihinde Missouri, Columbia’da doğar. Yahudi bir aileden gelen Wiener’in babası Leo Wiener, Harvard Üniversitesi’nde profesördür. Babasının yönlendirmesiyle çok küçük yaşlarda matematik ve lisan alanında üstün muvaffakiyetler stantlar. 11 yaşında Tufts Üniversitesi’ne kabul edilir ve şimdi 18 yaşında Harvard Üniversitesi’nden matematik doktorasını alır.

Wiener, hayatı boyunca disiplinler ortası çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları matematik, mühendislik, biyoloji ve ideoloji üzere birçok farklı alanı kapsar. II. Dünya Savaşı sırasında ABD ordusu için yapılan projelerde yer alır ve burada haberleşme sistemleri ile ilgili yaptığı araştırmalar onu sibernetiğe yönlendirir. “Sibernetik” terimini birinci defa 1948 yılında yayımladığı Cybernetics: Or Control and Communication in the Animal and the Machine isimli kitabında kullanır. Bu kitap, hem bilim dünyasında hem de toplumsal bilimlerde çığır açar.

Sibernetik: Yapay zekânın arkasındaki bilim

Wiener, insan-makine münasebetini ele alır ve bu alakayı matematiksel bir temele oturtur. Bilhassa geri besleme sistemleri üzerine yaptığı çalışmalar, otomasyon teknolojilerinin gelişimine kıymetli katkılarda bulunur. Örneğin, termostatlar üzere günümüzde yaygın kullanılan aygıtların çalışma prensipleri, Wiener’in geri besleme teorisine dayanır. Ayrıyeten yapay zekâ ve robotik teknolojilerinin temellerini atan teorik çalışmaları ile de tanınır.

Eserleri ortasında The Human Use of Human Beings ve Ex-Prodigy: My Childhood and Youth yer alır. Bu yapıtlarında, yalnızca bilimsel teoriler değil, tıpkı vakitte bilim ve toplum ortasındaki ilgi üzerine de niyetler sunar. Sibernetiğin hem biyolojik hem de mekanik sistemlere uygulanabilir olduğunu savunur ve bu bakış açısı, biyomimetik üzere çağdaş bilim alanlarına ilham verir.

Wiener, 1964 yılında Stockholm’de hayatını kaybeder. Lakin mirası, bilim dünyasında yaşamaya devam eder. Onun çalışmaları, yalnızca teknolojik yeniliklere değil, birebir vakitte toplumsal yapının teknoloji ile dönüşümüne de ışık meblağ.