Yapay zeka, klâsik sanat anlayışının ötesine geçerek insan oluşturuculuğu yine şekillendirdi.
YZ algoritmaları, sanatkarlara ilham kaynağı olmanın yanı sıra, bazen bir sanat yapıtını baştan sona oluşturacak kadar gelişmiş hale geldi. Örneğin, OpenAI’nin “DALL-E” ve “MidJourney” üzere yapay zeka tabanlı sanat oluşturucuları, kısa mühlet içinde sanatsal fikirleri gerçek imgelere dönüştürmek için büyük bir potansiyel sundu.
Yapay zeka, makul bir usulde eserler oluşturabiliyor, geçmiş sanatkarların tarzını taklit edebiliyor ve bazen insanın müdahalesine gerek kalmadan farklı, karmaşık sanatsal içerikler üretebiliyor.
Yapay zeka ve sanat bahislerinde uzmanlaşmış bir araştırmacı olan Dr. Ahmed El-Sayed, bu dönüşümü şu formda kıymetlendirdi:
“Yapay zeka, sanatın klasik anlayışını değiştiren bir araç olmaktan çok daha fazlası haline geldi. Sanatkarlar, yapay zeka ile işbirliği yaparak yapıtlarını çok daha süratli ve özgün bir biçimde oluşturabiliyorlar. Bu, sanatın geleceğine dair heyecan verici bir adım.”
Ancak bu yenilikler, insan oluşturucuları için soruları da beraberinde getiriyor: Yapay zeka, bir sanatkarın oluşturuculuğu kısıtlar mı? Ya da daha ilginci, yapay zekanın oluşturduğu sanat gerçek sanat olarak kabul edilebilir mi?
SONSUZ SINIRLAR SONLAR ZORLANIYOR
“Sonsuz Hatlar” terimi, insan ve yapay zekanın sanattaki birbirini tamamlayan rollerine atıfta bulunuyor. Yani, insan oluşturucu ve yapay zekanın kombinasyonu, hem oluşturucu özgürlük hem de hesaplamalı doğruluk sağlayarak sanatı dönüştürüyor. Bu yeni anlayış, her ikisinin de kendi güçlü yanlarını birleştirerek sanatsal üretimin yeni bir çağını başlatıyor.
Teknoloji ve sanat ortasındaki ilgiyi derinlemesine inceleyen bir olan akademisyen Prof. Dr. Jonathan Freeman, yapay zekanın sanata olan tesirini şu formda açıkladı:
“Yapay zeka, sanatın evriminde değerli bir rol oynamaya başladı. İnsan oluşturuculuğa dayalı olarak geliştirilen algoritmalar, sanatkarların üsluplarını öğrenip, emsal eserler oluşturabiliyor. Fakat burada dikkat edilmesi gereken şey, yapay zekanın ‘kendi’ bir sanat oluşturma marifeti olmamasıdır. O, yalnızca eğitildiği bilgilere dayanarak sanat yapıtları üretiyor. Burada insanın duygusal ve kültürel tesiri hala büyük bir yer tutuyor.”
YAPAY ZEKA VE SANATKARLAR ORTASINDA YENİ BİR İŞBİRLİĞİ
Sanat dünyasında, yapay zekanın oluşturuculukla birleşmesi, sanatkarların çalışma usullerini de değiştiriyor.
Bazı sanatkarlar, yapay zekayı bir “yardımcı” olarak kullanırken, öbürleri büsbütün yapay zekanın oluşturduğu yapıtlarla tanınmaya başladı.
Birçok sanatçı, YZ’yi kullanarak hudutları zorluyor ve klasik medyaların dışında eserler üretiyor. Rafael Lozano-Hemmer, yeni medya sanatkarı ve yapay zekanın sanat alanındaki kullanımını araştıran bir isim, “Yapay zekanın katkısıyla insan oluşturuculuları yeni bir estetik lisan oluşturuyorlar. Bu, teknolojinin sanata olan katkısının somut bir örneğidir. Ancak burada unutulmaması gereken değerli bir nokta var: Sanatın duygusal gücü, hâlâ beşerde bulunmaktadır” halinde belirtiyor.
YAPAY ZEKA SANATININ GELECEĞİ
Yapay zekanın sanat dünyasında daha fazla yer alması, birtakım etik ve felsefi soruları gündeme getiriyor. Bu sorulardan kimileri, yapay zekanın oluşturduğu yapıtların telif hakları, özgünlük ve sanatçı kimliği üzere bahisleri kapsıyor. Örneğin, yapay zeka tarafından oluşturulan bir sanat yapıtının sahibi kim olacak? İnsan sanatçı bu yapıta ne kadar katkı sağladı? Bu üzere sorular, sanat dünyasında hala tartışılan değerli sıkıntılar ortasında yer alıyor.
Felsefe profesörü ve sanat etiği üzerine uzmanlaşmış bir akademisyen olan Dr. Lara Mitchell, “Yapay zekanın sanat üretimindeki rolü, telif hakkı maddeleri ve oluşturuculuğun tarifi üzerinde büyük bir tesir oluşturabilir. Bu durumda, yapay zeka tarafından üretilen bir yapıtın etik açıdan nasıl değerlendirileceği, sanat dünyasında yeni bir paradigma değişikliğini gündeme getirebilir” dedi.
SANATIN GELECEĞİ HEM İNSAN HEM DE YAPAY ZEKA TARAFINDAN ŞEKİLLENDİRİLİYOR
Yapay zeka ve insan oluşturucularının birleşimiyle sanatın evrimi hızlanıyor.
“Sonsuz Hatlar” terimi, bu evrimi tanımlamak için kullanılan bir sembol haline gelmiş durumda.
İnsan zekâsı ve yapay zeka ortasındaki işbirliği, sanatı daha evvel görülmemiş bir seviyeye taşıyor.
Ancak bununla birlikte, bu yeni sanatsal çağın etik ve oluşturucu manada daha fazla keşfi gerekecek üzere görünüyor.
Yapay zeka ve insan oluşturuculuğun birleşimi, gelecekte sanat dünyasının nasıl şekilleneceğini belirleyecek kıymetli bir adım olabilir. Bu dönüşüm, sanatsal söz biçimlerini değiştirebilirken, tıpkı vakitte insanın oluşturucu gücünün ve teknolojinin hudutlarını da keşfedecek.