Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin karara ait Toplumsal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, “Bu kararla birlikte yüz binlerce çalışan eksik ödenmiş olan kıdem tazminatını, yıllık müsaadesini alabilecek” dedi.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, pandemi devrinde patronlar tarafından emekçilerin fiyatsız müsaadeye çıkarılmasıyla ilgili değerli bir karara imza attı.
Daire, 29 Mayıs 2025 tarihli kararında, fiyatsız müsaade müddetlerinin kıdem tazminatı ve yıllık müsaade hakkı hesabında hangi kurallarda dikkate alınacağını karara bağladı.
Karara nazaran, pandemi devrinde 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen süreksiz 10/2 hususu kapsamında, fiyatsız izinde geçirilen mühletler emekçinin kıdem tazminatı ve yıllık fiyatlı müsaade hesabında bildirim müddetine eklenen 6 haftayı aşmamak kaydıyla hizmet müddetinden sayılacak. Lakin bu süreyi aşan fiyatsız müsaadeler, kıdem ve yıllık müsaade hesabında dikkate alınmayacak. Böylelikle pandemi devrinde uzun müddet fiyatsız müsaadeye çıkarılan çalışanların kıdem tazminatı ve yıllık müsaade haklarının belirlenmesinde yeni bir görüş oluşmuş olacak.
“Binlerce çalışan eksik ödenmiş olan kıdem tazminatını, yıllık müsaadesini alabilecek”
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan Toplumsal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, pandemi periyodunda uygulanan fiyatsız müsaadelerin kıdem tazminatına ve yıllık müsaade hesaplamalarına yansıması ismine yargıya taşındığını söyledi.
Karakaş, bölge mahkemelerinden bu bahiste birbirinden farklı kararlar çıktığını ve hususun Yargıtay’a taşındığını söyleyerek, “Nitekim Yargıtay yeni kararını verdi ve bu kararla birlikte yüz binlerce çalışan eksik ödenmiş olan kıdem tazminatını, yıllık müsaadesini alabilecek. Çünkü bu emsal karar bir dönüm noktası çok değerli bir boşluğu doldurur niteliktedir” tabirlerini kullandı.
İŞÇİLER HİÇ ÇALIŞMAMIŞ ÜZERE BİR DURUM OLUŞMUŞTU”
Ücretsiz müsaade uygulamasının olağan kaidelerde kıdem tazminatına sayılmadığını Karakaş, fiyatsız uygulamasında hizmet akti askıda kabul edildiğinden ötürü yıllık müsaadenin belirlenmesine temel müddette de dikkate alınmadığını aktardı.
Karakaş, “Dolayısıyla pandemi devrinde birçok iş veren bu mühletleri hem kıdem tazminatına temel müddette hem yıllık izine temel müddette dikkate almamıştı. Emekçiler açısından ise güya bu türlü hiç çalışmamış üzere bir durum ortaya çıkınca bu durum çalışanlar açısından çok büyük bir ruhsal rahatsızlığa yol açıldı” değerlendirmesinde bulundu.
“BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARINDA ORTAYA ÇIKAN UYUŞMAZLIK FARKLI KARARLARLA İLGİLİ HUSUS YARGITAY’A İNTİKAL ETTİ”
Konuya ait bölge mahkemelerinde çıkan kararlara değinen Karakaş, “Bölge adliye mahkemeleri kimisi fiyatsız müsaade olduğundan ötürü bunun kıdem tazminatına temel müddetlerde ve yıllık izine temel müddetlerde dikkate alınmaması tarafında kararlar verdi. Kimi bölge adliye mahkemeleri ise çalışanlar açısından çok büyük bir hak kaybı olacak ve ortada mağduriyet olmasından ötürü bunun 6 hafta artı ihbar teklifleri formunda dikkate alınması gerektiği istikametinde kararlar verdi. Hakikaten bütün bu bölge adliye mahkemesi kararlarında ortaya çıkan uyuşmazlık ve farklı kararlarla ilgili bahis Yargıtay’a intikal etti” bilgilerini paylaştı.
