Yeni konut kampanyası ile ilgili önemli gelişme, düğmeye basıldı! İşte gereken şartlar…
Dar gelirliye konut kampanyası için düğmeye basıldı. 2025’in Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ‘Aile Yılı’ ilan edilmesiyle birlikte Nüfus Siyasetleri Kurulu’nda konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Aile kurmayı teşvik etmek hedefiyle genç çiftlere maddi takviyeler, evlilik danışmanlığı ve birinci meskenini alanları önceliklendiren toplumsal konut programlarını hayata geçireceğiz” demişti.
Özellikle metropollerden başlamak üzere yeni projeler yapılacağını belirten Cevdet Yılmaz, “Daha uygun ölçeklerde, daha düşük maliyetle, enerjiyi verimli kullanan, afetlere karşı sağlam, çok istikametli politikalarımızı da yansıtan lakin birebir vakitte işlevsel bir toplumsal konut anlayışıyla kitlesel üretimi öngören bir hazırlığımız var” dedi.
Dar gelirliye toplumsal konut projesiyle ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten de benzeri açıklamalar gelmişti. Pekala toplumsal konut projesinde koşullar neler? Gençler ve birinci defa konut alacakları mı kapsayacak?
“KREDİLERDE REVİZYONLAR OLABİLİR”
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri pahalandıran Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu tabirleri kullandı: “2025 yılının ‘Aile Yılı’ ilan edilmesiyle başlayan bir toplumsal konut siyaseti geliştirmeyle ilgili açıklamalar arkası gerisine devam ediyor.
Bu açıdan değerlendirdiğimizde bu yıl birtakım çalışmalar yapılacağının sinyalini alıyoruz. Tabi bu noktada toplumsal konut kısmını değerlendirirken bunu iki etapta incelemek lazım. Birinci olarak finansman kısmına bakmamız lazım. Hazine ve Maliye Bakanlığı ilk defa konut alacaklara yönelik var olan kredi kısıtlamalarında çeşitli revizyonlar yapabilir.
“ÇEŞİTLİ OLASILIKLAR VAR”
Bu noktada çeşitli olasılıklar var. Bilhassa finansman kısmında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından destek yapılırsa faiz oranlarında sürece ait düşük oranlar belirlenebilir ve vade mühleti uzatılabilir.
Bu alternatiflerden bir oburu de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından TOKİ eli ile çeşitli bölgelerde yeni toplumsal konut projelerinin üretilmesidir. Finansmanda kolaylık sağlamak ve birinci el, ikinci elde üretilmiş konutlar üzerinden finansman kolaylığı sağlayarak mesken sahibi olma oranını artırabiliriz.
ŞARTLAR NASIL OLACAK?
Mevcut durumda konut alacak kişinin aşikâr bir mühlet o meskende ikamet ediyor olması, kendi eşi ve velayet altındaki çocukları ismine rastgele bir gayrimenkulün o vilayette bulunmaması üzere çeşitli kaideler kelam konusu olabilir.
Dar gelirli vatandaşlar için üretilecek konut projelerinde hane halkı geliri dediğimiz o meskende ikamet eden bireylerin hane halkı gelirlerinin muhakkak limitlerde olması isteniyor. Bu kaidelerin lakin sağlanması durumunda bireylerin ilgili toplumsal konut projelerine yahut finansman şartlarına başvurması bekleniyor.
Özellikle en çok dilek edilen ögelerden bir tanesi gerçek gereksinim sahiplerinin belirlenmesidir. Bu bahiste kriter getirilmesi çok olağan. Aslında konut sahibi olma oranı ülkemizde düşmeye devam ediyor. Eurostat bilgileri açısından baktığımızda konut sahibi olma oranı yüzde 56 düzeylerine kadar düştü.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek artan kiraların gerek enflasyona gerek aile geçim kriterlerine tesirli bir halde neden olduğunu tabir ediyor. Aile oluşturacak olan bireylerin mesken sahibi olabilmesine imkan sağlanması değerli bir başlık.
GENÇLERE, YENİ EVLİ ÇİFTLERE ÖNCELİK!
Proje aslında birinci sefer konut sahibi olacak ve genç çiftler açısından bir başlangıç olarak kıymetlendirilebilir. Müracaatlarda aşikâr sayıda emeklilere, gençlere, evlenecek çiftlere, yeni evlenenlere yönelik kriterlere nazaran kontenjanlar ayrılabiliyor. Şehit yakını, gaziler üzere engelli bireyler açısından da farklı oranlarda öncelikler tanınabiliyor.
