Şehirlerin unutulmuş köşelerinde sanatın yeşeren yüzü! Terkedilmiş alanlarda hayat bulan sanat
Sanatçılar bu alanları, kentin ağır ve kaotik yapısına karşı sessiz birer nefes alanı, tabiat ile insanın buluştuğu özgün yerler olarak tekrar şekillendiriyor. Bu cins alanlar, ekseriyetle “gizli bahçeler” olarak isimlendiriliyor ve sanatkarlar tarafından tabiat ile iç içe geçmiş sanat yapıtlarına dönüştürülüyor. Bu bilinmeyen bahçeler, hem çevresel estetiği yine keşfetme hem de kentlere yeni bir hayat alanı sunma emelini taşıyor. Bilhassa büyük kentlerde süratle artan betonlaşma, insanların tabiattan giderek daha fazla uzaklaşmasına yol açarken, terkedilmiş alanlarda yapılan bu çeşit çalışmalar, hem çevreyi tekrar kıymetlendiriyor hem de kent sakinlerine tabiatla tekrar ilişki kurma fırsatı sunuyor.
GİZLİ BAHÇELERİN SANATLA BULUŞMASI: KENTTEKİ BOŞ ALANLARI DÖNÜŞTÜRME SANATI
Sanatçılar, terkedilmiş alanları tabiat ile birleştirerek hayatla sanat ortasında bir köprü kuruyorlar.
Catherine Gevaert, Londra’da “Urban Green Art” isimli projeyi yöneten etraf sanatkarı, “Şehirdeki terkedilmiş yerlerin potansiyelini görmek, her sanatkarın aradığı en özgün fırsatlardan biridir. Beton yığınlarının ortasında, doğal ögeler kullanarak insanlara huzur ve dinginlik sunmak, kentteki hayatın kalitesini artırmak demektir” dedi.
Gizli bahçeler, çoğunlukla lokal bitkiler, saksı çiçekleri, eski mobilyalar, organik malzemeler ve bazen de dönüştürülmüş materyallerle yaratılan tabiat temalı sanat yapıtları. Bu bahçeler, hem etrafa katkı sağlıyor hem de estetik bir bedel taşıyor.
Çevre psikoloğu ve urbanizmin tesirleri üzerine çalışan akademisyen Dr. Tomás Sánchez, bu tıp projelerin toplumsal açıdan da yararlı olduğuna dikkat çekti:
“Terkedilmiş alanlarda oluşturulan bu cins zımnî bahçeler, bireylerin ruhsal düzgünlük halleri üzerinde direkt tesir eder. Beşerler doğal ortamlarda daha huzurlu hissederler ve bu çeşit projeler, kentin gerilimli atmosferinden kaçış sağlar.”
GİZLİ BAHÇELERİN TABİATA KATKISI VE KENT EKOSİSTEMİNE ETKİSİ
Şehirlerdeki terkedilmiş alanlarda yapılan bu çeşit doğal sanatsal teşebbüsler, yalnızca estetik değil, çevresel açıdan da kıymetli yararlar sağlar. Lokal biyoçeşitliliği desteklemek ve doğal habitatları tekrar kurmak için değerli bir fırsat sunar.
Ekoloji uzmanı Prof. Dr. Alan Marshall, bu cins projelerin kent ekosistemine sağladığı katkıyı şu formda açıkladı:
“Gizli bahçeler, bilhassa doğal bitki örtüsüne mesken sahipliği yaparak, kentlerdeki biyoçeşitliliği artırır. Bu projeler, tıpkı vakitte sokak hayvanları için ömür alanı sağlar ve tabiatın kentte var olmasını takviyeler.”
Doğal ögelerin geri getirilmesi, kentlerin hava kalitesini de güzelleştirebilir. Kentlerin beton yapıları ve ağır trafikleri, hava kirliliğine neden olurken, yeşil alanların artması bu kirliliği azaltmaya yardımcı olabilir.
Çevre bilimci Dr. Jennifer L. Fisher, “Yeşil alanlar, karbon dioksit emilimini artırarak hava kirliliğini azaltır ve böylelikle kentlerin ekolojik istikrarını korur” formunda açıklama yaptı.
SANATÇILAR TARAFINDAN ŞEKİLLENDİRİLEN SAKLI BAHÇELERİN TOPLUMSAL ETKİSİ
Gizli bahçeler sırf fizikî bir alan yaratmakla kalmaz, birebir vakitte toplumsal tesir de yaratır. Bu projeler, toplulukları bir ortaya getirir, insanları tabiata daha yakın hale getirir ve kentlere yeni bir kimlik kazandırır.
Amsterdam merkezli bir sokak sanatkarı Pieter Jansen, projelerine iştirakçi halkı dahil ederek insanların birlikte çalışarak tabiata hürmet duymalarını sağlamakta.
Jansen, “Bu projeler, yalnızca sanatkarlara değil, tüm topluluğa katkı sağlar. Beşerler tabiatla daha fazla etkileşime girebildikçe, hem şahsî hem de toplumsal seviyede daha sağlıklı bir ömür sürdürebilirler” dedi.
Bu tıp sanat projeleri, kent sakinlerinin topluluk şuurunu artırmak, insanları toplumsal sorumluluk hissiyle hareket etmeye teşvik etmek için de güçlü bir araç. Ayrıyeten, sanatkarların ve halkın işbirliği, terkedilmiş alanların tekrar mana kazanmasına yardımcı olur.
TERKEDİLMİŞ ALANLAR VE GELECEĞİ: SANATLA YİNE ŞEKİLLENDİRİLMİŞ ŞEHİRLER
Şehirlerdeki terkedilmiş alanlar, artık sadece unutulmuş ve ihmal edilmiş yerler olarak anılmıyor.
Sanatçılar ve etraf dostu projeler sayesinde, bu alanlar tekrar doğuyor.
Şehir planlamacısı Dr. Martina Webb, “Şehirlerdeki terkedilmiş alanlar, gerçek yaklaşım ve yanlışsız sanatkarlarla dönüştürülebilir. Bu dönüşüm, kente hem estetik hem de çevresel açıdan yarar sağlar” formunda görüş belirtti.
Bu çeşit projeler, kentlerin kimliğini tekrar tanımlarken, tıpkı vakitte tabiatla barış içinde bir hayat alanı sunuyor.
Şehirlerin terkedilmiş alanlarına hayat vermek, sırf görsel bir hoşluk yaratmıyor; tıpkı vakitte çevresel, ruhsal ve toplumsal yararlar da sağladı.
