Yeni Sıtma antikoru sınıfı keşfedildi

Sıtma, bilhassa Afrika’da büyük bir sıhhat sorunu olarak varlığını sürdürüyor ve her yıl milyonlarca insanı etkiliyor. NIH araştırmacılarının bu yeni buluşu, sıtma parazitlerine karşı tesirli olabilecek bir müdahale stratejisinin önünü açabilir.

Araştırmacılar, bu yeni antikor sınıfının sıtma parazitlerinin daha evvel amaç alınmamış bir kısmına bağlandığını buldular. Bu buluş, sıtmanın tedavisinde yeni bir müdahale aracı olarak büyük umut vaat ediyor. En güçlü antikorlar, hayvan modellerinde sıtma parazitlerine karşı müdafaa sağlamayı başardı. Takım, bu antikor sınıfının bilhassa değerli olduğunu, zira sıtma aşılarında yer almayan bir bölgeye bağlandığını belirtiyor. Bu da sıtma için yeni bir gayret aracının geliştirilmesine imkan tanıyabilir.

SITMA VE GLOBAL ETKİLERİ

Sıtma, Plasmodium parazitleri tarafından tetiklenen ve sivrisinekler aracılığıyla yayılan hayatı tehdit eden bir hastalıktır. 2023 yılı prestijiyle Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), dünyada 263 milyon sıtma olayı ve 597.000 sıtma nedeniyle vefat olduğunu iddia etmektedir. Sıtma hastalığının en yaygın tipi olan Plasmodium falciparum, bilhassa Afrika ülkelerinde sıtmanın en fazla görüldüğü tiptir. Sıtmanın bu bölgelerdeki çocuklar üzerinde daha büyük bir tesiri vardır ve mevt oranlarının yüksek olmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, sıtma ile gayret için inançlı ve tesirli tedavi tekniklerinin geliştirilmesi büyük ehemmiyet taşımaktadır.

Son yıllarda, sıtma için yeni tedavi formülleri geliştirilmiştir. Bunlar ortasında, çocuklar için sıtma aşılarının uygulanmaya başlanması ve sıtma tedavisinde kullanılan monoklonal antikorların (mAb’ler) klinik denemelere tabi tutulması yer almaktadır. Bu antikorlar, Plasmodium falciparum parazitinin sivrisinekten beşere geçerken taşıdığı “sporozoit” etabına karşı tesirlidir. Bu antikorlar, sporozoitleri nötralize ederek, karaciğerde gelişmesini mahzurlar ve hastalığın ilerlemesini önler.

YENİ KEŞİF VE POTANSİYEL AŞI GELİŞİMİ

Araştırmacılar, sporozoit yüzeyinde yeni bağlanma bölgeleri arayarak, sıtma tedavisinde yeni bir yol izlediler. Bu yeni antikorlar, sporozoitlerin yüzeyinde, sıtma aşılarında yer almayan bir bölgeye bağlanarak, potansiyel bir esirgeyici tesir yaratabilir. Bilhassa, “pGlu-CSP” ismi verilen bu yeni bölge, sporozoitlerin gelişiminde makul bir evre sonrası ortaya çıkmakta, lakin çok yaygın bir formda sporozoit yüzeyinde yer almaktadır. Bu, pGlu-CSP’nin sıtma aşısı için tesirli bir muhafaza sağlamak hedefiyle kullanılabilecek yeni bir maksat olabileceğini gösteriyor.

Bu keşfin, sıtma aşılarının aktifliğini bozmadığı da vurgulandı. Zira bu yeni antikorlar, halihazırda kullanılan sıtma aşılarında yer almayan bölgeleri gaye alıyor. Araştırmacılar, bu sınıfın, sıtma aşısı şimdi almamış bebekler üzere risk altındaki bireylerde müdafaa sağlama potansiyeline sahip olduğunu belirtiyorlar.

GELECEKTEKİ ARAŞTIRMALAR VE POTANSİYEL FAYDALAR

Bu yeni keşif, sıtma ile çabada büyük bir adım olarak görülüyor. Bilim insanları, bu yeni sınıfın, sıtma tedavisinde kullanılabilecek yeni antikorlar ve aşılar geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtiyorlar. Ayrıyeten, bu araştırma, sıtma dışında öbür patojenlere karşı da yeni tedavi ve aşı formüllerinin geliştirilmesinde kullanılabilecek bir yaklaşım sunuyor. Lakin bu bulguların aktifliğini doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiği tabir ediliyor.