Bu birinci konut projesi olduğu için üretilecek konutların metrekarelerin düşük olması ve maliyetlerin düşürülmesi istek ediliyor. Toplumsal konut projelerinde bundan sonraki yapılacak konutların daha düşük metrekarelerde olacağını kıymetlendiriyoruz.
Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da yaptığı açıklamalarda 1+1 çeşidindeki dairelere yük verileceği belirtildi. 1+1 farklı mutfaklı toplumsal konut emelli düşük konut projelerinin biraz daha öne çıkacağını değerlendiriyorum.
Bu tıp toplumsal konut projeleri üretilmeden evvel gereksinim tahlillerinin çok faal bir biçimde yapılması değerli. Günümüzde bu periyotta zelzele bölgesinde birçok gayrimenkul ve konut projesinin teslimleri devam ediyor. Haziran sonuna hakikat devam edecek yeni ihalelerle zelzele bölgesinde yapılacak birçok konutun o bölgede konut arzına kıymetli katkıda bulunduğunu ifade edebiliriz.
Çevre, Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 2025 yılı sonunda yeni bir toplumsal konut atağının TOKİ tarafından yapılacağının sinyallerini vermişti. Daha evvel 250 bin konut için alınan müracaatlar vardı ve 250 bin konutun yapılmasına ait süreçler devam ediyor. Devlet bir halde konut arzını desteklemeye yönelik tedbirler almaya devam ediyor.
“PROJE DEVLET TARAFINDAN İLERLEYECEK”
Ben toplumsal konut projesinin yüklü bir biçimde devlet tarafından yeni bir toplumsal konut programı çerçevesinde ilerleyeceğini düşünüyorum.
Finansman konusunda ziyanına olacak bir model üzerinden ilerleneceğini değerlendirmiyorum. Mevcut kredi ve faiz oranlarına baktığımızda 1 milyon TL için ayda 29-30 bin TL geri ödemeler çok yüksek. Burada faiz yüzde 2 düzeylerine inebilirse ödemeler aylık 20 bin TL düzeylerinde olabilir. Kullanılacak konut kredisi finansman kısmında bilhassa çok uyguna daire imalatı mümkün değil. Yerin bir bedeli var. Müteahhitler tarafından üretilen yapılara arsa maliyetleri eklendiği için bu uygun maliyetlere yapılamıyor. Hazine’ye ilişkin yerlerin müteahhitlere tahsisi yapılarak tahminen bu noktalarda geliştirilecek projeler daha sağlıklı olabilir.
Kredi faizi ve vadesi üzerinde rastgele bir net durum yok. 20 yıla kadar vade seçenekleri bedellendiriliyor bu işin finansman kısmında bunu uygulayabilmek çok mümkün değil.
Özellikle sarsıntı bölgesinde büyük bir bütçe ayrıldı. Ayrılan bütçe ile ilgili sarfiyatlar tamamlandıktan sonra bunun toplumsal konut projelerine aktarılacağı tabir ediliyor. O vakit burada devletin kaynaklarını finansman kısmında kullanması mümkün olabilir. Finansman kısmına baktığımızda sarsıntı konutlarının bu yıl sonuna kadar finansmanını devam edeceğini varsaydığımızda finansman modelli tahlilin bu yıl içerisinde sıkıntı olacağını tabir edebiliriz.
SOSYAL KONUT PROJESİ NE VAKİT DUYURULUR?
Sosyal konut projelerinin başlamasıyla ilgili benim varsayımım 2025 yılının 3. çeyreğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yeni projelerle ilgili tahminen 100 bin konutluk bir müracaat sürecinin başlatılması halinde olacaktır. Yakın vakitte finansman kısmında hareket olacağını iddia etmiyorum.
Yeni çiftler, dar gelirlilerin, emekli vb. şahısların başvurabileceği bir toplumsal konut projesi yapılacaktır. Bu projeye çok ağır müracaatlar olacaktır.
KONUT KAMPANYASININ DUYURULMASIYLA İLAN FİYATLARIN ARTTIĞI SÖYLENİYOR! BU HAKİKAT MU?
Fiyat artışına ait bu örnekler çıkmaya başladı fakat ben bunların gerçekçi olduğunu değerlendirmiyorum. Finansmanla ilgili kampanya ayrıntıları, kimlerin başvuracakları üzere kriterler şimdi açıklanmış değil. Ben bu çeşit haberlerin manipülatif olduğunu değerlendiriyorum. Bu mevzuda çeşitli tedbirler alınmalıdır.”