“YARGITAY FİYATSIZ MÜSAADE DEVİRLERİNİN İHBAR TEKLİFLERİ MÜDDETİNE NAZARAN BELİRLENMESİ GEREKTİĞİNE KARAR VERDİ”
Yargıtay’ın pandemideki mecburî fiyatsız müsaade uygulamasının çalışanın ve patronun iradesi dışında gerçekleştiğini göz önünde bulundurduğunu söyleyen Karakaş, şu tabirlere yer verdi:
“Yargıtay, kıdem tazminatı ve yıllık müsaade açısından bütün kayıpları personelin yüklenmesinin adil olmayacağını hükmetti. Tekrar patron açısından da her ne kadar yasal olarak zarurî fiyatsız müsaade patron iradesiyle olmuş olsa bile patron de aslında mecburiyetten ötürü bu yola başvurduğunu ve bütün yükün patronun üzerine atılmasının da yanlışsız olmayacağını; bu manada daha hakkaniyetli, adil ve istikrarlı bir karar alınması gerektiğine hükmetti. Verilen kararda, hükümet kararıyla verilen mecburî fiyatsız müsaade periyotlarının ihbar teklifleri müddetine nazaran belirlenmesi gerektiği ve bu mühletlere 6 hafta eklenmesi gerektiği, bunu aşan kısımların ise dikkate alınmaması tarafında karar verdi.”
“İŞÇİLERİN MAHKEMEYE GİTTİKLERİ TAKDİRDE EMSAL KARARLA BİRLİKTE DAVALARI KAZANMIŞ OLACAKLAR”
Kararın tesirleri üzerine konuşan Karakaş, “Eğer emekçiler hala çalışıyorsa patronlara tavsiyemiz ihbar mühletleri artı 6 hafta biçiminde kıdem tazminatına temel müddetlerde ve yıllık müsaade hesabında dikkate almaları tarafında. Çalışanların mahkemeye gittikleri takdirde bu emsal kararla birlikte davaları kazanmış olacaklar. Hasebiyle patronlar gereksiz yere mahkeme masrafları ve kağıt fiyatı ödemiş olacak. İşten çıkmış olan personellerin durumu bakacak olursak, 5 yıllık vakit aşımı müddeti var. Bu 5 yıllık vakit aşımı müddeti içerisinde mahkeme yoluna başvurup verilmemiş olan haklarını alabilirler. 5 yıllık vakit aşımı işten çıktıktan sonraki 5 yıllık süreyi kapsıyor” açıklamasında bulundu.
“Pandemide fiili çalışma mühleti 9 ay olan personel kıdem tazminatına hak kazanmamış olacak”
Karakaş, pandemi periyodunda şimdi bir yılını doldurmamış ama zarurî fiyatsız müsaadeye ayrılmış çalışanların durumuna ait bilgilendirmelerde de bulunarak, “İşçi çalışırken mecburî fiyatsız izine ayrıldığını farz edelim. Çalışanın fiili çalışma mühleti 9 aysa ve geriye kalan da fiyatsız müsaade formundaysa bu durumda bir yıl dolmadığından ötürü bu personel ne olacak? Kıdem tazminatına hak kazanmamış olacak. Tekrar yıllık müsaadeye hak kazanmamış olacak. Münasebetiyle personeller Yargıtay’ın kararıyla fiyatsız müsaade müddetleri kıdem tazminatına alınması halinde hem kıdem tazminatına hak kazanacak, hem de işten ayrıldıkları için alamadıkları kullanamadıkları yıllık müsaadesi kullanmış olacaklar” değerlendirmesinde bulundu.
“İŞÇİLER KIDEM TAZMİNATINA VE YILLIK MÜSAADESİNE EKLENMEYEN FİYATSIZ MÜSAADE GÜNLERİNİ PATRONDAN TALEP ETMELİ”
İşçilerin sürece ait atmaları gereken adımlara ait de konuşan Karakaş, “İşçiler öncelikle patrona gitmeli ve patronlarına emsal kararı göstererek benim şu kadarlık müddetim hesaplamaya dikkate alınmamıştı. Bu müddete ilişkin almamış olduğum yıllık fiyatlı müsaademi ve kıdem tazminatımı farkını talep ediyorum diyebilirler. Patron de bunu reddettiği takdirde mahkeme yoluyla kazanmalarının mümkün olduğunu söyleyebiliriz” formunda konuştu.