Türkiye, enerjide yaptığı yatırımların meyvelerini topluyor!
Enerji arzında yerli kaynakların kullanımına önemli formda tartı veren Türkiye’nin Gabar petrolü ve Sakarya Gaz Alanı’nın keşfi ile yenilenebilir güç kaynaklarından elektrik üretiminde gerçekleştirdiği artışlar dikkati çekiyor.
Yenilenebilir güç kaynaklarının toplam elektrik üretimindeki hissesini önemli oranda artıran Türkiye, petrolde iç tüketimi yerli kaynaklarla karşılama oranını yaklaşık yüzde 15’e çıkardı. Yerli gaz ile 3 milyon hanenin muhtaçlığı temin ediliyor.
Bu kapsamda 2021’de Gabar alanında Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi gerçekleşirken, 2020’de Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanında yapılan gaz keşfiyle Türkiye’nin doğal gaz arz güvenliğine değerli katkı sağlandı.
Mevcut durumda Türkiye’nin günlük petrol üretimi 29 Aralık prestijiyle Gabar dahil 127 bin varile ulaştı. Gabar’da 75 kuyuda 71 bin varil petrol üretiliyor. 2025’de buradaki günlük petrol üretiminin 100 bin varile çıkarılması hedefleniyor.
Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’nda ise günlük 7 milyon metreküp üretime ulaşıldı. Bu ölçü, yaklaşık 3 milyon hanenin gaz muhtaçlığını karşılıyor. Alandaki mevcut üretimin yılın birinci çeyreğinde 9,5 milyon metreküpe çıkarılması öngörülüyor.
Çanakkale’de bakım çalışmaları süren Yüzer Üretim Depolama Ünitesinin (FPSO) 2026’da devreye girmesiyle Sakarya alanında üretimin 9,5 milyon metreküpten günlük 20 milyon metreküpe çıkarılması amaçlanıyor.
RÜZGAR VE GÜNEŞİN KAPASİTESİ 32 BİN MEGAVATA ULAŞTI
Türkiye’de hane halkının tükettiği elektrik karbon nötr olarak karşılanıyor. Bunda yenilenebilir güç kaynakları ortasında son yıllarda öne çıkan rüzgar ve güneş gücü santrallerinin kapasitesinin artması değerli rol oynuyor.
TEİAŞ datalarına göre Türkiye’nin elektrikte kurulu gücü 115 bin 959 megavata ulaştı. Yenilenebilir enerji kaynaklarında kurulu güç bakımından hidroelektrik santralleri 32 bin 203, güneş 19 bin 846, rüzgar 12 bin 851, biyokütle 2 bin 128, jeotermal 1734 megavata ulaştı.
Hane halkının kullandığı elektrik rüzgar ve güneşten değil de doğal gazdan sağlanacak olsa 14 milyar metreküp gazın kullanılacağı, bunun da en az 8 milyar dolar ek maliyete sebep olacağı varsayım ediliyor.
Bu ortada rüzgar ve güneş gücü yatırımlarını her yıl 7-8 bin megavat artırmayı planlayan Türkiye, 2035’te rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücünde 120 bin megavata ulaşmayı planlıyor. Bu doğrultuda yıl içinde bölümdeki yatırım ve müsaade süreçlerinin kısaltılması da amaçlanıyor.
TÜRKİYE GÜÇTE KIYMETLİ UZAKLIK KAT ETTİ
Türkiye Güç Stratejileri ve Siyasetleri Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, AA muhabirine Türkiye’nin güç konusunda attığı adımlara yönelik değerlendirmelerde bulunarak, şunları kaydetti:
“Türkiye son periyotta güç bağımsızlığına giden yolda değerli adımlar atmayı başardı, değerli bir yol kat etti. Sakarya Gaz Alanı’nın üretime alınması, şu anki üretim sayıları bile güçte dışa bağımlılığımızı yüzde 1 oranında azaltıyor. Üretim arttıkça bu oran da artacak. Bunun yanı sıra şu an bütün alanlardan elde ettiğimiz tüm petrolün fazlasını Gabar’da elde ediyoruz. Bu sahiden Türk petrol tarihi açısından son derece kıymetli. İnşallah üretim artırılacak. Gabar sayesinde ham petrolde yurtiçi üretimin yurtiçi tüketimi karşılama oranı perspektifinde yüzde 15 düzeylerine ulaşmış durumdayız. Bu atılan adımların hepsinin sistematik bir formda oluşturulduğunu gözlemleyebiliyoruz.”
