Yaz aylarında yükselen sıcaklıklar yalnızca bunaltıcı bir his oluşturmadı, tıpkı vakitte önemli sıhhat problemlerini da beraberinde getirdi. Bilimsel araştırmalar, çok sıcakların inme (felç) riskini artırdığını gösterdi.
Uzmanlar, bilhassa yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve sıcak havalarda dışarıda vakit geçirenler için acil tedbir daveti yaptı.
Uzmanlar, “Sıcak havalarda inme riski iki katına çıkabilir. Bu tehlike, birden fazla kişinin farkında olmadığı kadar ciddi” diyerek halkı uyardı.
SICAKLIK VE İNME ORTASINDAKİ İLİŞKİ: BİLİM NE DİYOR?
Çin’de yapılan bir araştırma, dış ortam sıcaklığının 32°C’yi aştığında inme riskinin iki katına çıktığını ortaya koydu. Üstelik bu tesir, sıcaklığa maruziyet sona erdikten sonra bile 10 saate kadar devam edebildi.
Almanya’daki Helmholtz Münih Araştırma Merkezi tarafından yürütülen bir öteki çalışma, bilhassa gece sıcaklıklarının yüksek olduğu devirlerde inme hadiselerinde istatistiksel olarak manalı bir artış tespit etti.
Uzmanlar, “Kalp-damar sistemi, bedenin ısı düzenlemesiyle direkt ilişkili. Çok sıcaklar, bu sisteme önemli bir gerilim bindiriyor ve inme riskini artırıyor” dedi.
Uluslararası alanda da emsal bulgular mevcut. Harvard Üniversitesi’nden Dr. Wenli Ni’nin yürüttüğü bir çalışma, diyabet ve obezite üzere kronik hastalıkları olan bireylerde sıcaklık artışlarının hücresel yaşlanmayı hızlandırdığını ve inme üzere nörolojik meseleleri tetiklediğini gösterdi.
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) bir araştırması ise sıcaklık her 1°C arttığında, 65 yaş üstü bireylerde kardiyovasküler vefat riskinin %2 oranında yükseldiğini belirtti.
KİMLER RİSK ALTINDA?
İnme, beyne giden kan akışının ani kesilmesiyle ortaya çıkan ve kalıcı sakatlıklara yol açabilen önemli bir sıhhat sorunu. Araştırmalar, 55 yaşından sonra her 10 yılda inme riskinin iki katına çıktığını gösterdi.
Yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, sigara kullanımı ve hareketsiz hayat biçimi üzere klasik risk faktörlerinin yanı sıra, sıcaklık artışları bu riski daha da körükledi.
Uzmanlar, “Kronik hastalığı olanlar, yaşlılar ve susuzluğunu gideremeyecek durumda olanlar sıcak havalarda daha savunmasız” dedi.
UZMANLARDAN KIYMETLİ ÖNERİLER
Uzmanlar, sıcak havalarda inme riskini azaltmak için alınabilecek kolay ancak tesirli tedbirleri sıraladı:
Su Tüketimi: Susama hissi olmadan bol su içmek, sıvı kaybını önlemek için kritik. Çay ve kahve, suyun yerini tutmuyor.
Güneşten Kaçınma: Öğlen saatlerinde (11:00-15:00) dışarı çıkmaktan kaçınılmalı.
Serin Ortamlar: Âlâ havalandırılmış yahut klimalı alanlarda vakit geçirilmeli. Prof. Dr. Afşar, “Vücut terlediğinde dışarı ısı atar. Serin ortamlarda bu süreç hızlanır ve beden ısısı dengelenir” diyor.
Kronik Hastalıkların Denetimi: Tansiyon, şeker ve kalp hastalıkları için ilaçların nizamlı kullanılması hayati ehemmiyet taşıyor.
Hafif Kıyafetler: Açık renkli, bol ve sentetik olmayan kıyafetler tercih edilmeli. Şapka yahut kep kullanımı da öneriliyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE SIHHAT: DAHA BÜYÜK BİR TEHDİT
Uzmanlar, iklim değişikliğinin sıcaklık artışlarını daha sık ve ağır hale getirdiğine dikkat çekti.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporlarına nazaran, global ısınma yalnızca çevresel değil, insan sıhhati üzerinde de önemli tesirler oluşturdu.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Dr. Eunyoung Choi, “Uzun periyodik sıcaklara maruz kalmak, DNA’da kimyasal değişikliklere yol açarak biyolojik yaşlanmayı hızlandırıyor. Bu tesir, sigara yahut alkol kadar güçlü” dedi.
İklim değişikliği, bilhassa Akdeniz havzasında yer alan Türkiye üzere ülkelerde sıcak hava dalgalarını daha sık ve şiddetli hale getirdi.