Uykunun vücut ve zihin sıhhati üzerinde çok güçlü bir tesiri olduğu herkes tarafından kabul edilen bir gerçek. Fakat, yanlışsız bildiğimiz birçok yanlış, uykusuzluğun getirdiği sıhhat meselelerini daha da kötüleştirebilir.
Uykusuzluk, sırf bir sabahın verimsiz geçmesine yol açmakla kalmaz; uzun vadede daha önemli sıhhat problemlerine yer hazırlar.
Beyin işlevlerini zayıflatmak, bağışıklık sistemini bozmak, kalp hastalıklarına ve diyabete neden olmak üzere tesirlerinin yanı sıra, ruhsal sıhhati da olumsuz tesirler. Lakin, birden fazla kişi, uykunun kalitesi ve müddeti hakkında yanlış bilgilere sahip.
Peki, bu yanlışlar neler ve hakikat bildiğimiz yanlışların arkasında hangi bilimsel gerçekler yatıyor? İşte tüm ayrıntılar…
Alzheimer’ı erken fark etmek uykuda mı gizli? Uzmanlar anlatıyor
1. 7-8 Saat Uyku Herkes İçin Ülkü Süre
Yıllarca halk ortasında “7-8 saat uyumak en ülkü süredir” inancı yerleşmişti.
Ancak, uyku gereksinimi ferdî bir tecrübedir ve yaş, genetik faktörler, ömür şekli ve kişisel sıhhat durumu üzere birçok faktöre bağlı.
California Üniversitesi’nden uyku araştırmacısı Dr. Matthew Walker, bu mevzuda şu açıklamayı yaptı:
“Bazı beşerler, sırf 6 saat uyku ile güç dolu hissederken, öbürleri 9 saat uykuya gereksinim duyabiliyor. Kıymetli olan, uyandığınızda kendinizi nasıl hissettiğinizdir. Şayet dinlenmiş ve enerjik hissediyorsanız, gereğince uyudunuz demektir.”
2. Uykusuzluk Yalnızca Fizikî Sıhhati Etkiler
Birçok kişi, uyku eksikliğinin sırf fizikî sıhhat üzerinde tesiri olduğunu düşünür. Lakin, uykusuzluk tıpkı vakitte ruhsal sıhhati da direkt tesirler.
Harvard Üniversitesi’nden bir uyku uzmanı Dr. Charles Czeisler, uykusuzluğun depresyon, anksiyete ve gerilimle olan güçlü temasını şöyle açıkladı:
“Uyku eksikliği, beynin duygusal düzenleme merkezini direkt etkileyerek ruh hali değişimlerine, tasa bozukluklarına ve depresyona yol açabilir. Tıpkı vakitte uyku eksikliği, kişinin gerilimle başa çıkma kapasitesini azaltır.”
3. “Alkol Uykuya Geçişi Kolaylaştırır”
Alkolün uykuya dalmayı kolaylaştırdığına dair yaygın bir inanç var. Fakat bu, aslında önemli bir yanılgı.
Alkol, kısa vadede uykuya geçişi kolaylaştırabilirken, uzun vadede uyku kalitesini bozar ve gece boyunca uyanmalara sebep olabilir.
Uyku uzmanı Dr. Michael Breus, “Alkol, REM uykusunun (derin uyku) kalitesini önemli halde azaltır. REM uykusu, beynin ve vücudun dinlenmesi için gereklidir. Alkol tüketimi, gece boyunca sık sık uyanmalara yol açarak uyku döngüsünü bozar” dedi.
Kaliteli uykunun sırrı! Uzmanlar âlâ uyku için neler yapılmalı?
4. “Sadece Uyku Mühleti Kıymetlidir, Kaliteyi Düşünmeye Gerek Yok”
Birçok kişi, sırf uyku müddetine odaklanır ve uyku kalitesini göz gerisi eder. Fakat, uyku kalitesi de en az uyku müddeti kadar değerli.
Dr. Walker, uyku kalitesinin daha sağlıklı bir uyku nizamı için kritik olduğunu belirtti:
“Yeterli müddet uyumak kıymetli olsa da, daha derin ve kaliteli bir uyku, sıhhat için çok daha yararlıdır. Uyku müddeti ne kadar uzun olursa olsun, derin uyku fazları (REM ve NREM) ne kadar azsa, o kadar berbat dinlenirsiniz.”
5. “Uykusuzluk Yalnızca Yaşlılarda Görülür”
Uyku bozuklukları, sırf yaşlıları etkileyen bir sorun olarak düşünülse de, günümüzde gençler ve orta yaşlı bireyler ortasında da değerli bir sorun haline geldi.
Uyku bozuklukları uzmanı Dr. Christopher Winter, gençlerde artan uykusuzluk oranlarına dikkat çekti:
“Günümüzün genç kuşağı, okul, iş ve toplumsal medyanın baskısıyla sıklıkla uykusuz kalıyor. Uyku eksikliği, bu yaş kümesinde da misal halde anksiyete, depresyon ve bilişsel bozukluklara yol açabiliyor.”
6. “Pazar Gecesi Uykusuzluğu, Haftalık Uykusuzluk Sıkıntısını Çözebilir”
Birçok kişi, hafta boyunca eksik kalan uyku saatlerini pazar gecesi “toparlama” yoluna sarfiyat. Lakin bu yaklaşım, uyku tertibini düzeltemez ve yalnızca bedenin biyolojik ritmine ziyan verir.
Dr. Jennifer Martin, “Uykusuzluğu bir gecede telafi etmek mümkün değil. Uykusuz geçirdiğiniz her gün, uyku gereksiniminizi arttırır ve bu eksikliği bir gecede dengelemeniz mümkün değildir” diyor.
7. “Sadece Yatakta Ahenge Vakti Uykudur”
Çoğu insan, yatağa gitmenin ve uyumaya başlamanın, gerçek uykunun başlangıcı olduğunu düşünür. Fakat, uykuya dalma müddeti de kıymetli.
Stanford Üniversitesi’nden uyku uzmanı Dr. William Dement, “Uykusuzluk, ekseriyetle yatakta geçen vakti uzatarak telafi edilmeye çalışılır. Fakat, aslında kıymetli olan yatakta geçirilen mühlet değil, o müddet içinde uykuya ne kadar süratli geçtiğinizdir. Yatakta 20 dakikadan fazla vakit geçiriyorsanız, uykuya geçmek için öteki bir teknik kullanmak daha faydalıdır” biçiminde açıkladı.
Uyku nizamı sıhhatiniz hakkında bakın ne söylüyor! Uzmanlar anlatıyor
UYKUNUN BİLİMSEL GERÇEKLERİ VE GÜZEL BİR UYKU İÇİN İPUÇLARI
Uykusuzluk, sıhhatimizi tehdit eden önemli bir faktör olabilir ve yanlışsız bilinen yanlışlar, bu sorunun daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Bilimsel araştırmalar, uyku kalitesini artırmak ve sağlıklı bir uyku nizamı oluşturmak için daha derinlemesine bilgi sağlıyor.
Uyku hakkında hakikat bilgilere sahip olmak, daha sağlıklı bir hayat sürmek için büyük ehemmiyet taşıyor.