Tekstil ve moda sektöründe yapay zeka kullanımı israfı önlüyor
Dünyada her geçen gün gelişen dokuma ve moda bölümündeki tedarikçilerin, müşterilerine kısa müddette koleksiyon oluşturma ve numune çıkarma üzere vakitle yarıştığı devirde yeni teknolojilerin kullanılması ehemmiyet taşıyor.
Tekstil dalındaki gelişmelere ait değerlendirmede bulunan TİHCAD Başkanı Ergin Aydın, yapay zeka teknolojilerinin dokumacılık ve moda bölümünde kullanılmasının en somut kazanımlarından birinin eser geliştirme ve modelleme sürecinin hızlanması olduğunu söyledi.
Küresel ölçekte dokumacılıkta yapay zeka pazar büyüklüğünün 2026 yılında 4,9 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini tabir eden Aydın, “Üretim planlamadan kalite denetimine, dizayndan tedarik zinciri optimizasyonuna kadar pek çok alanda kullanılıyor. Dokumacılık üreticilerinin yüzde 45’i kalite denetimi düzgünleştirmek için bu teknolojilerden faydalanıyor.” diye konuştu.
Aydın, yapay zekanın, üretim tarafında bakım ve otomasyon verimliliğini artırırken, perakende tarafında talep iddiası, stok idaresi ve şahsileştirilmiş pazarlama emeliyle kullanıldığını lisana getirdi.
Geleneksel koleksiyon geliştirme döngüsünün dizayndan mağazaya ulaşmasının 8-12 ayı bulabildiğini belirten Aydın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yapay zeka dayanaklı dijital tasarım bunu önemli ölçüde kısaltabiliyor. Örneğin, 3D dijital tasarım ve örnekleme, tasarım onay müddetini haftalardan saatler mertebesine indirmekte. Fizikî bir numunenin dikilip müşteriye gönderilmesi haftalar alabilirken, dijital bir prototipin hazırlanıp sunulması neredeyse anlık gerçekleşir. Son beş yılda giysi eserlerinde teslim mühletleri yarı yarıya kısalırken, klâsik numune hazırlama tıpkı yavaşlıkta kaldığı için sürecin tıkanma noktası oluyordu.”
“DİJİTAL ÖRNEKLEMELER NUMUNE BAŞINA ÜRETİM MALİYETLERİNİ DRAMATİK BİÇİMDE DÜŞÜRÜYOR”
Aydın, dokumacılık eser geliştirmede yapay zeka kullanımının tasarım müddetlerini ortalamada yüzde 40 hızlandırdığına, koleksiyonların pazara çıkış suratını artırdığına dikkati çekti.
Dijital örneklemelerin, numune başına üretim maliyetlerini dramatik biçimde düşürdüğünü belirten Aydın, “Analizler, dijital numune kullanımı ile geliştirme maliyetlerinde yüzde 60’a varan tasarruf sağlanabildiğini ortaya koyuyor. Dünya genelinde moda ayakkabı dalı her yıl yaklaşık 14 milyar çift ayakkabı üretirken, her bir model için ortalama 13 numune yapılmaktadır. Bunların büyük kısmı israf olup etrafa yük bindirmektedir. Dijital numune sayesinde bu gereksiz prototiplerin birçoklarından kurtulmak mümkün.” halinde konuştu.
3D TEKNOLOJİSİYLE GEREÇ İSRAFININ ÖNÜNE GEÇİLİYOR
Aydın, hazır giysi bölümünde de üretilen eserlerin milyonlarca adedinin her yıl çöpe gittiğini tabir ederek, şunları kaydetti:
“Tabloya bakıldığında her yıl bu israfın dörtte biri yalnızca 1-2 kere görülüp rafa kalkmış numune eserlerden oluşmakta. Bu çarpıcı bilgi, fiziki numune odaklı tasarım sürecinin ne kadar büyük bir kaynak israfına yol açtığını gösteriyor. Yapay zeka ve 3D teknolojilerinin devreye girmesiyle, markalar artık koleksiyon onayı için bir ‘master’ numune ile yetinebiliyor, hatta kimileri hiç fizikî numune üretmeden büsbütün dijital prototiplerle karar alabiliyor.
Örneğin, dijital platformlarda tasarlanan bir giysi, gerçekçi 3D manzarasıyla kumaş düşüşünden dikiş ayrıntısına kadar sunulabildiğinden, pek çok marka üretime geçmeden evvel en fazla tek bir fizikî örnek görüp onay veriyor. Bu yaklaşım, hem materyal israfını azaltıyor hem de numunelerin kargo ile gönderilmesi, fotoğraf çekimi için çoğaltılması üzere süreçleri elimine ederek vakit ve para tasarrufu sağlıyor. Ayrıyeten, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Moda İttifakının datalarına nazaran, dijital bir giysi prototipinin üretimi, fizikî bir prototipe kıyasla yüzde 97 daha az karbon salımı ile gerçekleşiyor.”
“SEYAHAT, FUAR, DAĞITIM ÜZERE MALİYETLER DE KIYMETLİ ÖLÇÜDE AZALIYOR”
Ergin Aydın, teknolojinin gelişimiyle klâsik olarak toptancılar ve alıcıların, yeni koleksiyonları görmek için fizikî showroomlara gitmek yerine dijital showroom konseptini tercih ettiğini ve bunun süratle yayıldığını belirterek, “Coğrafi mahzurlar ortadan kalkıyor. Bir marka İstanbul’daki koleksiyonunu tıpkı anda Avrupa’daki, Amerika’daki alıcılara gösterebiliyor. Üstelik bu sayede seyahat, fuar, dağıtım üzere maliyetler de değerli ölçüde azalıyor.” diye konuştu.
“Tasarım tarafında yapay zekanın tesirlerinin dizayncılar için tehdit mi yoksa avantaj mı?” sorusuna ait Aydın, “Tamamen yaratıcı sürecin yerine geçemeyeceği lakin tasarımcılara güçlü bir takviye sunacağı tarafında. Büyük bilgi setlerinden öğrendiği kalıplarla yeni desenler, renk kombinasyonları yahut formlar önerebilir, lakin bu tekliflerin moda dünyasında kültürel ve sanatsal açıdan değerlendirmesini yapacak olan yeniden insandır. Bir öteki deyişle, yapay zeka tasarımcıya ilham verebilir, sıra dışı kombinasyonlar deneyebilir.” cevabını verdi.
