Pencereler açıkken uyumanın bilimsel artıları ve eksileri
Yıllardır süregelen daha yeterli bir uyku için pencereyi açma alışkanlığı, bilim insanlarının odak noktası oldu.
Birçok kişi yatak odası havasını tazelemek için pencereyi aralık bıraktığını lisana getirirken, bu kolay aksiyonun uyku kalitesi üzerindeki tesirleri hem yararlı hem de tartışmalı sonuçlar ortaya koydu.
BİLİMSEL BİLGİLERLE AÇIK PENCERENİN FAYDALARI
Danimarka Teknik Üniversitesi’nden araştırmacı Xiaojun Fan ve takımının yaptığı çalışmalar, yatak odası havasının kalitesinin uykuyu direkt etkilediğini doğruladı. 40 yatak odasında gerçekleştirilen bir alan çalışması, pencereler açıkken uyuyan iştirakçilerin derin uyku oranının, pencereleri kapalı olanlara kıyasla manalı derecede yüksek olduğunu gösterdi.
Çalışmada, pencereler açıkken iştirakçilerin yüzde 87’si derin uyku deneyimlediğini belirtirken, kapalı pencere şartında bu oranın yüzde 70’te kaldığı kaydedildi.
Araştırmalar, açık pencerenin temel yararının karbondioksit () konsantrasyonunu azaltmak olduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, kapalı bir odada uyurken düzeyinin süratle yükseldiğini ve bunun uyku nizamını bozarak sabah yorgunluk ve baş ağrısına yol açabileceğini tabir etti. Fan’ın çalışmasında, pencere açıkken düzeylerinin bariz halde düştüğü gözlendi.
Uyku uzmanlarından Dr. Raphael Vallat da bu durumu destekledi ve açık pencerenin daha âlâ havalandırma ve düşük sayesinde uyku kalitesini potansiyel olarak artırabileceğini tabir etti.
UYKUYU TEHDİT EDEN KRİTİK RİSKLER
Ancak bilimsel çalışmalar, açık pencerenin her vakit yararlı olmadığını da gözler önüne serdi. Yararların sağlanıp sağlanmayacağı, büyük ölçüde dış ortam şartlarına bağlı olduğu belirtildi.
GÜRÜLTÜ VE HAVA KİRLİLİĞİ ENDİŞESİ
Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden Kardiyolog Thomas Münzel ve grubunun Almanya’da gerçekleştirdiği araştırma, bilhassa trafik gürültüsünün olumsuz tesirlerine dikkat çekti.
Gürültünün, uykudayken dahi gerilim hormonu kortizol düzeyini yükselttiği ve uzun vadede yüksek tansiyon ile kolesterol üzere sıhhat sıkıntılarına yol açabileceği belirtildi.
Münzel, yatak odasına trafik sesi geliyorsa pencereleri kapatmayı yahut kulak tıkacı kullanmayı önerdi.
Xiaojun Fan’ın Şanghay’da yaptığı bir öteki çalışma ise, yüksek yoğunluklu ve sıcak bir kentte pencere açmanın oda hava kalitesini iyileştirmesine karşın, gürültü ve yüksek sıcaklık nedeniyle iştirakçilerin uykusunun kötüleştiğini gösterdi.
Davranışsal uyku psikoloğu Jade Wu, dışarıdaki hava kalitesinin uygun, gürültü ve hava kirliliğinin düşük olması durumunda pencerenin açık bırakılmasını tercih ettiğini, aksi takdirde taze havanın yararının kalmayacağını lisana getirdi.
ALERJENLER VE GÜVENLİK SORUNLARI
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Laren Tan, açık pencerenin bilhassa ilkbahar ve sonbahar aylarında polen, toz ve partikül husus üzere alerjenlerin içeri girmesine neden olabileceğini, bunun da alerji ve astım ataklarını tetikleyerek uykuyu bölebileceğini tabir etti. Ayrıyeten, bilhassa taban katlarda yahut kolay ulaşılabilir pencerelerde güvenlik riski de açık pencere bırakmanın değerli bir dezavantajı olarak öne çıktı.
UZMANLARIN SONUNCU ÖNERİSİ
Bilimsel ispatlar pencere açmanın düzeyini düşürerek ve ülkü serin oda sıcaklığı sağlayarak daha derin ve kesintisiz uykuyu desteklediğini gösterdi. Lakin bu yararların dışarıdaki gürültü, hava kirliliği ve alerjenler tarafından kolay kolay engellenebileceği de kaydedildi.
Uzmanlar, pencereyi açık bırakma kararının ferdî bir istikrar sorunu olduğunu ve bireyin yaşadığı çevresel şartlara nazaran verilmesi gerektiğini vurguladı.
Uzmanlar, gürültü ve kirlilik üzere risklerin yüksek olduğu durumlarda, pencereyi yavaşça aralık bırakmanın yahut hava temizleyici/vantilatör kullanmanın daha inançlı bir seçenek olabileceğini belirtti.
