Rusya kısıtlamaları petrolü ateşledi: En sert haftalık artış yaşandı!
Ukrayna, Rusya’nın güç altyapısına yönelik insansız hava aracı (drone) ataklarını ağırlaştırarak, Moskova’nın savaş iktisadını direkt baltalamaya başladı. Eylül ayı boyunca Saratov, Samara, Kirishi ve Ryazan üzere bölgelerdeki rafinerilere düzenlenen akınlar, Rusya’nın toplam rafinaj kapasitesinin yaklaşık yüzde 20’sini devre dışı bıraktı. Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) kaynaklarına nazaran, bu operasyonlar, Rus ordusunun yakıt lojistiğini sekteye uğratırken, Moskova’nın yıllık 7 milyondan fazla ton petrol işleyen Saratov rafinerisi üzere kritik tesislerde yangınlar çıkardı. Uzmanlar, bu taktikleri “enerji asimetrisi” olarak nitelendirdi.
Trump’tan Avrupa’ya “Rusya’dan petrol almayın” çağrısı
“SAVAŞIN ÖTESİNDE BİR EKONOMİK DARBE”
Carnegie Endowment for International Peace’ten güç uzmanı Sergey Vakulenko, “Ukrayna, Rusya’nın petrol gelirlerini amaç alarak, Kremlin’in savaş fonlarını eritiyor; Bu, klâsik savaşın ötesinde bir ekonomik darbe” dedi.
Benzer halde, Washington Post’un tahliline nazaran, Ukrayna’nın AN-196 Liutyi uzun menzilli dronları, 600 kilometreyi aşan aralardan vuruş yaparak, Rusya’nın Volgograd ve Bashkortostan’daki tesislerini birden fazla defa vurdu, üretim kesintilerini uzattı. Bilimsel çalışmalar da bu tıp jeopolitik çatışmaların güç piyasalarındaki tesirini doğruladı.
Nature mecmuasında yayımlanan bir araştırmaya nazaran, Rusya-Ukrayna Savaşı üzere olaylar, ham petrol fiyatlarında kısa vadeli şoklar yaratırken, uzun vadede arz-talep istikrarını bozarak volatiliteyi artırıyor; örneğin, savaşın birinci yılında petrol fiyatlarında yüzde 30’a varan dalgalanmalar gözlendi.
ABD’nin ticari ham petrol stoklarında beklenmeyen artış!
MOSKOVA’DAN ACİL ATILIM: DİZEL VE AKARYAKIT İHRACATINA KISMİ YASAK
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, Perşembe günü yaptığı açıklamada, ülkenin iç piyasasındaki yakıt açığını gidermek için yıl sonuna kadar dizel ihracatına kısmi yasak getirileceğini ve mevcut akaryakıt ihracat yasağını uzatacağını duyurdu. Bu karar, drone hücumlarının tetiklediği rafineri arızaları nedeniyle dizel ihracatının 2020 düzeylerine gerilemesiyle sürat kazandı.
Financial Times’a nazaran, Ağustos’tan bu yana 38 rafineriden 16’sı vuruldu ve Rusya’nın günlük 1 milyon varil rafinaj kapasitesi kaybedildi.
Novak, “Küçük bir petrol eserleri açığı var, fakat stoklarla kapatıyoruz. Bu tedbir iç piyasayı teminata alacak” dedi.
Ancak, Kırım üzere işgal altındaki bölgelerde yakıt kuyrukları oluşurken, Moskova’nın Belarus’tan acil petrol ithalatı yapması, durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. Reuters kaynakları, yasağın satıcıları etkileyeceğini, lakin üreticilerin hükümetler ortası mutabakatlara devam edeceğini belirtti.
OPEC+ düğmeye bastı: Petrol piyasalarını sarsacak karar
EN SERT HAFTALIK ARTIŞ YAŞANDI!
Petrol fiyatları, Ukrayna’nın akınlarının yarattığı tedirginlik ve Rusya’nın ihracat kısıtlamalarıyla Haziran başından beri en sert haftalık artışını kaydetti. Brent vadeli kontratları yüzde 0,2 yükselerek 69,57 dolara, ABD ham petrolü (WTI) ise yüzde 0,4 artışla varil başına 65,21 dolara çıktı. Her iki gösterge de haftalık bazda yüzde 4’ün üzerinde paha kazandı. Bu, 13 Haziran haftasından beri en büyük sıçrama.
Bilimsel bir perspektiften, ScienceDirect’te yayımlanan bir çalışma, jeopolitik risklerin petrol fiyatlarını “ekonomik aktivite kanalı” üzerinden etkilediğini gösterdi. Çatışmalar global talebi kısarken, fiyatlar birinci çeyrekte yüzde 1,2 düşüş yaşadı, fakat tedarik şokları kalıcı artış yarattı. Öteki bir araştırma, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Avrupa gaz piyasasını ABD ve Asya’dan daha fazla vurduğunu, petrol için benzeri bir bölgesel ayrışma öngörüyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
Yabancı uzmanlar, durumun global güç güvenliğini tehdit ettiğini vurguladı. DBS Bank baş güç analisti Suvro Sarkar, “ABD’nin Rusya petrolü yaptırımları ve Ukrayna taarruzları, arzı sıkıştırıyor; fiyatlar 70 doları aşabilir” iddiasında bulundu. Forbes’tan Vikram Mittal ise, “Ukrayna, barış müzakerelerinde kaldıraç kazanıyor; bu hücumlar, Rusya’nın maliyetlerini artırarak masaya oturtabilir” dedi.
