Türkiye’nin ilk döngüsel marketi israfın önlenmesine katkı sağlıyor
Tüketime uygun eserler çöpe atıldığında hem eser hem de üretim sürecinde kullanılan güç ve kaynaklar israf edilmiş oluyor. Bu durum, etrafa ve ülke iktisadına ziyan veriyor.
Yenir Teknoloji AŞ Kurucu Ortağı Dolunay Kaplan, AA muhabirine, yıllık 150 milyon tonun üzerinde besin eserinin tüketim tarihi nedeniyle israf edildiğini söyledi.
Bunun finansal olarak yaklaşık 40 milyar liraya denk geldiğine işaret eden Kaplan, marketlerden, perakende zincirlerinden ve üreticilerden çıkan atıl stoklar içinde kurtarılabilecek eserler olduğunu söz etti.
Kaplan, bu üzere eserlerde israfı önlemek için Türkiye’nin birinci döngüsel marketlerini açtıklarını belirterek, “Hala tüketim yahut kullanım kıymetini koruyan, israf olma yolundaki ambalaj yanılgılı, stok fazlası yahut tarihi yaklaşmış eserleri alıp, denetimini gerçekleştirip piyasa fiyatlarına nazaran yüksek indirimlerle tüketicilerle buluşturup stokların süratli bir biçimde erimesini sağlıyoruz.” dedi.
Kendilerini “israf savaşçıları” olarak tanımlayan Kaplan, şu an Çanakkale, Eskişehir, İstanbul ve Bursa’da “hesaplı gelir, israfı bitirir” sloganıyla hizmet verdiklerini, aralık ayına kadar 12 vilayette olacaklarını lisana getirdi.
Kaplan, döngüsel marketteki eserleri besin üreticileri, perakendeciler ve bayilerden temin ettiklerini belirterek, “Firmaya gittiğimiz vakit bütün atıl eserlerini alıyoruz. Bunun içinde nitekim tüketilemeyecek, kullanılamayacak durumda olanlar da var. Bu eserleri hayvan yemine dönüştürülmek üzere, insan tüketimine uygun mu, perakende satışa çıkabilir mi yahut sahiden imha olması gerekiyor mu formunda ayırıp tahliller buluyoruz.” diye konuştu.
MARKETTE EN ÇOK SATILAN ESERLER, ATIŞTIRMALIKLAR VE TOZ DETERJAN
Bu işe birinci olarak çevrim içi döngüsel markette meyve ve zerzevat eserleri satarak başladıklarını söyleyen Kaplan, şu an çevrim içi ve fiziki döngüsel markette, atıştırmalıklardan temel tüketim besin, süt kümesi, mesken bakım, paklık, elektronik hatta züccaciyeye kadar tüm kategorilerden eserlerin bulunduğunu söz etti.
Kaplan, markette şu an en çok satılan eserlerin atıştırmalıklar ve toz deterjanlar olduğunu belirterek, taşınabilir uygulama ve internet sitesinden verilen siparişleri tüm vilayetlere 3 iş günü içinde teslim ettiklerini söyledi.
Kurdukları sistem sayesinde her bir markette günlük yaklaşık 20 bin eserin israf olmasını engellediklerini lisana getiren Kaplan, “Bugüne kadar 20 milyon adede yakın eserin israfını engelledik. Bu da yaklaşık olarak 150 milyon kilogram karbon emisyonunu önlediğimiz manasına geliyor.” dedi.
Kaplan, markette satılan tavsiye edilen tüketim tarihi yaklaşmış yahut geçmiş eserlerle ilgili tüketicilerin kaygı duymaması gerektiğini tabir ederek, “Biz burada satış hudutlarımızı belirlerken külliyen Tarım ve Orman Bakanlığı mevzuatına uymak zorundayız. Birebir vakitte bu eserleri aldığımız vakit besin mühendislerimiz tarafından denetim ediliyor. Tertipli aralıklarla laboratuvarda mikrobiyolojik teste giriyor. Yani şayet tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş eserler konusunda biz denetimini gerçekleştirip burada satıyorsak bu eserler hakikaten tüketim onayını almış eserlerdir.” diye konuştu.
“İSRAFI ÖNLEYEN BİR MARKET”
Haftada en az 2 kere döngüsel markete gelen müşterilerden Aleyna Bayram, döngüsel marketten alışveriş yaparak bütçesini ve çevreyi koruduğunu söyledi.
Bu defa marketten zerzevat, meyve ve çamaşır deterjanı almaya geldiğini belirten Bayram, “Ambalaj hasarlı deterjanlar var, onların satışını yapıyorlar. İsrafı önleyen bir market. Epey mutluyuz buradan alışveriş yapmaktan. Daima geliyoruz.” dedi.
Oğluyla markete gelen müşterilerden Nurgül Serin de döngüsel marketi toplumsal medya aracılığıyla keşfettiğini ve gelirken eserlerin tazeliğiyle ilgili kaygılı olduğunu tabir ederek, marketten atıştırmalıklar, deterjan ve meşrubat üzere farklı kategorilerden eserler aldığını lisana getirdi.
Rüzgar Buyruk Serin de besin israfı konusunda dikkatli olduğunu ve marketten son kullanma tarihi yaklaşması nedeniyle çok uygun fiyata satılan birçok atıştırmalık aldığını tabir etti.
SON TÜKETİM TARİHİ VE TAVSİYE EDİLEN TÜKETİM TARİHİ ORTASINDAKİ FARK
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Dikmen de marketlerde satılan eserlerde bulunan son tüketim ve tavsiye edilen tüketim tarihi ibarelerinin tüketiciler tarafından çoklukla karıştırıldığını söyledi. Dikmen, besin etiketlerindeki “son tüketim tarihi” ve “tavsiye edilen tüketim tarihi” ortasındaki farkı anlamanın, besin güvenliğini sağlamanın ve israfı önlemenin temeli olduğunu vurguladı.
Son tüketim tarihinin oda sıcaklığında çabuk bozulabilen süt, yoğurt, et üzere eserlerde yer aldığına işaret eden Dikmen, bunun tüketiciler için adeta bir güvenlik bariyeri olduğunu ve eserin belirtilen tarihten sonra tüketilmesinin insan sıhhati açısından ziyanlı olduğunu söyledi.
Dikmen, tavsiye edilen tüketim tarihinin ise kuru baklagil, un, kuruyemiş, meşrubat, bal, çikolata, şekerleme üzere eserlerin tat, koku, renk, doku ve besin bedeli bakımından en düzgün kalite özelliklerini koruyacağı süreyi söz ettiğini belirtti.
Ürünlerin, tavsiye edilen tüketim tarihi geçtiğinde tüketiciler tarafından son kullanma tarihi geçmiş üzere algılanıp atılabildiğine işaret eden Dikmen, “Tavsiye edilen tüketim tarihi geçen eserler şayet hem satışa sunulan marketlerde hem de kişi aldıktan sonra meskeninde raf ömrüne uygun şartlarda saklandıysa evet, bu tüketilebilir ve besin israfı açısından da uygun bir aksiyon olabilir zira sürdürülebilir kalkınma hedeflerindeki en değerli maksatlardan birisi de sorumlu tüketim.” diye konuştu.