Enerjide doğal gazda boru sınırı diplomasileri, inşaları, yüzer ve sabit sıvılaştırılmış (LNG) terminalleri, depolama tesisleriyle Türkiye’nin, doğalgaz arz güvenliği, arz çeşitliliği ve fiyat idaresi noktasında değerli bir performans ortaya koymayı başardığını vurgulayan Akyener, tüzel, ticari ve teknik altyapıda entegre çalışmalar gerçekleştirildiğini ve sürecin Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından başarılı bir halde ilerletildiğini aktardı.
TÜRKİYE GÜÇ KRİZİNİ AVRUPA’DAN DAHA UYGUN YÖNETTİ
Akyener, pandemi sonrasında meydana gelen güç krizinin dünyayı ve bilhassa Avrupa’yı önemli biçimde etkilediğine ve Rusya-Ukrayna savaşının bu krizi derinleştirdiğine işaret ederek, “Türkiye, Avrupa Birliği’ne (AB) kıyasla bu süreçleri çok daha profesyonel bir formda yönetti. AB birçok noktada arz krizi yaşarken, Türkiye’nin arz sorunu diye bir mevzu kalmadı. Bunu rahatlıkla söz edebiliriz.” dedi.
Yenilenebilir güç konusunda Türkiye’nin Avrupa’daki birçok ülkeyi geride bıraktığına dikkati çeken Akyener, “Türkiye’nin yakaladığı bu ivme kolay olmadı. Mevzuat sistemlerinden teşvik siyasetlerine, yerli teknoloji üretim kabiliyetlerini geliştirmeyle alakalı devlet takviyelerinden yatırımcı ilgisinin cezbedilmesine, bu bağlamda altyapı çalışmaların oturtulmasına, iletim, dağıtım ağları üzere özelleştirme süreçlerine kadar çok istikametli, sahiden yorucu fakat Türkiye’ye bir o kadar da çok şey kazandıran işler yapıldı.” değerlendirmesinde bulundu.
Akyener, rüzgar ve güneşte 2035 gayelerine de vurgu yaparak, “Türkiye, şu an bunu 4 katına çıkarmayla alakalı daha makro bir gaye önüne koymuş durumda. Bu süreci yakalarken, depolama, hidrojen üretimi, denizlerde rüzgar üzere projeleri de Türkiye adım adım hayata geçirmek için çalışmalarını sürdürüyor.” diye konuştu.
Türkiye’nin yenilenebilir güç teknolojilerini ulusallaştırma konusunda da çalışmalar yaptığına ve bu alanda yüzde 90’ın üzerinde bir kabiliyete ulaştığına dikkati çeken Akyener, “Bu da hakikaten çok değerli bir atılım. İnşallah yenilenebilir güç konusunda Türkiye’nin geleceği bir epey parlak.” tabirlerini kullandı.
ENERJİDE ATILAN ADIMLAR DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTIYOR
Siyaset, İktisat ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir de güçte atılan adımlara ait “Türkiye, 20 yılı aşkın bir müddettir güç arz güvenliğini artırmak ismine güçte ithal girdi oranını düşürerek dışa bağımlılığı azaltmak, tükettiği güç kaynaklarını üreten bir ülke olmak, yerli ve ulusal güç ile maden kaynaklarından mümkün olan en yüksek seviyede yarar sağlamak için çalışıyor.” bilgisini paylaştı.
Sakarya Gaz Alanında yapılan üretimin Türkiye’nin en büyük doğal gaz üretimi olduğunu belirten Özdemir, kelamlarına şöyle devam etti: “Ocak 2025 itibariyle alandan günlük üretilen gaz ölçüsü yaklaşık 7 milyon metreküp. Bu ölçü 3 milyon hanenin doğal gaz talebini karşılayabilecek seviyede. Şırnak’taki Gabar Alanı ise Türkiye’de keşfedilmiş en büyük petrol alanı olma özelliğini taşıyor. Bugün alandan üretilen petrol ölçüsü günlük 71 bin varil düzeyinde. Kelam konusu üretim sayesinde bugünkü petrol fiyatları ile yaklaşık 2 milyar dolarlık güç ithalatı tasarrufu sağlandığını söylemek mümkün.”
Özdemir, 2002’de 12,3 bin megavat olan yenilenebilir kurulu gücünün 2024 sonunda 68,2 bin megavata ulaştığının altını çizerek, “Tüm bunlar, petrol ve doğal gaz arama ve üretimi, yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik enerjisi kurulu gücündeki hissesinin artırılması Türkiye’nin ithal güç kaynaklarına bağımlılığını azaltarak, güç faturasında da aşağı taraflı bir tesir yaratırken, dışa bağımlılığını azaltarak güçte bağımsızlığını artırıcı tesir ortaya çıkarıyor.” tabirlerine yer verdi.
