Türkiye’de orman yangınları: Risk altındaki alan 12,5 milyon hektar
Türkiye’de yıllık ortalama 14 bin hektarlık ormanlık alan yanarken, bu da yılda ortalama 2 bin 200 orman yangınına denk geliyor. Fakat bu yıl, yanan alan ölçüsünün 40 ila 50 bin hektar ortasında olduğu kestirim edilirken yalnızca ormanlar değil, tarım toprakları ve yerleşim yerleri de yangınlardan ziyan görüyor.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Mühendisliği Kısmı Orman Entomolojisi ve Müdafaa Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Alperen Coşkuner, Türkiye’nin coğrafik pozisyonu nedeniyle orman yangınlarına en açık ülkeler ortasında yer aldığını söyledi. Coşkuner “Ülkemiz, bulunduğu coğrafik pozisyon prestijiyle orman yangınlarına son derece hassastır. Yaklaşık 12,5 milyon hektarlık orman alanı yangın riski altındadır. Bilhassa Hatay’dan başlayıp Batı Karadeniz’e kadar uzanan kıyı şeridi boyunca bu ormanlık alan, uzun yangın dönemi olarak tanımladığımız periyotta yangınlara açık hale gelir. Mayıs ayından Ekim ayına kadar süren bu devir, yangın dönemi olarak kabul edilmektedir. Farklı devirlerde yangınlar çıkmakla birlikte, bilhassa 2021 yılında vakit zaman ekstrem hava şartları yaşanmıştır. Örneğin, Temmuz başı ile Haziran sonu ortasındaki dönemde İzmir’in Çeşme bölgesinde önemli yangınlar meydana gelmiştir. Bu devirde poyrazın tesiriyle rüzgar suratının 50 kilometrelere, hatta rüzgar atılımı dediğimiz ani artışlarla 80 kilometreye ulaştığı görülmüştür. Birebir vakitte hava sıcaklıklarının çok yüksek, bağıl nemin ise çok düşük olduğu bu süreçte, yanıcı unsurların nem oranı da azaldığı için olağandışı ve şiddetli yangınlar meydana gelmiştir” dedi.
“BU YIL İDDİASI OLARAK 40-50 BİN HEKTAR CİVARINDA BİR ALANIN YANGINLARDAN ETKİLENDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM”
Bu yıl 40-50 bin hektar civarında alanın yangından etkilendiğini belirten Coşkuner, “Ülkemizde toplamda yaklaşık 23 milyon hektarlık orman alanı bulunmaktadır ve bunun yüzde 55’i orman yangınlarına hassastır. Uzun yıllara ilişkin istatistiklere nazaran, yılda ortalama 14 bin hektarlık orman alanı yanmakta, bu da yaklaşık 2 bin 200 orman yangınına denk gelmektedir. Fakat bu yıl yanan alan ölçüsünün hayli fazla olduğunu, varsayımı olarak 40-50 bin hektar civarında bir alanın yangınlardan etkilendiğini düşünüyorum. Bu alanlara yalnızca ormanlar değil tarım alanları ve yerleşim yerleri de bu kapsama dâhildir” diye konuştu.
YÜZDE 98’İ İNSAN KAYNAKLI
Yangınların yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğunu kaydeden Coşkuner, “Ülkemizdeki orman yangınlarının yüzde 98’i insan kaynaklıdır. Birtakım istatistiklerde bu oran yüzde 80-90 ortasında gösterilse de, temel kıymetlendirme yanan alan ölçüsü üzerinden yapılmalıdır. Yangın sayısı değil, yanan alan daha belirleyicidir. Bu kapsamda yalnızca yüzde 2’lik bir kısmın yıldırım üzere doğal nedenlerle çıktığını söyleyebiliriz. Geri kalan büyük çoğunluk, maalesef insan yanlışından kaynaklanmaktadır. Orman yangınlarını bina yangınlarından ayırmak gerekir. Bina yangınları daha statik, denetim altına alınabilirken, orman yangınları açık alanda özgür yayılma eğilimindedir ve atmosferik şartlardan direkt etkilenir. Şayet yangına birinci müdahale sırasında denetim sağlanamazsa ve yangının ilerlediği tarafta rüzgar tesiriyle birlikte çok ölçüde yanıcı unsur bulunuyorsa, yangını durdurmak epey zorlaşır” formunda konuştu.
EN BÜYÜK KAYIP: İNSAN HAYATLARI
Yangınların en acı tarafının can kayıpları olduğunu söz eden Coşkuner, “Bu tıp olaylarda en büyük sorun, insan kayıplarıdır. Yangını süratlice denetim altına almak için çaba edenler, vakit zaman yangının içinde kalabilmektedir. Yüksek ısı nedeniyle beden sıcaklığı artar ve kişi fark etmeden şuur kaybı yaşayabilir. Tıpkı anda ağır duman da görüşü engellediğinden, olay öngörülemez bir hale gelir. Çoklukla evvel dumandan zehirlenme gerçekleşir, akabinde şuur kaybı sonrası yangın vücudu tesirler. Ne yazık ki bu süreç genelde bu türlü ilerlemektedir” sözlerini kullandı.
