Uzmanından göz tembelliği tedavisinde erken teşhis uyarısı
Erzincan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, göz tembelliğinin erken teşhis edilip tedavi edilmezse, kalıcı görme kaybına neden olabileceğini belirterek çocuklarda sistemli göz muayenelerinin küçük yaştan itibaren çok kıymetli olduğunu söyledi.
Göz tembelliğinin tıbbi ismiyle ambliyopinin bir gözün olağan görme yeteneğini geliştirememesi durumu olarak tanımlandığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, “Genellikle küçük çocukluk devrinde ortaya çıkar ve bir gözün beyin ile olağan irtibatını kuramaması sonucu gelişir. Bu durum, görme sertliğinde azalmaya ve o beğenilen zayıf görme yetisine neden olur” dedi.
“GÖZ TEMBELLİĞİ BİRDEN FAZLA VAKİT TEK GÖZÜ ETKİLER”
Bayrakçeken; “Göz tembelliği, beğenilen ve göz hududunda yapısal hiçbir bozukluk olmamasına karşın bir gözün başka göze nazaran yahut her iki gözün olağana nazaran daha düşük görmesidir. Göz tembelliğinin tıbbi ismi “ambliyopi”dir. Görme doğumdan itibaren öğrenilen bir duyudur. Beynimiz geliştiği sürece görmemiz de gelişir ve daha detaylı görmeyi öğreniriz. Şayet bu devirde görmemizi engelleyen bir durum oluşursa örneğin bir beğenilen başkasına nazaran daha yüksek bir numara olur ise o tarafta görme daha bulanık öğrenilir ve o göz tembel kalabilir. Bu durum devam ettikçe, tembel gözden gelen sinyalleri beyin görmezden gelmeye başlar. Böylelikle görmede azlık ortaya çıkar. Göz tembelliği birden fazla vakit tek gözü tesirler lakin birtakım durumlarda her iki gözün görmesi de etkilenebilir.
Ambliyopinin erken teşhisi ve tedavisi kıymetlidir. Aksi takdirde kalıcı görme kaybı meydana gelebilir. Bu hem 3 boyutlu görme algısının kaybolması hem de görme algısının büsbütün ortadan kalkması durumunu içerebilir. Yetişkin göz tembelliği çok yaygın bir durum olmamakla birlikte çoklukla çocuklarda ortaya çıkar. Çocukların bebeklikten ilkokul çağına kadar görmelerinin azalmasının en önemli nedeni göz tembelliğidir.” diye konuştu.
GÖZ TEMBELLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Göz tembelliği belirtisinin hastalık ilerleyene kadar çoğunlukla kendini göstermeyebildiğini söyleyen Bayrakçeken, “Bu nedenle ambliyopiyi erken safhada teşhis etmek zordur. Hastalık genel olarak erken çocukluk periyodunda ortaya çıkar. Göz tembelliği tedavileri 7 yaşından evvel özellikle 3-4 yaşlarında yapıldığı sürece uygun sonuçlar alınabilir. Bu nedenle doğumdan itibaren çocukların sistemli olarak göz muayenesine götürülmesi (doğumdan 1 ay sonra, 6.ayda, 1 yaş, 3 yaş, 5 yaş, okul öncesi ve okul çağında yıllık olacak şekilde) gerekir. Aksi takdirde hastalığın ilerlemesi ve daha önemli problemlerin ortaya çıkması kelam konusu olabilir.
Gelişim çağında oluştuğu için kişinin kendisinin fark etmesi hayli güçtür. Şaşılık (göz kayması) ve beğenilen refraktif kusurlar (yüksek hipermetrop, miyopi ve astigmat) göz tembelliğinin en sık rastlanan nedenlerindendir. Tekrar başka göz hastalıklarından; Korneada leke, göz kapağında göz bebeğini örtecek derecede düşüklük ve tek yahut her iki beğenilen katarakt kıymetli nedenlerdendir.” tabirlerine yer verdi.
Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, göz tembelliği teşhisinin nasıl konulduğuna dair şu bilgileri verdi:
“Göz tembelliği nasıl anlaşılır sorusunun karşılığı merak edilmektedir. Lakin hastalığın birinci ortaya çıktığında anlaşılması kolay değildir. Ebeveynler ve çocuklar ekseriyetle durumun farkına varamazlar. Görsel olarak rastgele bir sorun gözükmez ve çocuklar gözlerinde bir tembelliğin olup olmadığının farkında değildir. Yapılan araştırmalar 6 aylık ve 3 yaşında iken çocuklara göz muayenesi yapılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Bundan sonra çocukların her 2 yılda bir tertipli olarak göz muayenesi yaptırması gerekir. Teşhis koyulabilmesi için göz tabibi öncelikli olarak rutin göz taraması yapar. Göz muayenesi dışında rastgele bir sürecin yapılması gerekmez. Teşhisin akabinde tedaviye çabucak başlanması değerlidir. Teşhis şayet erken konulmuş ise tedavinin başarılı olma mümkünlüğü da tıpkı oranda yüksektir. Hastalığın ilerlemesi geri dönüşü sıkıntı olan göz sıhhati meselelerine yol açabilir. Bu nedenle, nizamlı olarak göz muayenesi yaptırılması gereklidir.
GÖZ TEMBELLİĞİ TEDAVİLERİ NELERDİR?
Ambliyopi tanısı alan hastaların büyük bir kısmı göz tembelliği nasıl geçer sorusuna karşılık arar. Lakin göz tembelliği tedavileri hastalığın altında yatan nedene nazaran farklılık gösterir. Hastalığın altta yatan nedeninin bulunup tedavi edilmesi en tesirli yoldur. Buradan anlaşılması gereken tembel olan gözün neden tembelleştiğinin teşhisinin koyularak tedavisinin buna nazaran yapılmasıdır”
